David Heinrich von Müller
Die Gesetze Hammurabis: Und Ihr Verhältnis Zur Mosaischen Gesetzgebung Sowie Zu Den XII Tafeln
Mozes de student en stagiair
Wie de Bijbel bestudeert, komt er achter dat het leven van Mozes helemaal door God geleid is. Mozes kwam weliswaar door een menselijke plan, het plan van zijn moeder, aan het hof van farao en daar werd hij onderwezen in de wijsheden van Egypte (Handelingen 7:22). Weliswaar doodde hij in zijn menselijke drift een Egyptenaar en moest hij de woestijn in vluchten. Maar toch zijn juist deze twee achtergronden, het hof en de woestijn, van belang om Gods plan te doorgronden. Aan het hof kreeg Mozes namelijk les in recht, filosofie en het schrijven van geschiedenis om later een voorname post te kunnen verkrijgen aan het hof. Wellicht als opvolger of adviseur van de farao. Maar die post verspeelde hij doordat hij koos voor zijn eigen volk. Zijn goede opleiding kwam hem toen heel goed van pas. Vooral met betrekking tot de wetgeving door God gegeven. Waarbij te denken valt aan het opschrijven, het opvatten en toepassen van deze wetten voor zijn ongeleerde volk. Vervolgens leerde hij in zijn gedwongen vlucht de woestijn verkennen om later als gids het volk door deze woestijn te kunnen leiden. Kortom Mozes, de zoon van een slavenfamilie, liep gratis college aan het hof, werd daar in de watten gelegd en rondde zijn praktische stage af in de woestijn in de hete zon onder bizarre omstandigheden voor een hoveling. Een beter opleiding kon hij niet krijgen in theorie en praktijk. Zie hier de leiding van God in zijn leven. Pas achteraf kan men dat zien overigens. Hier geldt eveneens: 'Na deze zult gij het verstaan...'
De wetten van koning Hammurabi
David Heinrich von Müller heeft een studie geschreven over de wetten van koning Hammurabi en die vergeleken met de wetten van Mozes. Deze studie willen we slechts in het kort aanstippen! Ter inleiding: Hammurabi was in de 18de eeuw voor Chr. koning van Babel. Hij schreef wetten om zijn volk zo goed en eerlijk mogelijk te regeren. Dat was een goed streven. Veel van die wetten heeft hij overigens niet zelf gemaakt maar bestonden reeds qua gewoonte. Hammurabi heeft ze echter op steen vastgelegd en daarmee als officiële wetgeving geïntroduceerd zodat zij nageleefd konden worden. Deze wetten van Hammurabi werpen overigens een licht op het leven van de aartsvaders. Om een voorbeeld te geven: een vrouw kon haar slavin geven aan haar man en vervolgens de kinderen die deze slavin kreeg aannemen als haar eigen kinderen. Zo kon zij haar gezin opbouwen. Overigens wil zo'n culturele gewoonte, waar de aartsmoeders op teruggrepen nog niet zeggen dat het in overeenstemming was met wat de HEERE wilde. Maar dit even terzijde.
Diefstal en de doodstraf
David Heinrich von Müller beschrijft ook de wetten omtrent diefstal in de wetgeving van Hammurabi. Die wetten zijn hard. Diegene die gestolen heeft, heler is of een ander beschuldigd heeft van diefstal en niet zijn of haar onschuld of aanklacht hard kan maken door getuigen moet worden gedood. Een harde straf en vooral fraude gevoelig want wie veel geld heeft kan ook valse getuigen laten opdraven en getuigen die tegen je zijn omkopen. David Heinrich von Müller merkt op dat de grootheid van de wetten van Mozes zich juist tekent in de beperking van de straf op het punt van diefstal. Voor de wetten van Mozes zijn allen gelijk of men koning of bedelaar is. In de wetten van Mozes moet de diefstal met een stevige meerprijs worden terugbetaald maar de doodstraf is afgeschaft. Het is juist David, die in de zaak Uria, als Nathan aan hem vertelt over een rijke man die van een arme een ooilam stal, opmerkte dat die man een kind van de dood is ( 2 Samuël 12, 1 en verder). Op dit punt greep David terug op de strenge wetten van Hammurabi en de oude gewoonten in die tijd. Diefstal zag men als iets vreselijks. Aannemelijk is het dat deze wetten van Hammurabi vooral geschreven waren om de rijkdom van de rijken te beschermen, die slaven hadden die men onderbetaalde en die daardoor in de verleiding kwamen om te stelen. Kortom, men wilde eigen geld en goed veilig stellen zelfs met de prijs van de dood van de dief. De wetten van Mozes corrigeerden deze praktijk.
(Bron: David Heinrich von Müller. Die Gesetze Hammurabis: Und Ihr Verhältnis Zur Mosaischen Gesetzgebung Sowie Zu Den XII Tafeln, Amsterdam, 1975, 81-89)
De goede wetten van Mozes door God gegeven
Mozes merkte op tegen het volk van Israël vlak voor zij het land van de belofte zouden ingaan: 'En wat groot volk is er, dat zo rechtvaardige inzettingen en rechten heeft, als deze gehele wet is, die ik heden voor uw aangezicht geef?' (Deut. 4:8). Uit dit blijkt dat Mozes de wetten van andere volken kende. Hij was ook op de hoogte van de wetgeving van Hammurabi. Hij kende dat gewoonterecht en wist dat God niet de persoon aanziet maar elk mens gelijk berecht. Niet dat God in zijn wet diefstal goedpraat. Maar de rijken krijgen geen extra bescherming. Voor de wet zijn allen gelijk.
Het verborgen evangelie in de wetten van Mozes
De wetten van Mozes bevatten namelijk vanwege de eerlijkheid en rechtvaardigheid een stukje evangelie, een blijde boodschap. Dat is iets wat Luther over het hoofd zag. Hij kende de wetten van de omliggende volken niet en zag niet zoveel in de wetten van Mozes. Echter laten wij eens eerlijk naar deze wetten kijken. Als iemand gestolen heeft door welke wet zou men dan liever veroordeeld worden? Die van Mozes of die van Hammurabi? Wie veroordeeld wordt door de wet van Mozes wordt niet gedood en krijgt de mogelijkheid om zijn of haar leven te beteren en de zaak weer te vereffenen. Daarbij zijn de wetten van Mozes veel completer. In deze wetten van Mozes wordt ook gewezen op het bloed van de verzoening dat op de grote verzoendag vloeide (Leviticus 16) en heen wees naar Christus die onschuldig moest bloeden tot Zijn dood erop volgde. Van dat bloed maakte de wetgeving van Hammurabi geen melding. Daarom zijn het maar menselijke wetten. Wie stal en gepakt werd moest zelf bloeden tot de dood er op volgde. Een betere oplossing wist men nu eenmaal niet. Men hanteerde slechts met de harde hand de hardvochtige wet zonder dat men weet had van een bevrijdend evangelie.
Die Gesetze Hammurabis: Und Ihr Verhältnis Zur Mosaischen Gesetzgebung Sowie Zu Den XII Tafeln
Mozes de student en stagiair
Wie de Bijbel bestudeert, komt er achter dat het leven van Mozes helemaal door God geleid is. Mozes kwam weliswaar door een menselijke plan, het plan van zijn moeder, aan het hof van farao en daar werd hij onderwezen in de wijsheden van Egypte (Handelingen 7:22). Weliswaar doodde hij in zijn menselijke drift een Egyptenaar en moest hij de woestijn in vluchten. Maar toch zijn juist deze twee achtergronden, het hof en de woestijn, van belang om Gods plan te doorgronden. Aan het hof kreeg Mozes namelijk les in recht, filosofie en het schrijven van geschiedenis om later een voorname post te kunnen verkrijgen aan het hof. Wellicht als opvolger of adviseur van de farao. Maar die post verspeelde hij doordat hij koos voor zijn eigen volk. Zijn goede opleiding kwam hem toen heel goed van pas. Vooral met betrekking tot de wetgeving door God gegeven. Waarbij te denken valt aan het opschrijven, het opvatten en toepassen van deze wetten voor zijn ongeleerde volk. Vervolgens leerde hij in zijn gedwongen vlucht de woestijn verkennen om later als gids het volk door deze woestijn te kunnen leiden. Kortom Mozes, de zoon van een slavenfamilie, liep gratis college aan het hof, werd daar in de watten gelegd en rondde zijn praktische stage af in de woestijn in de hete zon onder bizarre omstandigheden voor een hoveling. Een beter opleiding kon hij niet krijgen in theorie en praktijk. Zie hier de leiding van God in zijn leven. Pas achteraf kan men dat zien overigens. Hier geldt eveneens: 'Na deze zult gij het verstaan...'
De wetten van koning Hammurabi
David Heinrich von Müller heeft een studie geschreven over de wetten van koning Hammurabi en die vergeleken met de wetten van Mozes. Deze studie willen we slechts in het kort aanstippen! Ter inleiding: Hammurabi was in de 18de eeuw voor Chr. koning van Babel. Hij schreef wetten om zijn volk zo goed en eerlijk mogelijk te regeren. Dat was een goed streven. Veel van die wetten heeft hij overigens niet zelf gemaakt maar bestonden reeds qua gewoonte. Hammurabi heeft ze echter op steen vastgelegd en daarmee als officiële wetgeving geïntroduceerd zodat zij nageleefd konden worden. Deze wetten van Hammurabi werpen overigens een licht op het leven van de aartsvaders. Om een voorbeeld te geven: een vrouw kon haar slavin geven aan haar man en vervolgens de kinderen die deze slavin kreeg aannemen als haar eigen kinderen. Zo kon zij haar gezin opbouwen. Overigens wil zo'n culturele gewoonte, waar de aartsmoeders op teruggrepen nog niet zeggen dat het in overeenstemming was met wat de HEERE wilde. Maar dit even terzijde.
Diefstal en de doodstraf
David Heinrich von Müller beschrijft ook de wetten omtrent diefstal in de wetgeving van Hammurabi. Die wetten zijn hard. Diegene die gestolen heeft, heler is of een ander beschuldigd heeft van diefstal en niet zijn of haar onschuld of aanklacht hard kan maken door getuigen moet worden gedood. Een harde straf en vooral fraude gevoelig want wie veel geld heeft kan ook valse getuigen laten opdraven en getuigen die tegen je zijn omkopen. David Heinrich von Müller merkt op dat de grootheid van de wetten van Mozes zich juist tekent in de beperking van de straf op het punt van diefstal. Voor de wetten van Mozes zijn allen gelijk of men koning of bedelaar is. In de wetten van Mozes moet de diefstal met een stevige meerprijs worden terugbetaald maar de doodstraf is afgeschaft. Het is juist David, die in de zaak Uria, als Nathan aan hem vertelt over een rijke man die van een arme een ooilam stal, opmerkte dat die man een kind van de dood is ( 2 Samuël 12, 1 en verder). Op dit punt greep David terug op de strenge wetten van Hammurabi en de oude gewoonten in die tijd. Diefstal zag men als iets vreselijks. Aannemelijk is het dat deze wetten van Hammurabi vooral geschreven waren om de rijkdom van de rijken te beschermen, die slaven hadden die men onderbetaalde en die daardoor in de verleiding kwamen om te stelen. Kortom, men wilde eigen geld en goed veilig stellen zelfs met de prijs van de dood van de dief. De wetten van Mozes corrigeerden deze praktijk.
(Bron: David Heinrich von Müller. Die Gesetze Hammurabis: Und Ihr Verhältnis Zur Mosaischen Gesetzgebung Sowie Zu Den XII Tafeln, Amsterdam, 1975, 81-89)
De goede wetten van Mozes door God gegeven
Mozes merkte op tegen het volk van Israël vlak voor zij het land van de belofte zouden ingaan: 'En wat groot volk is er, dat zo rechtvaardige inzettingen en rechten heeft, als deze gehele wet is, die ik heden voor uw aangezicht geef?' (Deut. 4:8). Uit dit blijkt dat Mozes de wetten van andere volken kende. Hij was ook op de hoogte van de wetgeving van Hammurabi. Hij kende dat gewoonterecht en wist dat God niet de persoon aanziet maar elk mens gelijk berecht. Niet dat God in zijn wet diefstal goedpraat. Maar de rijken krijgen geen extra bescherming. Voor de wet zijn allen gelijk.
Het verborgen evangelie in de wetten van Mozes
De wetten van Mozes bevatten namelijk vanwege de eerlijkheid en rechtvaardigheid een stukje evangelie, een blijde boodschap. Dat is iets wat Luther over het hoofd zag. Hij kende de wetten van de omliggende volken niet en zag niet zoveel in de wetten van Mozes. Echter laten wij eens eerlijk naar deze wetten kijken. Als iemand gestolen heeft door welke wet zou men dan liever veroordeeld worden? Die van Mozes of die van Hammurabi? Wie veroordeeld wordt door de wet van Mozes wordt niet gedood en krijgt de mogelijkheid om zijn of haar leven te beteren en de zaak weer te vereffenen. Daarbij zijn de wetten van Mozes veel completer. In deze wetten van Mozes wordt ook gewezen op het bloed van de verzoening dat op de grote verzoendag vloeide (Leviticus 16) en heen wees naar Christus die onschuldig moest bloeden tot Zijn dood erop volgde. Van dat bloed maakte de wetgeving van Hammurabi geen melding. Daarom zijn het maar menselijke wetten. Wie stal en gepakt werd moest zelf bloeden tot de dood er op volgde. Een betere oplossing wist men nu eenmaal niet. Men hanteerde slechts met de harde hand de hardvochtige wet zonder dat men weet had van een bevrijdend evangelie.
