De Tovenaar en de Profeet
Twee wetenschappers
en hun concurrerende ideeën
over een leefbare toekomst op onze planeet
Charles C. Mann
Samenvatting
Twee wetenschappers en hun concurrerende ideeën over een leefbare toekomst op onze planeet. Op toonaangevende wijze voorziet Mann de standpunten van historische context en weegt hij de mogelijkheden.
Rond het jaar 2050 zal de wereldbevolking de tien miljard bereiken. Kan onze planeet dit wel aan? De mensen die zich met deze vraag bezighouden, behoren tot twee elkaar fel bestrijdende groepen - Tovenaars en Profeten noemt Mann ze. De Profeten zijn volgelingen van William Vogt, een van de grondleggers van de milieubeweging. 'Bespaar!' was zijn antwoord. De Tovenaars volgen Norman Borlaug, grondlegger van de massaproductie van gewassen. 'Vernieuw!' was juist zijn strijdkreet. Op toonaangevende wijze voorziet Mann deze twee standpunten van een historische context en weegt hij de mogelijkheden.
Mann is persoonlijk betrokken geboorte dochter straks 2050 10 miljard mens op aarde is die dan nog leefbaar? Zie voorwoord
Charles C. Mann, (Michigan,12 juni 1955) is een Amerikaanse journalist en schrijver, gespecialiseerd in wetenschappelijke onderwerpen.
Wat de "profeet" aangaat, verwijst Mann naar de Amerikaanse ecoloog en ornitholoog William Vogt (1902-1968), een vroege bepleiter van bevolkingscontrole (oeps). Malthus zie ook blz 93-94-95 road to survival blz 110
De tovenaar, William Borlaug, stond aan de wieg van de Groene Revolutie, die honderden miljoenen mensen van de hongerdood redde door hoogproductieve gewassen in ontwikkelingslanden te introduceren. Borlaug won er de Nobelprijs voor de vrede voor, maar werd aan het einde van zijn leven vooral bekritiseerd, om het verlies aan biodiversiteit en de toegenomen kloof tussen arm en rijk, waar zijn industriële landbouw, leunend op kunstmest en gif voor verantwoordelijk was.
Zijn tegenvoeter de profeet, de in Nederland minder bekende ecoloog William Vogt, heeft met zijn boek The Road to Survival het denken van de milieubeweging diepgaand beïnvloed. Om de natuur tegen de mens te beschermen is drastische bevolkingspolitiek noodzakelijk en is een bescheidener levensstandaard onvermijdelijk.
Borlaug, de tovenaar, groeide op op een berooide boerderij en zag productievere landbouw als een bevrijding van de zware landarbeid, die hij iedereen gunde. Vogt, de profeet, zag zijn geboortedorpje onder de rook van New York verzwolgen worden door suburbs en diersoorten verdwijnen. Beider perspectief is getekend door zijn levensloop.
Over veertig jaar zal de wereldbevolking de tien miljard bereiken. Kan onze wereld dat ondersteunen? Wat voor wereld wordt het? Degenen die deze vragen beantwoorden, vallen over het algemeen uiteen in twee diep verdeelde groepen: tovenaars en profeten, zoals Charles Mann ze noemt in dit evenwichtige, gezaghebbende, niet-polemische nieuwe boek. De Profeten, legt hij uit, volgen William Vogt, een van de grondleggers van de milieubeweging die geloofde dat onze welvaart ons naar de ondergang zal leiden als we meer gebruiken dan onze planeet te bieden heeft. Verminderen! was zijn mantra. Anders verliest iedereen! De tovenaars zijn de erfgenamen van Norman Borlaug, wiens onderzoek in feite de wereld in de war bracht om onze soort te dienen om moderne gewassen met een hoge opbrengst te produceren die vervolgens miljoenen van de hongerdood hebben gered. Innoveren! was de kreet van Borlaug. Alleen zo kan iedereen winnen! Mann duikt in deze uiteenlopende gezichtspunten om de vier grote uitdagingen te beoordelen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd - voedsel, water, energie, klimaatverandering - elk in historische context en de opties voor de toekomst afwegend. Nu onze beschaving op het spel staat, is de inzichtelijke analyse van de auteur een essentiële aanvulling op het urgente gesprek over hoe het onze kinderen zal vergaan op een steeds voller wordende aarde. Over veertig jaar zal de wereldbevolking de tien miljard bereiken. Kan onze wereld dat ondersteunen? Wat voor wereld wordt het? Degenen die deze vragen beantwoorden, vallen over het algemeen uiteen in twee diep verdeelde groepen: tovenaars en profeten, zoals Charles Mann ze noemt in dit evenwichtige, gezaghebbende, niet-polemische nieuwe boek. De Profeten, legt hij uit, volgen William Vogt, een van de grondleggers van de milieubeweging die geloofde dat onze welvaart ons naar de ondergang zal leiden als we meer gebruiken dan onze planeet te bieden heeft. Verminderen! was zijn mantra. Anders verliest iedereen! De tovenaars zijn de erfgenamen van Norman Borlaug, wiens onderzoek in feite de wereld in de war bracht om onze soort te dienen om moderne gewassen met een hoge opbrengst te produceren die vervolgens miljoenen van de hongerdood hebben gered. Innoveren! was de kreet van Borlaug. Alleen zo kan iedereen winnen! Mann duikt in deze uiteenlopende gezichtspunten om de vier grote uitdagingen te beoordelen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd - voedsel, water, energie, klimaatverandering - elk in historische context en de opties voor de toekomst afwegend. Nu onze beschaving op het spel staat, is de inzichtelijke analyse van de auteur een essentiële aanvulling op het urgente gesprek over hoe het onze kinderen zal vergaan op een steeds voller wordende aarde.
Niet veel later dringt tot beide mannen door dat de uitdagingen waarvoor zij Mexico gesteld zien in feite de gehele mensheid gelden. Vogt en Borlaug behoren tot de weinigen die beginnen te beseffen wat onze soort bedreigt nu we steeds dichter komen bij het jaar 2050 waarin de wereldbevolking de tien miljard zal halen. Maar hun ideeën over hoe we die bedreiging het hoofd moeten bieden verschillen, evenals hun beeld van de oorzaken ervan.
Vogt ziet hoe de stad zich over het droge meerbekken uitbreidt om de laatste akkers en beekjes te verzwelgen en zegt: Stop! We kunnen niet toestaan dat onze soort het natuurlijke systeem overweldigt waar we met z’n allen van afhankelijk zijn! Borlaug ziet de trieste waas van tarwe en mais op het veld en zegt: Hoe geven we mensen de kans om te floreren? Vogt wil het land beschermen, Borlaug wil zijn bewoners wapenen.
Vogt in 1939. Bron: De tovenaar en de profeet
Wie heeft gelijk? Voor Vogt vormen de mais- en tarwevelden overal in het droge heuvelland van Centraal-Mexico een plaag die uiteindelijk tot de ondergang zal leiden. Hij roept op tot een duurzamere landbouw die de grond spaart, en wil voorkomen dat mensen deze broze, uitgeputte aarde proberen te gebruiken. Je kunt je zijn reactie voorstellen als hij hoort dat Borlaug nieuwe mais- en tarwerassen hoopt te ontwikkelen waarmee mensen dat land alsnog kunnen benutten. Vanuit Vogts gezichtspunt is dat olie op het vuur.
Later zullen critici voor Vogt en zijn geestverwanten scheldwoorden als ‘bomenknuffelaars’ bedenken, en ze aanduiden als apostelen van een nieuwe religie, van een irrationele cultus die de natuur verafgoodt. Naar Vogts oordeel spreekt hij eenvoudigweg vanuit de traditie van de ecologie (of wat hij daaronder verstaat) – een holistische visie die de mensheid probeert te plaatsen in een kader van alomvattende natuurwetten. De vraag is hoe we zo goed mogelijk onze plek vinden in de wereld, zonder onze grenzen te buiten te gaan. En die vraag op zich al vergt een herstructurering van onze samenleving.
Borlaug daarentegen redeneert vanuit een genetisch gezichtspunt – een poging organismen in hun kleinste onderdelen op te breken om ze te kunnen inzetten ten bate van de mens. De vraag wordt dan hoe we over Vogts natuurlijke grenzen heen kunnen springen. Critici zullen dat afdoen als ‘techno-optimisme’, een pleidooi voor ‘redding door technische vooruitgang’, en de Tovenaars die daar heil van verwachten voor de voeten werpen dat ze pleiten voor economische systemen die de bestaansmogelijkheid van aards leven fundamenteel onderuithalen. De natuur weet hoe het moet! Je daaraan onttrekken is hoogmoedig en dwaas.
Je zou willen dat de twee mannen stevig met elkaar in discussie gaan, zoals Abraham Lincoln en Stephen Douglas. Maar dat gebeurt niet. In plaats daarvan probeert Vogt enkele maanden na zijn reis naar Mexico om Borlaugs project te laten stilleggen.
Vooral als gevolg van Vogts pleidooien neemt de Mexicaanse regering nieuwe wetten aan voor grond- en waterbeheer. Maar naar zijn idee is er meer nodig, en het geld raakt op. Vogt werkt voor de Pan-Amerikaanse Unie, maar zijn werk in Mexico wordt gesteund door verscheidene kleine, weinig kapitaalkrachtige natuurbeschermingsorganisaties, waaronder de New Yorkse Dierkundige Vereniging, het Internationale Comité voor de Vogelbescherming en het Amerikaanse Natuurbeschermingsinstituut. Om de wereld te redden, meent hij, is meer geld nodig.
Norman Borlaug (1914-2009) vader van de 'groene revolutie'
William Vogt (1902-1968)
Interview met de Amerikaan Charles C Mann
Moeten we dan niet gewoon kiezen? Vol inzetten op technologie of juist op een natuurlijke benadering? ‘Ja, maar welke dan? Ik heb de teams beschreven, maar daarmee heb ik nog geen glazen bol waarmee ik in toekomst kan kijken.
Wat ik wel signaleer, is dat er veel energie verloren gaat in onderlinge strijd, terwijl we daar eigenlijk geen tijd voor hebben. De voedselcrisis is slechts een van de problemen. In mijn boek ga ik ook in op de klimaatcrisis, de energiecrisis, de watercrisis… Ze moeten allemaal snel worden opgelost. Linksom, rechtsom, of door het midden
Zijn er mensen die succesvol een synthese van beide wereldbeelden hebben gemaakt? Mann is even stil. Om eerlijk te zijn komt er niet meteen iemand in me op.’ Even later: ‘Ik moet vooral denken aan mensen die landschappen beheren. Bosbeheerders bijvoorbeeld. Zij opereren in nieuwe, sterk door mensen beïnvloede ecosystemen. Ze zijn hoogopgeleid, maar staan dagelijks met hun voeten in de aarde. Of ze hebben al generaties lang ervaring met landbeheer, zoals sommige oorspronkelijke volken hier in de VS. Ze gebruiken hun kennis én de modernste technische hulpmiddelen om de effecten van menselijk handelen op ecosystemen te beperken.’
https://historiek.net/hoe-de-soort-ervoor-staat-1946-toekomst-van-de-planeet/83567/#respond
Twee wetenschappers
en hun concurrerende ideeën
over een leefbare toekomst op onze planeet
Charles C. Mann
Samenvatting
Twee wetenschappers en hun concurrerende ideeën over een leefbare toekomst op onze planeet. Op toonaangevende wijze voorziet Mann de standpunten van historische context en weegt hij de mogelijkheden.
Rond het jaar 2050 zal de wereldbevolking de tien miljard bereiken. Kan onze planeet dit wel aan? De mensen die zich met deze vraag bezighouden, behoren tot twee elkaar fel bestrijdende groepen - Tovenaars en Profeten noemt Mann ze. De Profeten zijn volgelingen van William Vogt, een van de grondleggers van de milieubeweging. 'Bespaar!' was zijn antwoord. De Tovenaars volgen Norman Borlaug, grondlegger van de massaproductie van gewassen. 'Vernieuw!' was juist zijn strijdkreet. Op toonaangevende wijze voorziet Mann deze twee standpunten van een historische context en weegt hij de mogelijkheden.
Mann is persoonlijk betrokken geboorte dochter straks 2050 10 miljard mens op aarde is die dan nog leefbaar? Zie voorwoord
Charles C. Mann, (Michigan,12 juni 1955) is een Amerikaanse journalist en schrijver, gespecialiseerd in wetenschappelijke onderwerpen.
Wat de "profeet" aangaat, verwijst Mann naar de Amerikaanse ecoloog en ornitholoog William Vogt (1902-1968), een vroege bepleiter van bevolkingscontrole (oeps). Malthus zie ook blz 93-94-95 road to survival blz 110
De tovenaar, William Borlaug, stond aan de wieg van de Groene Revolutie, die honderden miljoenen mensen van de hongerdood redde door hoogproductieve gewassen in ontwikkelingslanden te introduceren. Borlaug won er de Nobelprijs voor de vrede voor, maar werd aan het einde van zijn leven vooral bekritiseerd, om het verlies aan biodiversiteit en de toegenomen kloof tussen arm en rijk, waar zijn industriële landbouw, leunend op kunstmest en gif voor verantwoordelijk was.
Zijn tegenvoeter de profeet, de in Nederland minder bekende ecoloog William Vogt, heeft met zijn boek The Road to Survival het denken van de milieubeweging diepgaand beïnvloed. Om de natuur tegen de mens te beschermen is drastische bevolkingspolitiek noodzakelijk en is een bescheidener levensstandaard onvermijdelijk.
Borlaug, de tovenaar, groeide op op een berooide boerderij en zag productievere landbouw als een bevrijding van de zware landarbeid, die hij iedereen gunde. Vogt, de profeet, zag zijn geboortedorpje onder de rook van New York verzwolgen worden door suburbs en diersoorten verdwijnen. Beider perspectief is getekend door zijn levensloop.
Over veertig jaar zal de wereldbevolking de tien miljard bereiken. Kan onze wereld dat ondersteunen? Wat voor wereld wordt het? Degenen die deze vragen beantwoorden, vallen over het algemeen uiteen in twee diep verdeelde groepen: tovenaars en profeten, zoals Charles Mann ze noemt in dit evenwichtige, gezaghebbende, niet-polemische nieuwe boek. De Profeten, legt hij uit, volgen William Vogt, een van de grondleggers van de milieubeweging die geloofde dat onze welvaart ons naar de ondergang zal leiden als we meer gebruiken dan onze planeet te bieden heeft. Verminderen! was zijn mantra. Anders verliest iedereen! De tovenaars zijn de erfgenamen van Norman Borlaug, wiens onderzoek in feite de wereld in de war bracht om onze soort te dienen om moderne gewassen met een hoge opbrengst te produceren die vervolgens miljoenen van de hongerdood hebben gered. Innoveren! was de kreet van Borlaug. Alleen zo kan iedereen winnen! Mann duikt in deze uiteenlopende gezichtspunten om de vier grote uitdagingen te beoordelen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd - voedsel, water, energie, klimaatverandering - elk in historische context en de opties voor de toekomst afwegend. Nu onze beschaving op het spel staat, is de inzichtelijke analyse van de auteur een essentiële aanvulling op het urgente gesprek over hoe het onze kinderen zal vergaan op een steeds voller wordende aarde. Over veertig jaar zal de wereldbevolking de tien miljard bereiken. Kan onze wereld dat ondersteunen? Wat voor wereld wordt het? Degenen die deze vragen beantwoorden, vallen over het algemeen uiteen in twee diep verdeelde groepen: tovenaars en profeten, zoals Charles Mann ze noemt in dit evenwichtige, gezaghebbende, niet-polemische nieuwe boek. De Profeten, legt hij uit, volgen William Vogt, een van de grondleggers van de milieubeweging die geloofde dat onze welvaart ons naar de ondergang zal leiden als we meer gebruiken dan onze planeet te bieden heeft. Verminderen! was zijn mantra. Anders verliest iedereen! De tovenaars zijn de erfgenamen van Norman Borlaug, wiens onderzoek in feite de wereld in de war bracht om onze soort te dienen om moderne gewassen met een hoge opbrengst te produceren die vervolgens miljoenen van de hongerdood hebben gered. Innoveren! was de kreet van Borlaug. Alleen zo kan iedereen winnen! Mann duikt in deze uiteenlopende gezichtspunten om de vier grote uitdagingen te beoordelen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd - voedsel, water, energie, klimaatverandering - elk in historische context en de opties voor de toekomst afwegend. Nu onze beschaving op het spel staat, is de inzichtelijke analyse van de auteur een essentiële aanvulling op het urgente gesprek over hoe het onze kinderen zal vergaan op een steeds voller wordende aarde.
Niet veel later dringt tot beide mannen door dat de uitdagingen waarvoor zij Mexico gesteld zien in feite de gehele mensheid gelden. Vogt en Borlaug behoren tot de weinigen die beginnen te beseffen wat onze soort bedreigt nu we steeds dichter komen bij het jaar 2050 waarin de wereldbevolking de tien miljard zal halen. Maar hun ideeën over hoe we die bedreiging het hoofd moeten bieden verschillen, evenals hun beeld van de oorzaken ervan.
Vogt ziet hoe de stad zich over het droge meerbekken uitbreidt om de laatste akkers en beekjes te verzwelgen en zegt: Stop! We kunnen niet toestaan dat onze soort het natuurlijke systeem overweldigt waar we met z’n allen van afhankelijk zijn! Borlaug ziet de trieste waas van tarwe en mais op het veld en zegt: Hoe geven we mensen de kans om te floreren? Vogt wil het land beschermen, Borlaug wil zijn bewoners wapenen.
Vogt in 1939. Bron: De tovenaar en de profeet
Wie heeft gelijk? Voor Vogt vormen de mais- en tarwevelden overal in het droge heuvelland van Centraal-Mexico een plaag die uiteindelijk tot de ondergang zal leiden. Hij roept op tot een duurzamere landbouw die de grond spaart, en wil voorkomen dat mensen deze broze, uitgeputte aarde proberen te gebruiken. Je kunt je zijn reactie voorstellen als hij hoort dat Borlaug nieuwe mais- en tarwerassen hoopt te ontwikkelen waarmee mensen dat land alsnog kunnen benutten. Vanuit Vogts gezichtspunt is dat olie op het vuur.
Later zullen critici voor Vogt en zijn geestverwanten scheldwoorden als ‘bomenknuffelaars’ bedenken, en ze aanduiden als apostelen van een nieuwe religie, van een irrationele cultus die de natuur verafgoodt. Naar Vogts oordeel spreekt hij eenvoudigweg vanuit de traditie van de ecologie (of wat hij daaronder verstaat) – een holistische visie die de mensheid probeert te plaatsen in een kader van alomvattende natuurwetten. De vraag is hoe we zo goed mogelijk onze plek vinden in de wereld, zonder onze grenzen te buiten te gaan. En die vraag op zich al vergt een herstructurering van onze samenleving.
Borlaug daarentegen redeneert vanuit een genetisch gezichtspunt – een poging organismen in hun kleinste onderdelen op te breken om ze te kunnen inzetten ten bate van de mens. De vraag wordt dan hoe we over Vogts natuurlijke grenzen heen kunnen springen. Critici zullen dat afdoen als ‘techno-optimisme’, een pleidooi voor ‘redding door technische vooruitgang’, en de Tovenaars die daar heil van verwachten voor de voeten werpen dat ze pleiten voor economische systemen die de bestaansmogelijkheid van aards leven fundamenteel onderuithalen. De natuur weet hoe het moet! Je daaraan onttrekken is hoogmoedig en dwaas.
Je zou willen dat de twee mannen stevig met elkaar in discussie gaan, zoals Abraham Lincoln en Stephen Douglas. Maar dat gebeurt niet. In plaats daarvan probeert Vogt enkele maanden na zijn reis naar Mexico om Borlaugs project te laten stilleggen.
Vooral als gevolg van Vogts pleidooien neemt de Mexicaanse regering nieuwe wetten aan voor grond- en waterbeheer. Maar naar zijn idee is er meer nodig, en het geld raakt op. Vogt werkt voor de Pan-Amerikaanse Unie, maar zijn werk in Mexico wordt gesteund door verscheidene kleine, weinig kapitaalkrachtige natuurbeschermingsorganisaties, waaronder de New Yorkse Dierkundige Vereniging, het Internationale Comité voor de Vogelbescherming en het Amerikaanse Natuurbeschermingsinstituut. Om de wereld te redden, meent hij, is meer geld nodig.
Norman Borlaug (1914-2009) vader van de 'groene revolutie'
William Vogt (1902-1968)
Interview met de Amerikaan Charles C Mann
Moeten we dan niet gewoon kiezen? Vol inzetten op technologie of juist op een natuurlijke benadering? ‘Ja, maar welke dan? Ik heb de teams beschreven, maar daarmee heb ik nog geen glazen bol waarmee ik in toekomst kan kijken.
Wat ik wel signaleer, is dat er veel energie verloren gaat in onderlinge strijd, terwijl we daar eigenlijk geen tijd voor hebben. De voedselcrisis is slechts een van de problemen. In mijn boek ga ik ook in op de klimaatcrisis, de energiecrisis, de watercrisis… Ze moeten allemaal snel worden opgelost. Linksom, rechtsom, of door het midden
Zijn er mensen die succesvol een synthese van beide wereldbeelden hebben gemaakt? Mann is even stil. Om eerlijk te zijn komt er niet meteen iemand in me op.’ Even later: ‘Ik moet vooral denken aan mensen die landschappen beheren. Bosbeheerders bijvoorbeeld. Zij opereren in nieuwe, sterk door mensen beïnvloede ecosystemen. Ze zijn hoogopgeleid, maar staan dagelijks met hun voeten in de aarde. Of ze hebben al generaties lang ervaring met landbeheer, zoals sommige oorspronkelijke volken hier in de VS. Ze gebruiken hun kennis én de modernste technische hulpmiddelen om de effecten van menselijk handelen op ecosystemen te beperken.’
https://historiek.net/hoe-de-soort-ervoor-staat-1946-toekomst-van-de-planeet/83567/#respond
