VICENTIUS EN DE KERKELIJK EENHEID IN DE LIJN VAN DORDT
Corine Hoogerland-van de Pol is gepromoveerd in Groningen op een proefschrift over de vroege kerkvader Vicentius (eind 4de eeuw, begin 5de eeuw)
Corrie is classica en in haar proefschrift onderzoekt zij de uitleg van 1 Timotheüs 6:20 door Vicentius. Daar zegt Paulus tegen Timotheüs" O Timotheüs, bewaar het u toevertrouwde pand, wend u af van onheilige, INHOUDLOZE/LEGE PRAAT en tegenstellingen van de ten onrechte zo genoemde kennis"
Vicentius was een kerkvader van het Westen die de tekst las vanuit de Vulgata (Latijnse vertaling). Die heeft als vertaling: "O Timotheüs, bewaar het u toevertrouwde pand, wend u af van onheilige, NIEUW PRATERIJ en tegenstellingen van de ten onrechte zo genoemde kennis" Op grond van deze vertaling kwam Vicentius tot een methode om ketterijen af te wijzen. Allereerst door deze te toetsen aan Gods Woord maar door deze ook te toetsen aan de kerk van alle tijden en plaatsen. Afwijkingen zijn dan NIEUW PRATERIJ.
Exegetisch is de uitleg van Vicentius niet deugdelijk. De Vulgata las de grondtekst verkeerd. Er staat kenophōnia: LEGE PRAAT (kenos= leeg) en niet kainophōnia NIEUWPRATERIJ (kainos= nieuw). Corine meent niet ten onrechte dat hoewel de uitleg van 1 Timotheüs 6:20 van Vicentius niet correct is, zijn manier om met afwijkingen om te gaan wel een goede methode is. Zij zegt in haar 12de stelling: "De puinhopen van de kerkelijke verdeeldheid in protestants Nederland kunnen geruimd worden door het gebed tot eenheid (cf. Joh. 17), milde harten en een ruime dosis Vincentius". Vicentius wilde katholiek (algemeen) zijn dus de kerk in breder verband zien, de kerk van alle tijden en plaatsen.
Onlangs las ik bij ds. Ruis van de CGK, een kerkverband waar veel spanningen zijn omdat sommige gemeenten de vrouw in het ambt hebben, dat de methode van Vicentius helpend kan zijn. Gemeenten met de vrouw in het ambt wijken allereerst af van de Schrift maar ook van het verleden van de CGK en natuurlijk van de lijn van de generale synode. De vrouw in het ambt is niet Bijbels en kerkelijk gezien: nieuw praterij. Het is niet van alle eeuwen en tijden volgens ds. Ruis.
Alleen de inzet op nieuw praterij kan ook kort door de bocht zijn. Rome noemde zich ook katholiek: de kerk van alle eeuwen en tijden. Om die reden zegt de Nederlandse geloofsbelijdenis dat niet de oudheid van de leer noch de concilies bepalen of iets waar is of niet maar de toetsing aan de Schrift is beslissend.
Vincentius kende dat principe ook want hij noemde eerst de Schrift en juist dat is beslissende geweest in de tijd van de Reformatie. In die tijd ontdekte Erasmus ook de foute lezing van de Vulgata ten aanzien van 1 Timotheüs 6:20. Het gaat in die tekst niet zoals Vicentius die meende dat er nieuw praterij stond maar om lege praat. De Reformatie zelf werd in de schoenen geschoven dat deze afweek van de Katholieke leer. Reformatoren zouden nieuwlichters zijn..
Calvijn echter schreef in zijn brief aan koning Frans de 1ste aan wie hij zijn Institutie zond dat de Roomsen zeggen dat Calvijn en zijn volgelingen nieuwlichters zijn. Zij zouden met een nieuwe leer komen die afwijkt van de kerk. Calvijn zegt dat dit zo lijkt omdat de Roomsen de oude Bijbelse leer begraven hebben met hun eigen traditie. Zo kan het dus ook gaan...
Kortom de Reformatie is geen nieuwe (nije) leer maar de herontdekking van de aloude Bijbelse leer. Calvijn ontdekte dat die leer niet door alle kerkvaders begraven was. Net als Luther zag hij ook dat de vroege kerkvader Augustinus nagenoeg hetzelfde leerde. Alleen door genade wordt een mens zalig.
Het goede van de methode van Vicentius is dat de traditie van de kerk meedoet want Jezus heeft gezegd tegen Zijn volgelingen: "Ik ben met jullie al de dagen van jullie leven". Maar voorop dient te staan dat een afwijking pas echt een afwijking is als deze van de Schrift afwijkt (het sola scriptura principe). Ook de traditie van een kerk kan falen zo heeft de Reformatie aangetoond. Toch kunnen we de traditie van de kerk niet zo maar terzijde schuiven zoals de evangelischen doen. De Dordtse leerregels zijn daarom een goede en mooie manier om de Schrift te lezen. Het is een mooi katholieke belijdenis die destijds gedragen werd door vele Gereformeerden in ons land en ver daar buiten.
Hopelijk worden deze Dordtse leerregels nog gewaardeerd en gelezen door de gereformeerde gezindte of hebben de eigen kerkelijke tradities de Dordtse leerregels totaal overwoekerd en heeft men genoeg aan de eigen leer en leeruitspraken (bijvoorbeeld die van 1931)? In dat laatste geval moet men oppassen voor nieuw praterij
Corine Hoogerland-van de Pol is gepromoveerd in Groningen op een proefschrift over de vroege kerkvader Vicentius (eind 4de eeuw, begin 5de eeuw)
Corrie is classica en in haar proefschrift onderzoekt zij de uitleg van 1 Timotheüs 6:20 door Vicentius. Daar zegt Paulus tegen Timotheüs" O Timotheüs, bewaar het u toevertrouwde pand, wend u af van onheilige, INHOUDLOZE/LEGE PRAAT en tegenstellingen van de ten onrechte zo genoemde kennis"
Vicentius was een kerkvader van het Westen die de tekst las vanuit de Vulgata (Latijnse vertaling). Die heeft als vertaling: "O Timotheüs, bewaar het u toevertrouwde pand, wend u af van onheilige, NIEUW PRATERIJ en tegenstellingen van de ten onrechte zo genoemde kennis" Op grond van deze vertaling kwam Vicentius tot een methode om ketterijen af te wijzen. Allereerst door deze te toetsen aan Gods Woord maar door deze ook te toetsen aan de kerk van alle tijden en plaatsen. Afwijkingen zijn dan NIEUW PRATERIJ.
Exegetisch is de uitleg van Vicentius niet deugdelijk. De Vulgata las de grondtekst verkeerd. Er staat kenophōnia: LEGE PRAAT (kenos= leeg) en niet kainophōnia NIEUWPRATERIJ (kainos= nieuw). Corine meent niet ten onrechte dat hoewel de uitleg van 1 Timotheüs 6:20 van Vicentius niet correct is, zijn manier om met afwijkingen om te gaan wel een goede methode is. Zij zegt in haar 12de stelling: "De puinhopen van de kerkelijke verdeeldheid in protestants Nederland kunnen geruimd worden door het gebed tot eenheid (cf. Joh. 17), milde harten en een ruime dosis Vincentius". Vicentius wilde katholiek (algemeen) zijn dus de kerk in breder verband zien, de kerk van alle tijden en plaatsen.
Onlangs las ik bij ds. Ruis van de CGK, een kerkverband waar veel spanningen zijn omdat sommige gemeenten de vrouw in het ambt hebben, dat de methode van Vicentius helpend kan zijn. Gemeenten met de vrouw in het ambt wijken allereerst af van de Schrift maar ook van het verleden van de CGK en natuurlijk van de lijn van de generale synode. De vrouw in het ambt is niet Bijbels en kerkelijk gezien: nieuw praterij. Het is niet van alle eeuwen en tijden volgens ds. Ruis.
Alleen de inzet op nieuw praterij kan ook kort door de bocht zijn. Rome noemde zich ook katholiek: de kerk van alle eeuwen en tijden. Om die reden zegt de Nederlandse geloofsbelijdenis dat niet de oudheid van de leer noch de concilies bepalen of iets waar is of niet maar de toetsing aan de Schrift is beslissend.
Vincentius kende dat principe ook want hij noemde eerst de Schrift en juist dat is beslissende geweest in de tijd van de Reformatie. In die tijd ontdekte Erasmus ook de foute lezing van de Vulgata ten aanzien van 1 Timotheüs 6:20. Het gaat in die tekst niet zoals Vicentius die meende dat er nieuw praterij stond maar om lege praat. De Reformatie zelf werd in de schoenen geschoven dat deze afweek van de Katholieke leer. Reformatoren zouden nieuwlichters zijn..
Calvijn echter schreef in zijn brief aan koning Frans de 1ste aan wie hij zijn Institutie zond dat de Roomsen zeggen dat Calvijn en zijn volgelingen nieuwlichters zijn. Zij zouden met een nieuwe leer komen die afwijkt van de kerk. Calvijn zegt dat dit zo lijkt omdat de Roomsen de oude Bijbelse leer begraven hebben met hun eigen traditie. Zo kan het dus ook gaan...
Kortom de Reformatie is geen nieuwe (nije) leer maar de herontdekking van de aloude Bijbelse leer. Calvijn ontdekte dat die leer niet door alle kerkvaders begraven was. Net als Luther zag hij ook dat de vroege kerkvader Augustinus nagenoeg hetzelfde leerde. Alleen door genade wordt een mens zalig.
Het goede van de methode van Vicentius is dat de traditie van de kerk meedoet want Jezus heeft gezegd tegen Zijn volgelingen: "Ik ben met jullie al de dagen van jullie leven". Maar voorop dient te staan dat een afwijking pas echt een afwijking is als deze van de Schrift afwijkt (het sola scriptura principe). Ook de traditie van een kerk kan falen zo heeft de Reformatie aangetoond. Toch kunnen we de traditie van de kerk niet zo maar terzijde schuiven zoals de evangelischen doen. De Dordtse leerregels zijn daarom een goede en mooie manier om de Schrift te lezen. Het is een mooi katholieke belijdenis die destijds gedragen werd door vele Gereformeerden in ons land en ver daar buiten.
Hopelijk worden deze Dordtse leerregels nog gewaardeerd en gelezen door de gereformeerde gezindte of hebben de eigen kerkelijke tradities de Dordtse leerregels totaal overwoekerd en heeft men genoeg aan de eigen leer en leeruitspraken (bijvoorbeeld die van 1931)? In dat laatste geval moet men oppassen voor nieuw praterij
