500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Home
    • Wij
    • Contact
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Zijn Joden intelligent?
    • Thomas More
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Psalm 77
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Marx
    • Zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • Leerregels les 1
    • Leerregels les 2
    • Leerregels les 3
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
Studentenangst​
​De donkere kamer
​Nicolaas Beets, die dominee en hoogleraar was, schreef een boek 'Camera Obscura' genaamd (als schrijver nam hij overigens de naam Hildebrand aan). De naam Camera Obscura betekent letterlijk: donkere kamer. In een donkere kamer werden in de tijd van Beets foto's ontwikkeld. Beets maakt in dit boek ook allerlei alledaagse kiekjes van mensen. Hij beschrijft bijvoorbeeld op een komische wijze het leven van de barbier. Hij laat diens leven als het ware zien (overigens vonden sommige critici dat het boek geen boodschap bevatte).                                  In dit boek bespreekt Beets heel herkenbaar de angst van studenten. Hij beschrijft hoe er aan de universiteit van Leiden een kamer was (die er nog steeds is) waarin de hoogleraren de studenten aan de tand voelden omtrent hun kennis. Schilderachtig beschrijft Beets hoe de advocaat die nu met grote verve en stelligheid het pleit tracht te beslechten ooit deze zweetkamer met knikkende knieën betrad en met trillende stem de vragen van de hoogleraar beantwoordde. Kortom Beets beschrijft de studentenangst.

​Die ingreep is u ontgaan

​We nemen even een lange aanloop om  de reden en oorzaak van deze angst van studenten op het spoor te komen. Ik citeer een gesprekspassage uit de promotie van ds. Peene over Josua van Iperen. Tijdens deze promotieplechtigheid is prof. dr. Fred van Lieburg diens opponent.
 We lezen in het RD van 13 januari 2017: Prof. Van Lieburg plaatste een paar kanttekeningen bij de ambachtelijke kant van het onderzoek. „Er zijn in de biografie een paar gaten blijven zitten.” (...) Nu had Van Iperen volgens prof. Van Lieburg boter op zijn hoofd. Zo werd de predikant in 1775 in Veere scriba van het college van curatoren dat toezicht hield op het onderwijs. Er speelde in die tijd een akkefietje rond zijn zoon. Direct maakte Van Iperen in de notulen enkele hem onwelgevallige passages onleesbaar. Prof. Van Lieburg: „Die ingreep is u ontgaan.” Ds. Peene stelde in reactie op de lacunes dat hij „een beginner in de wetenschap” is die „met vallen en opstaan” zijn onderzoek heeft gedaan. Hij erkende ook dat Josua van Iperen een baantjesjager was die verlangde naar erkenning. Tegelijk vond hij het inhoudelijk mooi om te achterhalen hoe iemand als Van Iperen in het spanningsveld tussen orthodoxie en verlichting, tussen kerk en staat, een plaats probeerde te vinden. Prof. Van Lieburg, in reactie: „U had ook mogen zeggen: Ik ben theoloog. Daarom interesseert die kant van Josua van Iperen me meer dan de kant van de baantjesjager.”

​Een beoordeling van het gesprek
​
Prof. F. van Lieburg voelde Peene even aan de tand. Ongetwijfeld heeft Peene heel veel werk verzet. Maar het is de taak van de opponent om kritische vragen te stellen. Dat is wetenschap. Peene neemt daarbij een bescheiden houding aan. Hij dekt zich in door te stellen dat hij een beginnend wetenschapper is. De vraag is overigens of een gevorderde wetenschapper wel feilloos is. Is dat juist in de wetenschap niet een gevaarlijk standpunt?  Peene geeft wel toe dat hij wist dat Van Iperen een baantjesjager was maar in zijn biografie maakte hij een andere insteek. Peene bekijkt volgens hem Van Iperen in het spanningsveld van orthodoxie en theologie. Van Lieburg schiet vervolgens Peene (die reeds zelf de voorzet gaf) te hulp en stelt:  „U had ook mogen zeggen: Ik ben theoloog. Daarom interesseert die kant van Josua van Iperen me meer dan de kant van de baantjesjager'. Kortom een wetenschapper kan niet alles vermelden. Hij werkt vanuit een bepaalde invalshoek. Uit het gesprek blijkt tevens dat wetenschappers op zoek zijn naar details die een ander licht op het te onderzoeken object of persoon kunnen werpen. Elk detail kan tellen...

​De bomen en het bos 
​Als wetenschapper leeft men hoofdzakelijk van de details. Over de relevantie van die details kan men lang over bomen in vakbladen. Tevens kan men elkaar er mee dwarsbomen. Men leeft van kleine vondsten die nieuw licht op de zaak kunnen werpen. Doch dezelfde wetenschapper, die het bomen geleerd heeft, geeft ook les aan studenten en daar gaat het soms behoorlijk mis... Studenten zijn geen beginnend wetenschapper zoals Peene zich bescheiden noemt maar jongeren of soms ouderen die nauwelijks enige voorkennis hebben van het bos laat staan van de bomen die men er in aan kan treffen. Kan zo'n wetenschapper, zo'n bomenliefhebber die gewend is om in vakbladen over details te schrijven en te bomen, lesgeven aan beginnende studenten? Kan hij of zij gestructureerd lesgeven en de hoofdlijnen aangeven en wat de leerdoelen zijn? Bovendien: is de vraagstelling tijdens het tentamen helder en omvat het de leerstof in hoofdlijnen (het bos) of is het een vraag over een voetnoot (een boom in de uithoek) in het boek? Is  dit niet een van de oorzaken van studentenangst?

​Wetenschapper maar helaas geen lesboer
Er wordt nogal eens geklaagd over deze hooggeleerde wetenschappers (men kan overigens ook veel goede voorbeelden noemen maar dit even terzijde). Wetenschappers zullen vast wel begrijpen dat zij de studenten moeten bevragen op hoofdlijnen maar door hun manier van werken is het de vraag of zij dat in praktijk hebben geleerd en of zij op dat punt geen begeleiding nodig hebben om twee heren te kunnen dienen: de wetenschap en de student.

Een goed voorbeeld
Een goed voorbeeld op dit punt is de Open Universiteit. Diverse modulen van de Open Universiteit zijn gemaakt door wetenschappers en onderwijsdeskundigen die van leerprocessen weet hebben.
Ook studenten aan universiteiten hebben behoefte aan goed geschreven leerboeken als inleiding op het vakgebied. Een slechte inleiding op het vakgebied is een gemiste kans en een heel slechte reclame voor het vakgebied. Studenten hebben ook tijd nodig om de dingen te herhalen daarom dient de stelregel te zijn: niet het vele is goed maar het goede is veel. Op deze manier kan men de studentenangst verminderen...

Het advies van Luther
Maar hoe zit het met de studenten zelf? Wat kunnen zij doen? Luther gaf de studenten het advies om te bidden en hoe drukker men het heeft des te meer moet men tijd vrij maken voor het gebed. God die helpt namelijk in nood! Bij Hem kan men terecht.   
Copyright 500jaarluther.nl