Als vrouwen het woord doen
Myriam Klinker-De Klerck
Inhoud van dit boek
Dit boek gaat over de rol van de vrouw in de gemeente en is geschreven door Myriam Klinker- De Klerck in het jaar 2011. Zij was toen AIO Nieuwe Testament aan de theologische universiteit van Kampen van de GKV. In dit boek wordt vooral gekeken naar de zogenaamde zwijgteksten van Paulus, zo staat op de achterflap. De hele titel van het boek luidt 'Als vrouwen het woord doen. Over het schriftgezag, hermeneutiek en het waarom van de apostolische instructie'.
Hermeneutiek
De kwestie van de vrouw in het ambt is vooral een hermeneutische kwestie. Dat wil zeggen, gelden de voorschriften van toen nu nog? Zo ja dan is dat voor ons de boodschap en dan kunnen we die zo over nemen. Zo gemakkelijk is het echter niet. In de Bijbel, vooral het Oude Testament staan wetten die wij nu als christenen niet meer hanteren. Denk aan de spijswetten. Die gelden niet meer voor ons maar daar is dan ook een apostolische aanwijzing voor. Denk aan wat God tegen Petrus zei in het visioen (Handelingen 10 vers 13). Is dit nu ook het geval met de zwijgteksten? Paulus, de apostel, zegt namelijk dat de vrouwen in de gemeenten moeten zwijgen, stil zijn (1 Timotheus 2 vers 11 tot en met 15). Kunnen we niet beter omwille van de verkondiging de vrouw toelaten in het ambt en op de kansel? In deze tijd is het tamelijk ouderwets om de vrouw te laten zwijgen. Dus waarom niet?
Uitgangspunt
Myriam heeft de academische gave om deze destijds (2011) omstreden kwestie in de GKV voorzichtig te behandelen. Het boek steekt gedegen in elkaar en oogt informatief maar ondertussen heeft ze wel een uitgangspunt wat afwijkt van de orthodoxe visie die jarenlang onomstreden was in de GKV. Haar uitgangspunt is mijns inziens het volgende. Voordat ze namelijk begint aan de zwijgteksten in het Nieuwe Testament bespreekt ze de Grieks-Romeinse samenleving. Dat is, zo stelt ze, een samenleving waarin de man aan het hoofd staat van het gezin (pater familias). Zijn macht was groot. Dit gezin was toen de hoeksteen van de samenleving. Tegelijkertijd waren er ook welgestelde vrouwen die niet getrouwd waren maar die vormden de minderheid. Voorzichtig trekt ze hier een conclusie uit. Myriam meent namelijk dat Paulus de vrouw in de gemeente tot rust maande om geen aanstoot te geven in deze paternalistische samenleving. Echter in deze tijd waarin de vrouw een grotere rol heeft, zou het dus niet verkeerd zijn om deze rol in de kerk ook mee te laten bewegen.
Belangrijke vrouwen
Men kan natuurlijk ook andersom redeneren en wel als volgt. Paulus zag dat er ook vrouwen waren (die welgesteld waren, een smalspoor). Deze vrouwen bekeerden zich christendom tot het christendom. Wellicht trachtten zij binnen een nieuwe religie die nog niet zo goed georganiseerd was het woord te nemen. Vanuit die verontruste situatie reageerde Paulus maar dit is ook maar een suggestie. Van belang is dat het een apostolische instructie is en dat de gemeenten gebouwd dienen te worden op de leer van de apostelen (Efeze 2 vers 20). De apostelen hebben de spijswetten als niet meer geldig verklaard. Die gelden nier meer voor ons... maar hoe zit het met het zwijggebod voor de vrouw?
Anders vertalen
Myriam vertaalt 1 Timotheus 2 vers 11 tot en met vers 12 anders dan gebruikelijk. Ze vertaalt: Een vrouw moet zich rustig in alle onderdanigheid laten onderrichten. Ik sta de vrouw niet toe te onderwijzen en daardoor gezag over de man te voeren. Nee zij moet zich rustig houden'. Myriam vertaalt niet dat de vrouw moet zwijgen, stil zijn maar zich rustig moet houden. Het Griekse grondwoord kan inderdaad betekenen: zich rustig houden maar ook zwijgen, stil zijn. Myriam meent dat zich rustig houden goed past in deze context. Ze meent dat dit woord hoogst vermoedelijk een signaal geeft dat het om een missionaire situatie gaat. De gemeenten moeten geen bron van opstand zijn. Men dient in de pas te lopen met de maatschappelijke positie van de vrouw (Walter Bauer stelt in zijn woordenboek dat het Griekse woord 'hesuchia' Ruhe of Schweigen betekent. Zou het om 'zich rustig houden' gaan dan zou de combinatie 'parechein hesuchian er dienen te staan. Ook merkt hij op dat het in 1 Timotheus 2 vers 11 gaat om stillschweigen maar wellicht is zijn visie gedateerd).
Verankering in de schepping en val
De vertaling van Myriam van 1 Timotheus 2 vers 11 biedt dus een mogelijkheid om de tekst nu anders te duiden in een nieuwe situatie. Er zijn nu twee mogelijkheden namelijk is de plaats van de vrouw een kwestie van een situele oplossing dat wil zeggen om de maatschappelijk orde tussen man en vrouw niet te verstoren en de rust te bewaren in de gemeenten of is het een altijd geldend verbod? Persoonlijk denk ik aan het laatste want zelfs als men hesuchia vertaalt met 'zich rustig houden' dan is er nog altijd sprake van een verankering in de schepping en val. Zo lezen we in 1 Timotheus 2 vers 12 'Maar ik laat de vrouw niet toe, dat zij zal leren , noch over de man zal heersen, maar wil, dat zij in stilheid zij.13 Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva 14 En Adam is niet verleid geworden; maar de vrouw, verleid zijnde, is in overtreding geweest. vers 15 Echter zij zal zalig worden in kinderen te baren, wanneer zij blijft in het geloof, en liefde, en heiligmaking, met matigheid'.
Myriam Klinker-De Klerck
Inhoud van dit boek
Dit boek gaat over de rol van de vrouw in de gemeente en is geschreven door Myriam Klinker- De Klerck in het jaar 2011. Zij was toen AIO Nieuwe Testament aan de theologische universiteit van Kampen van de GKV. In dit boek wordt vooral gekeken naar de zogenaamde zwijgteksten van Paulus, zo staat op de achterflap. De hele titel van het boek luidt 'Als vrouwen het woord doen. Over het schriftgezag, hermeneutiek en het waarom van de apostolische instructie'.
Hermeneutiek
De kwestie van de vrouw in het ambt is vooral een hermeneutische kwestie. Dat wil zeggen, gelden de voorschriften van toen nu nog? Zo ja dan is dat voor ons de boodschap en dan kunnen we die zo over nemen. Zo gemakkelijk is het echter niet. In de Bijbel, vooral het Oude Testament staan wetten die wij nu als christenen niet meer hanteren. Denk aan de spijswetten. Die gelden niet meer voor ons maar daar is dan ook een apostolische aanwijzing voor. Denk aan wat God tegen Petrus zei in het visioen (Handelingen 10 vers 13). Is dit nu ook het geval met de zwijgteksten? Paulus, de apostel, zegt namelijk dat de vrouwen in de gemeenten moeten zwijgen, stil zijn (1 Timotheus 2 vers 11 tot en met 15). Kunnen we niet beter omwille van de verkondiging de vrouw toelaten in het ambt en op de kansel? In deze tijd is het tamelijk ouderwets om de vrouw te laten zwijgen. Dus waarom niet?
Uitgangspunt
Myriam heeft de academische gave om deze destijds (2011) omstreden kwestie in de GKV voorzichtig te behandelen. Het boek steekt gedegen in elkaar en oogt informatief maar ondertussen heeft ze wel een uitgangspunt wat afwijkt van de orthodoxe visie die jarenlang onomstreden was in de GKV. Haar uitgangspunt is mijns inziens het volgende. Voordat ze namelijk begint aan de zwijgteksten in het Nieuwe Testament bespreekt ze de Grieks-Romeinse samenleving. Dat is, zo stelt ze, een samenleving waarin de man aan het hoofd staat van het gezin (pater familias). Zijn macht was groot. Dit gezin was toen de hoeksteen van de samenleving. Tegelijkertijd waren er ook welgestelde vrouwen die niet getrouwd waren maar die vormden de minderheid. Voorzichtig trekt ze hier een conclusie uit. Myriam meent namelijk dat Paulus de vrouw in de gemeente tot rust maande om geen aanstoot te geven in deze paternalistische samenleving. Echter in deze tijd waarin de vrouw een grotere rol heeft, zou het dus niet verkeerd zijn om deze rol in de kerk ook mee te laten bewegen.
Belangrijke vrouwen
Men kan natuurlijk ook andersom redeneren en wel als volgt. Paulus zag dat er ook vrouwen waren (die welgesteld waren, een smalspoor). Deze vrouwen bekeerden zich christendom tot het christendom. Wellicht trachtten zij binnen een nieuwe religie die nog niet zo goed georganiseerd was het woord te nemen. Vanuit die verontruste situatie reageerde Paulus maar dit is ook maar een suggestie. Van belang is dat het een apostolische instructie is en dat de gemeenten gebouwd dienen te worden op de leer van de apostelen (Efeze 2 vers 20). De apostelen hebben de spijswetten als niet meer geldig verklaard. Die gelden nier meer voor ons... maar hoe zit het met het zwijggebod voor de vrouw?
Anders vertalen
Myriam vertaalt 1 Timotheus 2 vers 11 tot en met vers 12 anders dan gebruikelijk. Ze vertaalt: Een vrouw moet zich rustig in alle onderdanigheid laten onderrichten. Ik sta de vrouw niet toe te onderwijzen en daardoor gezag over de man te voeren. Nee zij moet zich rustig houden'. Myriam vertaalt niet dat de vrouw moet zwijgen, stil zijn maar zich rustig moet houden. Het Griekse grondwoord kan inderdaad betekenen: zich rustig houden maar ook zwijgen, stil zijn. Myriam meent dat zich rustig houden goed past in deze context. Ze meent dat dit woord hoogst vermoedelijk een signaal geeft dat het om een missionaire situatie gaat. De gemeenten moeten geen bron van opstand zijn. Men dient in de pas te lopen met de maatschappelijke positie van de vrouw (Walter Bauer stelt in zijn woordenboek dat het Griekse woord 'hesuchia' Ruhe of Schweigen betekent. Zou het om 'zich rustig houden' gaan dan zou de combinatie 'parechein hesuchian er dienen te staan. Ook merkt hij op dat het in 1 Timotheus 2 vers 11 gaat om stillschweigen maar wellicht is zijn visie gedateerd).
Verankering in de schepping en val
De vertaling van Myriam van 1 Timotheus 2 vers 11 biedt dus een mogelijkheid om de tekst nu anders te duiden in een nieuwe situatie. Er zijn nu twee mogelijkheden namelijk is de plaats van de vrouw een kwestie van een situele oplossing dat wil zeggen om de maatschappelijk orde tussen man en vrouw niet te verstoren en de rust te bewaren in de gemeenten of is het een altijd geldend verbod? Persoonlijk denk ik aan het laatste want zelfs als men hesuchia vertaalt met 'zich rustig houden' dan is er nog altijd sprake van een verankering in de schepping en val. Zo lezen we in 1 Timotheus 2 vers 12 'Maar ik laat de vrouw niet toe, dat zij zal leren , noch over de man zal heersen, maar wil, dat zij in stilheid zij.13 Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva 14 En Adam is niet verleid geworden; maar de vrouw, verleid zijnde, is in overtreding geweest. vers 15 Echter zij zal zalig worden in kinderen te baren, wanneer zij blijft in het geloof, en liefde, en heiligmaking, met matigheid'.
