In amper tien jaar tijd wisten kleine groepjes actievoerders de Nederlandse media, vaderlandse geschiedenis, subsidiebeleid, taal en het nationale zelfbeeld naar hun hand te zetten. Nederland werd een schuldig daderland. De zelfbenoemde slachtoffers eisten met opmerkelijk succes op tal van terreinen bijstelling van de nationale identiteit.
Coen de Jong (1969), schrijver en publicist, beschrijft in Wokeland voor het eerst hoe aan huidskleur en ‘gender’ ontleende Amerikaanse denkbeelden in hoog tempo vat kregen op Nederland. Het begon met acties tegen Zwarte Piet en verschoof al snel naar de slavernijgeschiedenis en ‘institutioneel racisme’. Ondertussen voegde de eveneens uit de VS geïmporteerde ‘genderneutraliteit’ zich in de woke-agenda.
De Nederlandse autoriteiten bogen in opvallend hoog tempo mee onder de morele druk van activisten, zonder dat er een politiek debat aan te pas kwam. Een beperkt aantal politici en bestuurders speelde daarbij een opvallende rol.
De overgewaaide wind van woke
Woke is overgewaaid uit Amerika na dood van George Floyd. Woke betekent wakker zijn en het onrecht opmerken dat er is de samenleving. Daar is niets mis mee maar de vraag is: wat is onrecht? Discriminatie valt daar zondermeer onder . Echter in naam van diversiteit worden aan universiteiten blanke gerenommeerde mannen uit het verleden, zoals Ludwig Wittgenstein en Isaac Newton, opeens in de ban gedaan.
Update Zwarte Piet
Zwarte Piet moet volgens Kick Out Zwarte Piet worden afgeschaft en rapper Akwasi wenste als hij Zwarte Piet tegenkwam hem in het gezicht te trappen. De vraag is of zulke uitspraken het debat verder brengen of dat ze het juist het zwijgen opleggen en moet er wel een debat gevoerd worden over Zwarte Piet? Is het niet beter om het zo te houden? Persoonlijk vind ik wel dat Zwarte Piet mag blijven maar dan in zijn oorspronkelijke versie .Dus niet geheel zwart geschminkt als een zwarte man maar slechts met een veeg roet op het gezicht omdat de Zwarte Piet volgens de traditie door de schoorsteen komt en vervolgens cadeaus voor kinderen klaar zet in de schoen die voor de kachel staat. Maar ook op dit laatste punt zou een update wellicht eveneens wenselijk zijn. Is schoorsteen en de kachel nog wel van deze klimaat-neutrale tijd?
Een grensoverschrijdende naam Coen de Jong laat in dit boek zien hoe ver woke gaat om de zin te krijgen. Zo is de naam Kick out Zwarte Piet tamelijk provoceren en deze naam speelt rechtse partijen die tegen migranten zijn in de kaart. Het laat ook zien hoe weinig verdraagzaam bepaalde delen van de bevolking zijn. Er ontstaat door dit soort lieden een stammenoorlog die eigenlijk niet past binnen Nederland.
Nederland in zijn geheel dekoloniseren
Volgens Coen de Jong is er een kleine voorhoede die Nederland ziet als een product van het koloniale verleden. Nederlanders zouden vanuit dit verleden neerkijken op allerlei minderheidsgroeperingen, volgens hen en om die reden willen zij Nederland dekoloniseren. Deze harde kern bestaat uit uit groepen als Kick Out Zwarte Piet, The Black Archives / New Urban Collective en Decolonize the Museum, met als epicentrum de politieke partij Bij1 van Sylvana Simons. Het zijn deze groepen die Nederland in zijn geheel willen dekoloniseren, omdat zij Nederland zien als ‘de facto een koloniale staat’. Volgens De Jong is dit ‘de essentie van het woke-denken’.
Enorme invloed
Deze bovengenoemde groepen hebben een invloed op de samenleving die veel verder reikt dan hun marginale omvang. ‘Wie invloed kan uitoefenen in sectoren als universiteiten, wetenschap, kunst, cultuur, musea, onderwijs en media (…) én bij instellingen als vakbonden en de politie, kan daarmee beïnvloeden hoe mensen denken en doen,’ schrijft De Jong – die in zijn boek al deze sectoren en instellingen behandelt.
Kraamkamers van woke
Universiteiten en grote bedrijven zoals banken zijn kraamkamers geworden van het woke-denken. Wie maar even anders denkt, wordt de mond gesnoerd en daarmee staat de academische vrijheid op het spel. Het zijn vooral jonge studenten die nauwelijks historisch besef hebben die bijvoorbeeld stellen dat de filosofie wordt beheerst door de blanke man. Op zich is dat waar maar dan komt het radicale denken om de hoek kijken. Vervolgens worden grote namen als Wittgenstein en Hegel in de ban gedaan.
De diversiteit in denken staat op het spel
Ook de mannen van de Gouden Eeuw moeten het ontgelden. Besturen van universiteiten plooien mee met deze woke-hype. Daarmee staat wel de academische vrijheid maar ook de diversiteit op het spel. Er is al vaker op gewezen dat veel filosofen die in het Westen bekend zijn geworden man zijn en blank zijn maar hun denken is wel divers. Daar zal toch wel degelijk kennis van genomen moeten worden voordat men zelf aan de slag gaat.
De blanke man
Binnen de woke-sfeer is de blanke man verdacht en dus ook de staat Israël. De Palestijnen zijn automatisch de verdrukten. Maar de vraag is of de zaken zo simpel liggen. Wie zo bevooroordeeld over de staat Israël denkt, is allerminst inclusief en doet niet aan diversiteit. Eerder aan exclusiviteit. Coen de Jong legt ook op dit punt de vinger bij de zere plek.
De macht van woke
Woke heeft de mainstream media achter zich staan, want die willen graag ruimdenkend zijn en woke speelt in op emoties. Maar ook universiteiten en grote bedrijven doen graag aan woke. Daarnaast bepaalt de woke-beweging onze taal. Maar er is hoop. Onder de studenten leeft woke niet echt op uitzonderingen na en BIJ1 is onder Sylvana Simons inmiddels verscheurd door interne ruzies.
Gelijke kansen
Helder is ook de manier waarop Coen de Jong ingaat tegen het verabsoluteerde gelijkheidsdenken. Ook op dat punt draaft woke door. Gelijke kansen is natuurlijk geen probleem maar gelijke uitkomsten is een ander verhaal, merkt Coen de Jong op. Verschil mag er best zijn want niet iedereen kan minister president worden en hoe meer we inzetten op gelijkheid des te meer verongelijkten we kweken. Als christen komt daar nog een andere dimensie bij. We moeten als christen ons kruis leren dragen. Tegelijkertijd is het christelijk om de ander een handje te helpen en bij te staan. Woke zijn in gematigde vorm is nog niet zo gek maar dan wel ter bestrijding van het echte onrecht.
Beoordeling van het boek
Op veel punten kan ik mij vinden in de stellingname van Coen de Jong tegen woke. Persoonlijk ben ik echter niet tegen het dragen van hoofddoeken door Islamitische vrouwen in de openbare ruimte. We kunnen de hoofddoek zien als symbool van vrouwenonderdrukking. Dat is allemaal prima maar wij hebben de Islam hier toegelaten. Dan is het wel zo fair om hun zienswijze te respecteren. Je kunt niet zo maar een cultuur van buitenaf allerlei eisen opleggen. Ook het recht op spotcartoons richting de Islam keur ik af. Vrijheid van meningsuiting is nog wat anders dan vrijheid om anderen te beledigen.
Wie meer over woke wil weten, neme dit boek ter hand. Het is helder geschreven en het leest makkelijk weg.
