L.J. van Valen
Boston
Leen van Valen
In 1997 was Leen van Valen reisleider. Het betrof een reis door Schotland in het voetspoor van Samuel Rutherford. We bezochten toen ook andere plaatsen die los stonden van het leven van Rutherford zoals Dundee waar Robert Murray Mac Cheyne predikant was. Ettrick de tweede plaats waar Thomas Boston predikant was, deden we ook aan.
Tien jaar later
In 2007 schreef Van Valen deze biografie over Boston. Dat is precies tien jaar na de hier boven beschreven reis. Nu we deze biografie bespreken is het tien jaar geleden dat deze biografie uitkwam. Bovendien is het nu precies 500 jaar geleden dat Luther zijn 95 stellingen sloeg op de slotkapel in Wittenberg. Alleen deze getallen zijn al fascinerend. Bovendien is het zeer fascinerend dat Boston in het voetspoor van Luther ging...
Zijn leven
Thomas Boston (1676-1732) kwam tot verandering onder twee preken van Henry Erskine, de vader van Ralph en Ebenezer Erskine. Hij heeft nog even gewerkt bij een notaris, studeerde theologie en werd predikant in het kleine plaatsje Simprin. Boston ging met tegenzin maar volgde de weg van Zijn Heiland. Het kerkje was namelijk vervallen te samen met de gemeente... Het baarde hem grote zorgen. Boston verloor hier bovendien een aantal kinderen. Hier werd wel de basis gelegd voor zijn boek 'Het kromme in het levenslot'. Hij legde in deze gemeente ook de basis voor zijn boek 'De viervoudige staat'. Hij beschreef in deze gemeente de mens in zijn natuurstaat na de val in Adam zondag aan zondag, zo maakte hij hen ontvankelijk voor de genade en wees hen in latere preken op het behoud in Christus. Langzamerhand bloeide de gemeente op.
Hij vertrok naar Ettrick. Ook een klein plaatsje maar men was er wel erg vroom naar buiten. Echter die vroomheid was er alleen op zondag. Ook hier was Boston tot grote zegen. Hij wist van al zijn kinderen dat zij geborgen waren in het bloed van Jezus ook zij die reeds jong gestorven waren!
Zijn studiezin
In Simprin had Boston maar weinig boeken. Hij had er geen geld voor. In latere tijd wist hij het Galaten commentaar van Luther te pakken te krijgen. Eveneens wist hij een werk van Herman Witsius over het verbond van de genade op de kop te tikken. Boston studeerde veel maar was ook een goed pastoor. Hij schreef onder anderen de 'Viervoudige staat' (Human nature in fourfold state) waarin hij de vier staten van de mens beschrijft. De staat der rechtheid (1) in het paradijs, de staat na de zondeval (2), de staat van genadig herstel (3) en de eeuwige staat van de mens (4). Dit boek is beschrijvend van aard maar wel zeer ernstig. Hij eindigt het boek met de eeuwige staat van de goddelozen die dan zich zullen bedenken: o eeuwigheid had ik maar... Ook schreef hij een boek over de vele moeiten in het leven van een gelovige onder de titel 'Het kromme in het levenslot' (The Crook of lot). Hij citeert hier Prediker 7:13 waar staat: 'Aanmerk het werk Gods; want wie kan recht maken, dat Hij krom gemaakt heeft?' De troost is namelijk dat het kromme bij God vandaan komt. Hier heeft God een hoger doel mee. Het is om ons te vernederen en om ons te leren ons leven te leggen in Zijn Vader handen. Hij zal ter Zijner tijd het kromme weg nemen hetzij aan deze zijde van het graf of in elk geval na het leven en dan voor eeuwig. Boston schreef ook een boek over het genadeverbond. Van Valen bespreekt deze genoemde boeken in het kort.
De kern van het evangelie
Van Valen laat zien dat de inzichten van Boston zich verdiepten door studie en er kwamen nieuwe inzichten bij. Dat is een goede zaak. Boston kwam er namelijk steeds meer achter dat de kern van het evangelie de nodigende Jezus is. Meer zicht kreeg hij hier vooral op toen hij een boek te pakken kreeg van een zekere lekentheoloog Edward Fisher. Dit boek heette 'The Marrow of Modern Divinity'. Het woord marrow mag men met merg of kern vertalen. Het ging Fisher om de kern van het evangelie waarbij de vraag aan de orde komt of het evangelie voorwaardelijk is of onvoorwaardelijk. Fisher stelde het laatste. Boston en nog een aantal schotse predikanten zoals Ralph en Ebenezer Erskine schaarden zich achter dit boek. Hierdoor kwam het tot een breuk met de Schotse kerk waar men het evangelie meer voorwaardelijk preekte. Men spreekt om die reden ook wel van het marrow conflict. Zij die zich schaarden achter dit boek werden de marrowmen genoemd. Zij wilden de kern van het evangelie vrijhouden van wettische voorwaarden.
Zijn theologie
Boston ging niet zo ver dat hij stelde dat Jezus gestorven is voor alle mensen maar wel dat er voor alle mensen een gestorven Jezus is die hen van harte wil zalig maken. Aan Hem ligt het niet! Met de doop deed Boston niet veel. Hij hanteerde een twee verbonden leer waarbij alleen de verkorenen in het verbond zijn. Jezus heeft aan alle voorwaarden en eisen voldaan en Hij staat als het ware bij de ingang van het verbond. Hij is de grote Verbondsmaker die een verbond maakte met de Vader om zondaren te redden. Hij nodigt elke hoorder, ook al is men niet gedoopt, om met Hem in een eeuwig verbond te komen (Jesaja 55:3). Jezus is namelijk de Zaligmaker van heel de wereld (Johannes 3:16) ambtshalve en de daadwerkelijke Zaligmaker van allen die geloven. Kortom bij Boston stond het verbond onder de beheersing van de verkiezing maar het evangelie allerminst. In het evangelie gaat voor elke zondaar de deur van Gods eeuwige heil helemaal open. Jezus is Zelf de Deur. Boston maakte geen onderscheid volgens Van Valen, zoals de Ger. Gem. onder anderen doet, tussen de beloften van het evangelie en die van het verbond. Ik ben van mening dat Van Valen daar gelijk in heeft. In Christus zijn alle beloften ja en amen. Hij heeft aan de voorwaarden voldaan en werkt deze uit in het hart van zondaren die tot Hem komen.
De prediking van Boston
Van Valen beschrijft ook de prediking van Boston. Die was zeer ernstig. De mens is op reis naar de eeuwigheid. Maar zijn prediking was ook zeer nodigend. Als de Schrift spreekt van dorstige mensen die worden genodigd (zoals in Jesaja 55:1) dan worden alle dorstige mensen genodigd. Ook zij die hun dorst proberen te lessen in deze wereld. Het evangelie kent geen voorwaarden. De nodigende Jezus reikt de zondaar alles aan. Er hoeft van de mens niets bij want alle dingen zijn gereed. Jezus is de grote Bestuurder van het verbond en de Vader heeft alles in Zijn hand gelegd. Jezus heeft de Geest niet met mate en deelt deze aan elk die tot Hem komt onbeperkt uit.
In het evangelie spoor van Luther
Boston ging sterk in het spoor van Luther. Het evangelie kent geen voorwaarden. Het gaat uit tot allen... Ook tot niet ontdekte zondaren. Net als Luther ontdekte hij dit door studie. Wel stelde Boston dat ontdekking nodig is wil het heil betekenis krijgen maar het is in geen geval een voorwaarde. Allen worden genodigd. Luther die het evangelie leerde kennen als een geschenk van God zou hier volledig mee instemmen. Voor de wet kan namelijk niemand slagen maar het evangelie laat niemand zakken, leerde Luther. De wet eist alles van de mens maar het evangelie schenkt alles wat de mens ontbreekt mild en in overvloed.
Boston
Leen van Valen
In 1997 was Leen van Valen reisleider. Het betrof een reis door Schotland in het voetspoor van Samuel Rutherford. We bezochten toen ook andere plaatsen die los stonden van het leven van Rutherford zoals Dundee waar Robert Murray Mac Cheyne predikant was. Ettrick de tweede plaats waar Thomas Boston predikant was, deden we ook aan.
Tien jaar later
In 2007 schreef Van Valen deze biografie over Boston. Dat is precies tien jaar na de hier boven beschreven reis. Nu we deze biografie bespreken is het tien jaar geleden dat deze biografie uitkwam. Bovendien is het nu precies 500 jaar geleden dat Luther zijn 95 stellingen sloeg op de slotkapel in Wittenberg. Alleen deze getallen zijn al fascinerend. Bovendien is het zeer fascinerend dat Boston in het voetspoor van Luther ging...
Zijn leven
Thomas Boston (1676-1732) kwam tot verandering onder twee preken van Henry Erskine, de vader van Ralph en Ebenezer Erskine. Hij heeft nog even gewerkt bij een notaris, studeerde theologie en werd predikant in het kleine plaatsje Simprin. Boston ging met tegenzin maar volgde de weg van Zijn Heiland. Het kerkje was namelijk vervallen te samen met de gemeente... Het baarde hem grote zorgen. Boston verloor hier bovendien een aantal kinderen. Hier werd wel de basis gelegd voor zijn boek 'Het kromme in het levenslot'. Hij legde in deze gemeente ook de basis voor zijn boek 'De viervoudige staat'. Hij beschreef in deze gemeente de mens in zijn natuurstaat na de val in Adam zondag aan zondag, zo maakte hij hen ontvankelijk voor de genade en wees hen in latere preken op het behoud in Christus. Langzamerhand bloeide de gemeente op.
Hij vertrok naar Ettrick. Ook een klein plaatsje maar men was er wel erg vroom naar buiten. Echter die vroomheid was er alleen op zondag. Ook hier was Boston tot grote zegen. Hij wist van al zijn kinderen dat zij geborgen waren in het bloed van Jezus ook zij die reeds jong gestorven waren!
Zijn studiezin
In Simprin had Boston maar weinig boeken. Hij had er geen geld voor. In latere tijd wist hij het Galaten commentaar van Luther te pakken te krijgen. Eveneens wist hij een werk van Herman Witsius over het verbond van de genade op de kop te tikken. Boston studeerde veel maar was ook een goed pastoor. Hij schreef onder anderen de 'Viervoudige staat' (Human nature in fourfold state) waarin hij de vier staten van de mens beschrijft. De staat der rechtheid (1) in het paradijs, de staat na de zondeval (2), de staat van genadig herstel (3) en de eeuwige staat van de mens (4). Dit boek is beschrijvend van aard maar wel zeer ernstig. Hij eindigt het boek met de eeuwige staat van de goddelozen die dan zich zullen bedenken: o eeuwigheid had ik maar... Ook schreef hij een boek over de vele moeiten in het leven van een gelovige onder de titel 'Het kromme in het levenslot' (The Crook of lot). Hij citeert hier Prediker 7:13 waar staat: 'Aanmerk het werk Gods; want wie kan recht maken, dat Hij krom gemaakt heeft?' De troost is namelijk dat het kromme bij God vandaan komt. Hier heeft God een hoger doel mee. Het is om ons te vernederen en om ons te leren ons leven te leggen in Zijn Vader handen. Hij zal ter Zijner tijd het kromme weg nemen hetzij aan deze zijde van het graf of in elk geval na het leven en dan voor eeuwig. Boston schreef ook een boek over het genadeverbond. Van Valen bespreekt deze genoemde boeken in het kort.
De kern van het evangelie
Van Valen laat zien dat de inzichten van Boston zich verdiepten door studie en er kwamen nieuwe inzichten bij. Dat is een goede zaak. Boston kwam er namelijk steeds meer achter dat de kern van het evangelie de nodigende Jezus is. Meer zicht kreeg hij hier vooral op toen hij een boek te pakken kreeg van een zekere lekentheoloog Edward Fisher. Dit boek heette 'The Marrow of Modern Divinity'. Het woord marrow mag men met merg of kern vertalen. Het ging Fisher om de kern van het evangelie waarbij de vraag aan de orde komt of het evangelie voorwaardelijk is of onvoorwaardelijk. Fisher stelde het laatste. Boston en nog een aantal schotse predikanten zoals Ralph en Ebenezer Erskine schaarden zich achter dit boek. Hierdoor kwam het tot een breuk met de Schotse kerk waar men het evangelie meer voorwaardelijk preekte. Men spreekt om die reden ook wel van het marrow conflict. Zij die zich schaarden achter dit boek werden de marrowmen genoemd. Zij wilden de kern van het evangelie vrijhouden van wettische voorwaarden.
Zijn theologie
Boston ging niet zo ver dat hij stelde dat Jezus gestorven is voor alle mensen maar wel dat er voor alle mensen een gestorven Jezus is die hen van harte wil zalig maken. Aan Hem ligt het niet! Met de doop deed Boston niet veel. Hij hanteerde een twee verbonden leer waarbij alleen de verkorenen in het verbond zijn. Jezus heeft aan alle voorwaarden en eisen voldaan en Hij staat als het ware bij de ingang van het verbond. Hij is de grote Verbondsmaker die een verbond maakte met de Vader om zondaren te redden. Hij nodigt elke hoorder, ook al is men niet gedoopt, om met Hem in een eeuwig verbond te komen (Jesaja 55:3). Jezus is namelijk de Zaligmaker van heel de wereld (Johannes 3:16) ambtshalve en de daadwerkelijke Zaligmaker van allen die geloven. Kortom bij Boston stond het verbond onder de beheersing van de verkiezing maar het evangelie allerminst. In het evangelie gaat voor elke zondaar de deur van Gods eeuwige heil helemaal open. Jezus is Zelf de Deur. Boston maakte geen onderscheid volgens Van Valen, zoals de Ger. Gem. onder anderen doet, tussen de beloften van het evangelie en die van het verbond. Ik ben van mening dat Van Valen daar gelijk in heeft. In Christus zijn alle beloften ja en amen. Hij heeft aan de voorwaarden voldaan en werkt deze uit in het hart van zondaren die tot Hem komen.
De prediking van Boston
Van Valen beschrijft ook de prediking van Boston. Die was zeer ernstig. De mens is op reis naar de eeuwigheid. Maar zijn prediking was ook zeer nodigend. Als de Schrift spreekt van dorstige mensen die worden genodigd (zoals in Jesaja 55:1) dan worden alle dorstige mensen genodigd. Ook zij die hun dorst proberen te lessen in deze wereld. Het evangelie kent geen voorwaarden. De nodigende Jezus reikt de zondaar alles aan. Er hoeft van de mens niets bij want alle dingen zijn gereed. Jezus is de grote Bestuurder van het verbond en de Vader heeft alles in Zijn hand gelegd. Jezus heeft de Geest niet met mate en deelt deze aan elk die tot Hem komt onbeperkt uit.
In het evangelie spoor van Luther
Boston ging sterk in het spoor van Luther. Het evangelie kent geen voorwaarden. Het gaat uit tot allen... Ook tot niet ontdekte zondaren. Net als Luther ontdekte hij dit door studie. Wel stelde Boston dat ontdekking nodig is wil het heil betekenis krijgen maar het is in geen geval een voorwaarde. Allen worden genodigd. Luther die het evangelie leerde kennen als een geschenk van God zou hier volledig mee instemmen. Voor de wet kan namelijk niemand slagen maar het evangelie laat niemand zakken, leerde Luther. De wet eist alles van de mens maar het evangelie schenkt alles wat de mens ontbreekt mild en in overvloed.