500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • Heilszekerheid
​Katharina von Bora

Een gevluchte non
​
Katharina von Bora was een non in het klooster. Zij kreeg de geschriften van Luther in handen en besloot samen met andere nonnen om op de paasnacht van 5 April 1523 het klooster te ontvluchtten. Ze vertrokken naar Wittenberg.​ Deze nonnen waren in trek bij de studenten in Wittenberg. Het waren geschoolde vrouwen. Katharina was echter al op leeftijd. Toch wees zij diverse huwelijkskandidaten af tot ze op 13 Juni 1525 met Maarten Luther trouwde. Zij kregen zes kinderen: drie jongens en drie meisjes.

Een vrouw met een goede opleiding
​
Katharina kwam uit een adellijk geslacht. Maar haar ouders waren verarmd. Na de dood van haar moeder werd ze in het klooster gebracht. Het klooster, waar zij intrad, had een goede school. Ze kreeg daar een goede opleiding. Dit zou haar later van pas komen als vrouw naast de reformator Maarten Luther.

Herr Käthe is een vrouw van stavast
​
Luther noemde haar vanwege haar pittige karakter ook wel Herr Käthe. Zij regelde alles in huis.                           De verblijfplaats van Maarten en Käthe was  namelijk het zogenaamde zwarte klooster in Wittenberg. Dit klooster werd zo genoemd daar de Augustijnse monniken die er voorheen verbleven zwarte kleding droegen. Katharina had als non een geregeld bestaan op gebouwd. Dit zette zij voort in zwarte klooster,  haar huis. De kloostertuin en brouwerij bloeiden onder haar bewind helemaal op. Ze kocht zelfs landerijen aan. Ze hadden dit nodig om de vele gasten te eten te geven want de deur van dit zwarte klooster stond wagenwijd open voor vluchtelingen omwille van het geloof en studenten in de theologie te Wittenberg die vaak mee aten. Katharina was de drijvende kracht achter dit alles. Zij had gelukkig wel personeel. Beroemd zijn de tafelreden van Luther geworden ook dankzij haar. Zij gaf de gasten letterlijk te eten en Luther weidde hen in de grazige weide van het woord. Studenten aten dus mee, ze moesten wel wat betalen in de zin van een vergoeding, ondertussen gaf Luther college. Deze college zijn bekend geworden onder de zogenaamde Tischreden, tafelgesprekken. Ook Katharina, die beslist niet op haar mondje gevallen was, roerde haar mond stevig tijdens deze gesprekken. Luther noemde haar niet voor niets Herr Käthe.  ​Bron: Sieth Delhaas Een protestantse non. Katharina von Bora.
​
​Philippus
Melanchton.
​

Zijn afkomst.
Philippus Melanchton heette eigenlijk Philipp Schwarzerd (schwarz erd, is Duits voor 'zwarte aarde', ). Na de dood van zijn vader kwam Philippus bij zijn oma in huis van vaders kant. Zij was de broer van Reuchlin en vond een goede opleiding voor Philippus van belang. Hoe kon het ook anders daar haar broer, Reuchlin, professor was. Reuchlin was een kei in de klassieke talen en met name in het Hebreeuws. Philippus werd ook onder gedompeld in de klassieke talen en wijzigde zijn naam in Melanchton, een Griekse naam voor Schwarzerd (Duits voor zwarte aarde).   

Twee weten meer dan een.
​
Melanchton werd docent  klassiek Grieks in Wittenberg. Luther noemt hem 'de kleine Griek'. Tijdens het gesprek tussen Luther en Eck in 1519 in Leipzig gaf Melanchton Luther adviezen met name uit de brief van de Romeinen. Luther is een echt debater en Melanchton een man van de wetenschap. Ze vulden elkaar goed aan.

Zijn dogmatiek.
​Melanchton schreef ook een dogmatiek (genaamd Loci communes betekent: algemene grondbeginselen (van de leer) ) maar bouwde deze op vanuit het materiaal vanuit de Schrift. Hij was goed thuis in de Bijbel. De leer van de rechtvaardiging van de goddeloze bouwde hij op vanuit de brief van Paulus aan de Romeinen. Hij beheerste de grondtalen volledig en was Luther tot een hand en voet.

​Verschillen tussen Luther en Melanchton.
​Melanchton was meer de man van de studeerkamer en Luther was meer de man van de kansel. Melanchton was vredelievend en vooral erg voorzichtig. Luther was de man die opkwam voor de waarheid van Gods woord en een man die het aandurfde de vinger bij de zere plek te leggen. Luther was ook de man die de Schrift goed verstond op het punt van de genade maar liet andere zaken liggen. Melanchton was een goede Schriftuitlegger en instaat om de Schrift in een gedegen overzicht ordelijk te verwoorden. Schafte Luther Aristoteles af Melanchton gebruikte hem weer om de geloofsleer te doordenken. Ondanks deze verschillen mag men hen niet tegen elkaar uitspelen. Zij vulden elkaar goed aan. Net als Katharina von Bora Luther terzijde stond zo stond ook Melanchton Luther terzijde.  
​
Melanchton en de Augburgse confessie
Melanchton was veel voorzichtiger dan Luther waardoor sommige volgelingen van Luther meenden dat hij om de lieve vrede de erfenis van Luther prijsgaf. Zo stelde hij in 1530 de Augburgse confessie op waarin hij op een heel voorzichtige wijze de leer van Luther verwoordde en vooral wilde hij te kennen geven dat men aansloot bij de leer van de Vroege Kerk. Luther zei van deze confessie dat hij zo zacht niet kon lopen maar hij kon zich er wel in vinden. Om veiligheidsredenen verbleef Luther tijdens deze rijksdag te Augsburg op de vesting de Coburg. Karel de vijfde wilde namelijk de eenheid van zijn rijk  herstellen maar helaas kwam men er niet uit. De Roomsen konden zich niet vinden in de Augburgse confessie. Op de Coburg leefde Luther mee met Melanchton en was ontroerd dat God er voor gezorgd had dat deze confessie kon worden voorgelezen. Karel de vijfde durfde na het mislukken van de rijksdag te Augsburg de Lutheranen niet aan te pakken. Hij had alle vorsten nodig voor de oorlog tegen de Turken. In zijn periode op de Coburg zong Luther regelmatig 'Een vast Burcht' (drs. C.R. van den Berg, Philippus Melanchton, De levensweg van Luthers vriend, p. 75)

Na de dood van Luther.
​
Na de dood van Luther vallen de volgelingen van Luther uiteen in flanken. Melanchton is niet instaat om leiding te geven. Hij is meer een man van de studeerkamer. Bovendien heeft Luther geen dogmatiek nagelaten maar wel veel preken. Om die reden kan men Luther niet raadplegen bij leerverschillen. Melanchton had niet genoeg gezag om in deze leemte te voorzien.

Ondanks de vrede van Augsburg ontstond er verdeeldheid.
In 1555 vond vrede van Augsburg plaats. Voortaan was er godsdienstvrijheid. Overigens kregen alleen de Luthersen een zelfde status als de Roomsen. De calvinisten en Dopersen werden nog steeds vervolgd (denk aan de 80 jarige oorlog in de tijd van de republiek der Nederlanden). Deze vrede zorgde niet voor eenheid tussen de Lutheranen onderling. Juist toen de vijand verdween raakten de Lutheranen verdeeld over de erfenis van Luther.  Melanchton keek toe en stierf in eenzaamheid. Moe van al dat theologische gedoe en de razernij van de theologen reisde hij af naar Hem die Zijn ziel had gekocht met de prijs van Zijn bloed (drs. C.R. van den Berg, Philippus Melanchton, De levensweg van Luthers vriend, p. 98).   
Powered by Create your own unique website with customizable templates.