500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Psalm 123
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • Heilszekerheid
​​Het verschil tussen het gesproken en geschreven woord van God
​
​Evangelie is allereerst Jezus, het Geschenk van God

​In 1522 schreef Luther in korte trekken in 'Een klein onderricht omtrent het evangelie (1522)' , wat het evangelie inhoudt volgens hem. Luther stelt dat het evangelie meer is dan dat Jezus alleen een goed Voorbeeld is dat men na moet volgen (zie ook de rubriek Geestverwanten, Bonhoeffer). Het evangelie is geen wetboek (Buch der Gesetze) waarin staat wat men moet doen om in eigen kracht zalig te worden.  Van belang is het daarom, volgens Luther, dat men inziet dat het evangelie een geschenk is van God aan de mens. Dat is de blijde boodschap. God schenkt aan zondaren genade. Hij schenkt Zijn Zoon die het werk gedaan heeft wat de mens had moeten doen en nooit meer kan doen. De zondaar kan daarom alleen zalig worden door Hem. Dat vraagt wel om navolging volgens Luther maar men moet eerst Jezus als het Geschenk van God door het geloof aanvaarden anders maakt men van het evangelie een wetboek (dat gevaar loopt men als men alle nadruk op de navolging legt. Zie  de rubriek Geestverwanten, Bonhoeffer). Het evangelie is echter allereerst het boek van de beloften die in Jezus ja en amen zijn.  

Jezus is aan het woord in het evangelie
​Luther maakte in 'Een kleine onderricht  omtrent het evangelie' ook een onderscheid tussen de geschriften van het Oude Testament en het evangelie van Jezus in het Nieuwe Testament. In het Nieuwe Testament is Jezus Zelf aan het woord. In het Oude Testament gaat het ook al over Hem als de Beloofde. Jezus is in doeken gehuld als een klein kindje aanwezig in het Oude Testament. In het Nieuwe Testament spreekt Hij Zelf in de evangeliën en door middel van de brieven van de apostelen. De apostelen doen volledig uit de doeken wie Jezus is. Het Oude Testament zag Luther als schrift en niet als levende verkondiging. Toch kan het Oude Testament levende verkondiging worden...

​Jezus is de Sleutel en de Deur van de Schriften
Jezus zei: 'Onderzoekt de Schriften want die zijn het die van Mij (het gesproken Woord) getuigen (Johannes 5:39)'. Jezus is volgens Luther om die reden de Sleutel van het Oude Testament. Men zal nooit de zin van het Oude Testament, de geschriften en de bedoeling verstaan  als men Jezus het gesproken Woord niet als leidraad neemt. Hij is de Sleutel om de Schriften van de oude dag te openen en te maken tot levende verkondiging omtrent Hem. Jezus is de Deur van het Oude Testament (Johannes 10:2). Men kan alleen via Hem ingang vinden in de echte betekenis van het Oude Testament. Het evangelie is de wegwijzer in de geschriften (Mozes en de profeten)

​Jezus heeft de sleutel van de harten van zondaren                              
Er is een  aanzienlijk verschil tussen Mozes en de profeten, het Oude Testament enerzijds en Jezus en de apostelen, het Nieuwe Testament anderzijds volgens Luther. Jezus heeft nooit geschreven maar verkondigd. Mozes en de profeten hebben wel geschreven. Mozes' woorden zijn vastgelegd, het zijn regels. Jezus' woorden zijn geen schrift maar levende verkondiging en ze brengen harten in beweging.                                                Mozes is bovendien veel strenger dan Jezus. Hij vertegenwoordigt de eisende wet, de vastgelegde schrift. Hij schrikt af. Jezus echter is vol van genade richting diep gevallen zondaren. Hij nodigt hen. Hij raakt het hart van zondaren aan met Zijn liefderijke woord en neemt het in. Mozes echter dreigt en zegt: 'Vervloekt is een ieder die de wet niet houdt'. Jezus daarentegen nodigt zondaren en vergeeft hun zonden. Mozes is de schrift, de letter die doodt maar Jezus is de genadige Ontfermer die levend maakt. Jezus is namelijk de inhoud van het evangelie, de blijde boodschap. Hij heeft de sleutel van het harde hart van zondaren. ​Voor Hem zijn er geen hopeloze gevallen. Hij neemt door Zijn vergevende liefde het harde ja zelfs het hardste hart van zondaren in. 

​Een samenvatting  van 'Een klein onderricht omtrent het evangelie'   
In het geschrift 'Een klein onderricht omtrent het evangelie' zet Luther de zaak op scherp. Omdat hij bang is dat men meent door de werken zalig te kunnen worden, maakt hij een scherp tegenstelling tussen Mozes en de profeten enerzijds en Jezus en de apostelen anderzijds. Mozes en de profeten zijn de geschriften maar Jezus en de apostelen is levende verkondiging van Jezus. Tevens is Luther bang dat men van het evangelie een wet maakt. Jezus is dan het grote Voorbeeld dat men na moet volgen. Luther stelt daarom dat Jezus vooral het Geschenk is van God waardoor zondaren om niet kunnen zalig worden. Pas daarna komt de navolging in het vizier. Luther ontkende de navolging van Jezus dus niet maar legde de nadruk op Jezus als Geschenk van God. Jezus is volgens Luther tevens de Deur van het Oude Testament. In het Oude Testament is Jezus aanwezig maar wel in doeken gehuld. In het Nieuwe Testament wordt Jezus uit de doeken gedaan en ontvouwt wie Hij is voor gevallen zondaren. Zonder het licht van het Nieuwe Testament kan men volgens Luther Jezus niet leren kennen in het Oude Testament. Jezus is de Deur van het Oude Testament. Hij ontsluit het Oude Testament en maakt er een levende verkondiging van. Alles draait om Hem. Zonder Hem valt de verkondiging stil en verstilt het geestelijke leven.

Een beoordeling van 'Een klein onderricht omtrent het evangelie'
Mijns inziens is Luther iets te zwart-wit. Mozes wordt neergezet als de strenge man van de wet en Jezus als de genadevolle. Daar valt vermoedelijk nog wel het een en ander op af te dingen. Om een voorbeeld te geven: ook Jezus kon dreigen en van Mozes lezen we dat hij een zachtmoedig man was. Ondertussen brengt Luther heel scherp het thema wet en evangelie naar voren en de enorme rijkdom van de Nieuwe Bedeling door de komst van Jezus. Met de komst van Jezus in het vlees is het de welaangename tijd. Mozes en de profeten hebben naar Zijn komst reikhalzend uit  gezien.                                                                                                                                      ​Bron: Ein kleiner Unterricht, was man in den Evangelien suchen und erwarten solle (1522 (WA 10, 1,1-8-18)
Powered by Create your own unique website with customizable templates.