Vervreemding
Moderne tijd
Marx leefde in de 19de eeuw. De eeuw waarin de machines opkwamen. De arbeid werd nu geheel anders dan in de Middeleeuwen. In de Middeleeuwen leerde men via de timmermansgilde hoe men een kast moest maken. Men leerde eerst houthakken daarna leerde men het hout van die boom verwerken tot een kast en vervolgens verkocht men die kast. In de tijd van Marx echter kwam de specialisatie op. Laten we de kast als voorbeeld nemen. In de moderne tijd (onze tijd) hakt iemand met een machine (kettingzaag) het hout, een ander persoon brengt met een machine (auto) dit hout naar de fabriek en weer een ander schaaft met een machine het hout. Dan gaat het naar een andere fabriek waar men het hout verwerkt tot een kast waarbij de ene persoon de deuren met een machine zaagt en de andere persoon het corpus met een machine zaagt. Het is weer een ander persoon die de scharnieren aanbrengt enzovoorts. Dan wordt de kast met een machine (auto) vervoerd naar een winkel waar vervolgens weer door een ander persoon de kast verkocht wordt. Ik heb dit proces met de vele handen maar ten dele beschreven want men kan ook denken aan opslag, administratie etc.
Vervreemding
In de Middeleeuwen was slechts een persoon betrokken bij het maken van een kast. Hij kende het hele proces. In de moderne tijd zijn heel veel persoon betrokken bij die ene kast. Elke arbeider heeft zijn eigen specialiteit. Ondertussen is men vervreemd van het hele proces. De houhakker heeft er geen besef van wat er met het hout gebeurt. De verkoper weet niet van welk hout de kast gemaakt is. Zo ontstaat vervreemding. De arbeider kent niet meer de vreugde van het hele proces maar is slechts een klein schakeltje in het hele proces. Het werk is daardoor eenzijdiger en saaier. Zeker als men alleen maar deuren maakt. Marx wees op deze vervreemding die het kapitalisme in de hand werkte.
Vervreemding tussen geloof en wetenschap
Tussen geloof en wetenschap kan ook vervreemding ontstaan. De theologie kan zich met allerlei dogma's bezig houden die bijna niets meer met de praktijk van het geloof te maken hebben. Of gelovigen wijken zo ver af van de Schrift dat zij vervreemd zijn geraakt van de letter van de Schrift. Van belang is dat men dan vanuit de Bijbelwetenschap gecorrigeerd wordt. Geloof en wetenschap mogen daarom niet van elkaar vervreemden. Bovendien mogen geloof en wetenschap beslist niet vervreemden van de Schrift, de fontein van al het geestelijke leven.
Vervreemd van het burgerschap van Israël
In de moderne tijd is fragmentatie een gevaar want in de moderne tijd zijn we het specialisme met alle gevaren voor vervreemding en breuk gewend. Wat in het bedrijfsleven dominant is dringt ook door in de theologie.
Ik wil een voorbeeld geven hoe vervreemding tussen het op de Bijbel gefundeerde geloof en de op de materialistische filosofie gebaseerde kennis van de universitaire theologie kan ontstaan. Neem een Bijbelwetenschapper die stelt dat de schepping te combineren valt met Darwin. Deze Bijbelwetenschapper ontvreemdt het unieke Bijbelse scheppingsverhaal en geeft het prijs aan de materialistische filosofie van Darwin. Deze Bijbelwetenschapper berooft het scheppingsverhaal van de Bijbelse geschiedbeschrijving en hij ontneemt voor de gelovigen het vaste fundament. Kortom wie met de atheïst Darwin in zee gaat, raakt vervreemd van het burgerschap van Israël en van Gods onwankelbare verbond met de gelovigen (Efeze 2:12).
De taak van de Bijbelwetenschapper
De hierboven beschreven Bijbelwetenschapper is vervreemd geraakt van het oorspronkelijke product en de taak die hij in het proces heeft. Hij dient de gelovigen op te bouwen in het geloof en niet de fundamenten van het geloof te ontvreemden zoals we kunnen lezen in Efeze 4:8-14: ' Toen Hij (Christus) opvoer in de hoogte, nam Hij de gevangenis gevangen en gaf Hij gaven aan de mensen. (....) Om de heiligen toe te rusten, tot het werk van dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus (...) opdat wij geen jonge kinderen meer zouden zijn, heen en weer geslingerd door de golven en meegesleurd door elke wind van leer, door het bedrog van de mensen om op listige wijze tot dwaling te verleiden'
Moderne tijd
Marx leefde in de 19de eeuw. De eeuw waarin de machines opkwamen. De arbeid werd nu geheel anders dan in de Middeleeuwen. In de Middeleeuwen leerde men via de timmermansgilde hoe men een kast moest maken. Men leerde eerst houthakken daarna leerde men het hout van die boom verwerken tot een kast en vervolgens verkocht men die kast. In de tijd van Marx echter kwam de specialisatie op. Laten we de kast als voorbeeld nemen. In de moderne tijd (onze tijd) hakt iemand met een machine (kettingzaag) het hout, een ander persoon brengt met een machine (auto) dit hout naar de fabriek en weer een ander schaaft met een machine het hout. Dan gaat het naar een andere fabriek waar men het hout verwerkt tot een kast waarbij de ene persoon de deuren met een machine zaagt en de andere persoon het corpus met een machine zaagt. Het is weer een ander persoon die de scharnieren aanbrengt enzovoorts. Dan wordt de kast met een machine (auto) vervoerd naar een winkel waar vervolgens weer door een ander persoon de kast verkocht wordt. Ik heb dit proces met de vele handen maar ten dele beschreven want men kan ook denken aan opslag, administratie etc.
Vervreemding
In de Middeleeuwen was slechts een persoon betrokken bij het maken van een kast. Hij kende het hele proces. In de moderne tijd zijn heel veel persoon betrokken bij die ene kast. Elke arbeider heeft zijn eigen specialiteit. Ondertussen is men vervreemd van het hele proces. De houhakker heeft er geen besef van wat er met het hout gebeurt. De verkoper weet niet van welk hout de kast gemaakt is. Zo ontstaat vervreemding. De arbeider kent niet meer de vreugde van het hele proces maar is slechts een klein schakeltje in het hele proces. Het werk is daardoor eenzijdiger en saaier. Zeker als men alleen maar deuren maakt. Marx wees op deze vervreemding die het kapitalisme in de hand werkte.
Vervreemding tussen geloof en wetenschap
Tussen geloof en wetenschap kan ook vervreemding ontstaan. De theologie kan zich met allerlei dogma's bezig houden die bijna niets meer met de praktijk van het geloof te maken hebben. Of gelovigen wijken zo ver af van de Schrift dat zij vervreemd zijn geraakt van de letter van de Schrift. Van belang is dat men dan vanuit de Bijbelwetenschap gecorrigeerd wordt. Geloof en wetenschap mogen daarom niet van elkaar vervreemden. Bovendien mogen geloof en wetenschap beslist niet vervreemden van de Schrift, de fontein van al het geestelijke leven.
Vervreemd van het burgerschap van Israël
In de moderne tijd is fragmentatie een gevaar want in de moderne tijd zijn we het specialisme met alle gevaren voor vervreemding en breuk gewend. Wat in het bedrijfsleven dominant is dringt ook door in de theologie.
Ik wil een voorbeeld geven hoe vervreemding tussen het op de Bijbel gefundeerde geloof en de op de materialistische filosofie gebaseerde kennis van de universitaire theologie kan ontstaan. Neem een Bijbelwetenschapper die stelt dat de schepping te combineren valt met Darwin. Deze Bijbelwetenschapper ontvreemdt het unieke Bijbelse scheppingsverhaal en geeft het prijs aan de materialistische filosofie van Darwin. Deze Bijbelwetenschapper berooft het scheppingsverhaal van de Bijbelse geschiedbeschrijving en hij ontneemt voor de gelovigen het vaste fundament. Kortom wie met de atheïst Darwin in zee gaat, raakt vervreemd van het burgerschap van Israël en van Gods onwankelbare verbond met de gelovigen (Efeze 2:12).
De taak van de Bijbelwetenschapper
De hierboven beschreven Bijbelwetenschapper is vervreemd geraakt van het oorspronkelijke product en de taak die hij in het proces heeft. Hij dient de gelovigen op te bouwen in het geloof en niet de fundamenten van het geloof te ontvreemden zoals we kunnen lezen in Efeze 4:8-14: ' Toen Hij (Christus) opvoer in de hoogte, nam Hij de gevangenis gevangen en gaf Hij gaven aan de mensen. (....) Om de heiligen toe te rusten, tot het werk van dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus (...) opdat wij geen jonge kinderen meer zouden zijn, heen en weer geslingerd door de golven en meegesleurd door elke wind van leer, door het bedrog van de mensen om op listige wijze tot dwaling te verleiden'