500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • Apologie in tweevoud
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Werkverbond
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De almacht van God
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
  • Leven
    • Studentenangst
    • Zijn voornaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn achternaam
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Overal is God
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • Onze taal en de klassieke talen
    • Sciëntisme
    • Hebreeuws huiswerk
    • Richteren en Ruth: een vacature vervuld
    • Theologie des Altes Testament
    • Bijbels Hebreeuws
    • Lesopzet
    • Psalm 115, 116 en 117
    • Vrijheid der exegese
    • Lukas 4:16-30
    • De theologie van Kronieken
    • Psalm 120-134
    • De grondtaal als mand van de Geest
    • BuitenBijbelse parallellen
    • De mythe van de mythische mens in de Bijbel
    • Nabonidus
    • Makhtesh holle plaats
    • Codex Hammurabi
    • Vertalingen uit het Hebreeuws
    • Hooglied Hans Ausloos
    • Hooglied Willem van Saint-Thierry
    • Het Hooglied
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De bundel psalmen 120-134
    • Leesmethode
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 115 116 en 117
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Psalm 123
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Ethisch hervormd Johannes de Groot
    • Jood De vergeten geschiedenis van een beladen woord
    • Nederlandse Lutheranen en hun omgang met de Augsburgse ConfessieNieuwe pagina
    • De Bijbel als biografie van God en mensen
    • Volwassendoop kinderdoop herdoop
    • De middenorthodoxie
    • Robert Boyle
    • Christelijke wetenschappers
    • Op ontdekkingstocht door het Nieuwe Testament
    • De hemel te rijk
    • Ontwakend Jodendom
    • Theologie en hermeneutiek
    • Tasten naar God
    • De apotheek in de getto
    • Baas in eigen boek?
    • Pal voor Gods heilige schepping
    • De laatste lente van de dinosauriërs
    • Overal is God
    • Chanoeka
    • Wetenschappers zijn arrogant
    • Dialoog, dans en duel Preken voor tijdgenoten
    • De dienaar van JHWH
    • Hebreeuws leer je zo
    • Hoe zit het met de ouderdom van de aarde?
    • Zo Zoon, zo Vader
    • Jeremia, profeet van oordeel en hoop
    • 50 misverstanden over de Bijbel
    • Israel een wereld apart
    • Storm over de wereld
    • Heel verschillend en toch één
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Traag tot toorn
    • De omkeer van God in het Oude Testament
    • Heilig is zijn naam
    • Donatisten
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Hoe migratie echt werkt
    • De graanrepubliek
    • Opkomst Meritocratie
    • de PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig
    • Diplomademocratie
    • De verborgen juwelen
    • De aanval op het Westen
    • De moderne economie als juggernaut
    • De economie van goed en kwaad
    • Wealth of nations
    • De vrije markt bestaat niet
    • Wat kunnen wij leren van economen die bijna niemand meer leest
    • Wachten op het westen
    • Over arbeid Simone Weil
    • Ben je wel een gezonde baas
    • Islamisme en Islam
    • Klimaatverandering als klassenoorlog
    • Een jager in het woud // Maarten Doorman
    • Generatie angststoornis //Jonathan Haidt
    • België 2000 jaar geschiedenis
    • Ruis
    • Het ijzeren veulen
    • Hoe Parijs de revolutie maakte en de revolutie Parijs
    • De troost van gebrekkig strafrecht
    • Links vs rechts
    • Angst voor vrijheid E Fromm
    • In wat voor een wereld zullen we leven
    • Over het sabbatsjaar en jubeljaar
    • Een biografie van Parijs
    • De Tawl Hoe de Nederlandse taal (bijna) Amerika veroverde
    • Vertroostingen Dirk de Wachter
    • Het verlaten individu Esther van Fenema
    • Gaza Een geschiedenis van kolonisatie
    • Oratie van Bas van Bavel
    • De gezagscrisis Ad Verbrugge
    • Laat de aarde juichen
    • De 7 uitdagingen in het onderwijs aan hoogbegaafden
    • Werelddenkers
    • Marketing in de nieuwe economie
    • De onzichtbare hand Bas van Bavel
    • Een nieuwe structuurverandering van het publieke domein
    • Vita contemplativa
    • Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme
    • Het communistisch manifest
    • De ongelijkheidsmachine
    • Minder is meer
    • De perfecte storm
    • Thora en Stoa
    • Observaties over Europa
    • Niet alles is te koop
    • De asielloterij
    • Tijd geest Een perspectief op mens en tijd
    • De Tovenaar en de Profeet
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De mand van de Geest
    • Van doopvont naar avondmaalstafel
    • Dordt: een opmerkelijke theodicee
    • Vicentius en de kerkelijke eenheid
    • Vicentius
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • komt nog
    • Komt nog
    • Sciëntisme
    • Heilszekerheid >
      • Nieuwe pagina
      • Nieuwe pagina
Academische herdenkingen 

Apeldoornse studie
Deze Apeldoornse studie is gewijd aan 4 overleden hoogleraren van de CGK. Deze studie werd in 1999 uitgegeven. De 4 hoogleraren aan wie gememoreerd worden zijn: J. Hovius ( hoogleraar van 1947-1972), W. Kremer (1954-1969), J.P. Versteeg (1968-1987) en B.J Oosterhoff (1954-1987).  We bespreken deze 4 overleden hoogleraren kort en geven aan het einde een beoordeling. Wie niet teveel wil lezen kan ook bij 4 ' Prof. dr. B. J Oosterhoff - Een profetisch geleerde'  beginnen.  

1 Prof. J. Hovius - Theoloog als herder
Prof. W.  van 't Spijker bespreekt prof. J. Hovius. Hovius stelde dat de kerk, wil zij in het spoor van de reformatie gaan, voortdurend gereformeerd moet worden (ecclesia reformata semper reformanda) Hovius zag Hendrik de Cock, de vader van de afscheiding, als een goed voorbeeld van iemand die weer terug wilde naar de gereformeerde leer en gereformeerde belijdenis. Overigens wilden alle afgescheiden kerken dit. Dat zag Hovius ook in. Dat leverde een spanningsveld op. Hovius onderzocht daarom wat de gereformeerde belijdenis nu echt inhield. Hij zag de gereformeerde belijdenis als een samenbindende kracht. 

Hovius had de Dordtse leerregels hoog in het vaandel staan. Was de heruitgave van deze leerregels niet een van de eerste daden van Hendrick de Cock, zijn grote voorbeeld? Eveneens had Hovius liefde voor het kerkrecht. Alleen als het kerkrecht goed functioneert blijft volgens hem de kerk bij de zuivere religie. Hovius stelde dat het kerkrecht niet een juridisch karakter draagt maar veel meer een pastoraal karakter. Het kerkrecht is er om schapen die het heilspoor verlaten weer herderlijk terug te brengen op de goede weg.   


2. Prof. W. Kremer - Leraar der kerk
Ds. W. Kremer volgde prof. L.H. van der Meiden op, tot hoogleraar van de exegese en ambtelijke vakken. Prof. dr. W.H. Velema heeft deze in memoriam geschreven.  Het doel van Kremer was: exegese gericht op de praktijk van de prediking, met een diepe eerbied voor het Woord. Dat verbond hem met zijn voorganger L.H. van der Meiden. Niet de mens met zijn ervaring maar het Woord van God dient het voor het zeggen te hebben maar de uitleg van het Woord van God moet wel op de mens gericht zijn. In de prediking moet dus vanuit Gods Woord geestelijke leiding gegeven worden. De prediking moet op de mens gericht zijn met zijn zorgen, vragen, met zijn ervaringen en zijn leegte, zijn Godsgemis. Kremer opereerde in dat spanningsveld. Hij was wars van een louter Schriftuurlijke prediking waarbij de tekst wordt uitgelegd maar de hoorder er alleen maar naar mag kijken. Hij was ook wars van een bevindelijke prediking waarbij de Bijbel gebruikt wordt als een plakboek waarin de prentjes van de ervaringen van de  bevindelijk gelovigen op een ongepaste wijze in geplakt worden. 

Kremer zag de gemeente enerzijds als beloftegemeenschap. God belooft in de doop aan elk gemeentelid de
zaligheid en Hij wil dat ook uitwerken in het hart. Kremer beriep zich daarbij op zondag 27 waar staat dat de kinderen net als de volwassenen in het verbond begrepen zijn en dat aan hen de vergeving van de zonde toegezegd is in de doop. Anderzijds zag hij de gemeente in haar kern slechts als een geloofsgemeenschap. De kinderen en volwassenen moeten zich telkens afvragen in hoeverre in hun leven de beloften zijn vervuld.
 

Kremer zag een spanningsveld tussen de uitleg van de tekst enerzijds en de gemeente anderzijds. Beiden dient men recht te doen. Ook zag hij een spanning tussen verbond en geloof. Beiden dienen aan bod te komen. Daarnaast zag hij een spanningsveld tussen nu en de verwachting. Leeft de gemeente slechts voor het nu of slechts voor de verwachting, hoopvolle toekomst. Wie alleen voor het nu leeft, zal de hoopvolle toekomst mogelijkerwijs mislopen maar wie alleen zich richt op de hoopvolle toekomst, verliest het nu uit het oog.
​ 

Kremer stelde dat de Schrift drie posities kent: de Adamspositie. We worden als zondaren geboren en blijven dat tot onze laatste doodsnik. De Abrahamspositie: we zijn kinderen van het verbond als we gedoopt zijn. God belooft de zaligheid. De Christuspositie: door het geloof in Hem zijn we werkelijk erfgenamen van het eeuwige leven. Om die laatste positie gaat het uiteindelijk maar die eerste twee posities horen er helemaal bij. 
In Adam is men doemeling (een vloek voor God), in Abraham is men bondeling (tijdelijk verbonden met God) en in Christus is men hemeling (voor eeuwig geborgen in God).

3. ​Prof dr. J.P Versteeg - Theoloog van de Heilige Geest
Prof W.  van 't Spijker bespreekt prof. dr J. P Versteeg. Versteeg gaf onderricht in het Nieuwe Testament. Uitgangspunt was de volkomen betrouwbaarheid van de Bijbel. Hij promoveerde op de Geest van Christus in het Nieuwe Testament. Versteeg verzette zich tegen de moderne theologen die de Schrift zien als een feilbaar boek geschreven door mensen. Tegelijkertijd had Versteeg oog voor de geschiedkundige achtergrond van Gods Woord. Gods heilsdaden hebben wel een historische context.  Versteeg schreef ook een boek over de vier evangeliën: 'Evangelie in viervoud'. Men moet er niet een evangelie van maken en alles kloppend maken, stelde hij. De Geest van Christus heeft gezorgd voor een fraaie veelkleurige getuigenis van Jezus. Het ging de heilige schrijvers niet om feiten op zichzelf maar vooral om een boodschap af te geven. Op dit punt ging zijn collega Oosterhoff nog iets verder... 

4. Prof. dr. B. J Oosterhoff - Een profetisch geleerde 
Een profetisch geleerde zo noemt prof dr. H.G.L. Peels Oosterhoff. Oosterhoff was een man van de wetenschap die een mooi commentaar schreef op het boek Jeremia. Tegelijkertijd was hij een man van het Woord van God net als de profeten. Oosterhoff wilde het Woord van God door geven in de eigen tijd. Oosterhoff promoveerde bij dr. A.H. Edelkoort op 'De vreze des Heren in het Oude Testament'. Oosterhoff volgde L. H. van der Meiden op en werd in 1954 hoogleraar in de oudtestamentische vakken. 
Oosterhoff had oog voor de profetieën over Israel in het Oude Testament. Men mag niet spreken volgens hem van een definitieve verwerping van Israel. Er staan nog beloften open voor Israel in het Oude Testament. In het nieuwe verbond zijn de heidenen erbij gekomen maar Israel is niet onterfd. Toch las Oosterhoff de profeten niet letterlijk. Zij spraken in dichterlijke vorm. Zo wilden ze ook zelf gelezen worden...   
Oosterhoff hield een redevoering tegen Duitse oudtestamenticus G. von Rad 'Feit of interpretatie'. Von Rad zag een groot deel van de oudtestamentische geschiedschrijving als sagen en legenden. Volgens Von Rad gaat het om de verkondiging (kerugma) en niet of het allemaal echt gebeurd is. Peels bespreekt ook de omstreden uitleg van Oosterhoff ten aanzien van Genesis 2 en 3. Oosterhoff stelde dat de synode van Assen in 1926 geen oog had voor de symbolische werkelijkheid die in Genesis 2 en 3 aan de orde komt. Men las Genesis 2 en 3 te letterlijk. Volgens Oosterhoff is Genesis 2 en 3 meer dichterlijk geschreven in symbool taal net als de profeten. De slang zou dus niet zintuiglijk waarneembaar aanwezig zijn geweest. In zijn uitleg van Genesis 2 en 3 naderde Oosterhoff Von Rad die hij bestreed.

Een beoordeling van de vier hoogleraren  
Hovius en Kremer (1 en 2) vertegenwoordigde de oude CGK visie. Men bleef dicht bij het spreken van de Schrift en de belijdenis. Versteeg  echter (3) verdedigde in de Wekker van 26 mei 1972 de visie van collega Oosterhoff (4) op Genesis 2 en 3. Volgens Versteeg wilde Oosterhoff Genesis 2 en 3 verstaan vanuit de Schrift zelf (en bijvoorbeeld niet vanuit allerlei archeologische vondsten van teksten van volken rondom Israel waar de slang een symbool was van het kwaad). Versteeg stelt dat wij met onze rationele bril anders aankijken tegen geschiedschrijving dan de Schrift zelf doet. Versteeg zegt: 'men dacht in die wereld veel sterker in beelden en symbolen dan in onze wereld. We doen naar de stellige overtuiging van prof. Oosterhoff aan het eigen bedoelen van de Schrift geen recht, wanneer we dit bij ons lezen van de Schrift niet verdisconteren. Om de woorden uit het boek zelf te gebruiken: „God heeft zich in zijn openbaring bediend van taal en beelden, die het bezit waren van de mens die deel uitmaakte van de oud-oosterse cultuur-wereld." Ik dacht, dat dit niet te ontkennen is en dat prof. Oosterhoff hier op een gegeven wijst, dat van de grootste betekenis is voor het lezen van de Schrift naar het eigen bedoelen van de Schrift. 
In het blad 'Bewaar het pand' van 13 december 1973 haalt men eerst Oosterhoff zelf aan: „Het uniek gebeuren wordt ons in Gen. 2 en 3 verhaald in een taal, die een andere is dan de exact-beschrijvende. Uit de oud-oosterse wereld worden allerlei beelden genomen om aan de werkelijkheid, die Gen. 2 en 3 ons meedelen, gestalte, te geven.” „God heeft zich in zijn openbaring bediend van taal en beelden, die het bezit waren van de mens, die deel uitmaakte van de oud-oosterse cultuur-wereld. Maar dat is niet vreemd. In veel opzichten doen de hoofdstukken Gen. 2 en 3 denken aan de taal der profeten.”  
Dan volgt een kritische toon: 
'We hebben prof. Oosterhoff laten uitspreken. Hij overtuigt ons niet. Integendeel. De openbaring Gods omtrent het begin, zoals de Heere dat door de mens, geïnspireerd door Gods Geest heeft laten optekenen, wordt een boodschap van bijbelschrijvers, aangepast aan de oud-oosterse wereld en daarmee afhankelijk van die wereld. De feiten gaan schuil achter de symbolische weergave van de werkelijkheid. Van die werkelijkheid houden we niets concreets over, zó dat we ons daar enigszins een voorstelling van kunnen maken'.

Over de (tegen)sprekende slang is het laatste woord nog niet gezegd   
De vraag blijft staan in hoeverre prof. dr. B.J. Oosterhoff van de CGK van destijds echt verschilde van de visie van Von Rad die het Oude Testament zag als een boek met mythen en sagen. Von Rad lijkt mij consequenter. Bij hem weet je meteen waar je aan toe bent. Bij Oosterhoff moet je maar afwachten welke historische feiten naar het rijk der fabelen verwezen moeten worden op grond van zijn vermeende onderzoek van de Schrift. Nu in de CGK de vrouw in het ambt weer aan de orde is, kan de Schriftvisie die Oosterhoff te berde bracht weer een rol gaan spelen. 
Powered by Create your own unique website with customizable templates.