500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Psalm 123
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • Heilszekerheid
Het Hooglied van Salomo
Bernard van Clairvaux 


Ds J. van der Haar
Ds J. van der Haar heeft destijds een 17-tal preken van Bernard van Clairvaux uit het Latijn vertaald in onze taal. In dit boekje dat uitgeven is in 1986 door Kool uit Veenendaal staat tevens een inleiding over Bernard van Clairvaux (1091-1153) en de invloed van Clairvaux op de Nadere Reformatie (beide stukjes zijn geschreven door Van der Haar).
Van der Haar
 (1917-2001) was een echte studeerkamergeleerde die een mooi boek schreef over Calvijn en diens geestelijke leven. Volgens ds J. van der Haar uitte Calvijn zijn geestelijke leven in de Psalmen. Zo voelde Calvijn zich  een vluchteling net als David in een aantal Psalmen. Calvijn was namelijk verdreven uit Frankrijk, zijn geboorteland net als David die voor zijn zoon moest vluchten naar het gebergte van Hermon. Dat gaf voor Calvijn herkenning. Aanvankelijk werd de these van Van der Haar niet serieus genomen onder de geleerden maar prof. dr J. Selderhuis stemde ermee in. Dit was 40 jaren later. 

Bernard was een katholiek theoloog 
Ds. J. van der Haar  (1917-2001) was een groot kenner van de Nadere Reformatie Ook in dit boek kan men daar iets van proeven..In 'Bernardus en zijn invloed op de Nadere Reformatie' haalt Van der Haar tal van citaten van zes voorname mannen  van de Nadere Reformatie aan (Simon Simonides, Guilielmus Saldenus, Franciscus Ridderus, Simon Oomius, Gisbertus Voetius en Johannes Hoornbeeck). Het zijn citaten waarin zij Clairvaux instemmend citeren. De Nadere Reformatoren waardeerden Clairvaux dus enorm. Clairvaux was dus een katholiek theoloog in de goede zin van het woord. Zijn visie op de genade stemt overeen met de bevindelijke kerk van alle tijden en plaatsen. Zo noemde Luther Bernard de grootste kerkleider.
Deze abt van het klooster is velen tot zegen geweest. De kloosterkerken en kloosters  die destijds onder Bernard werden gesticht, bezaten geen rijkdom want hij gaf het geld liever aan de armen. Men leefde sober en zuinig en men leefde van Gods genade. Bernard zelf was een lichtend voorbeeld voor velen destijds en in latere tijd want wie schrijft, die blijft.

Zijn genadeleer
Bernard besefte dat een gelovige van Gods genade moet leven. In zijn preken over het Hooglied komt men dit gegeven telkens tegen. De monniken die onder zijn gehoor zaten hingen aan zijn lippen als Bernard preekte want dan drupte er uit zijn mond de genade van God. Zo zegt Bernard dat de gelovige niets te vrezen heeft want Gods genadige gerechtigheid is in eeuwigheid (Psalm 119 vers 142). Nee niet mijn gerechtigheid HEERE! 'Ik zal Uw gerechtigheid vermelden, de Uwe alleen (Psalm 71 vers 16). Het gaat hier om Gods schenkende gerechtigheid aan schuldige zondaren. 

Zijn grote betrokkenheid op Christus 

Volgens Bernard bevindt de duif (Hooglied 2 vers 13) zich in de kloof van de Steenrots met een hoofdletter, Christus. De duif  schuilt in Hem. Bernard duidt de steenrots op deze manier of dit exegetisch klopt, is een ander verhaal maar het geeft aan hoe betrokken Bernard op Christus was. Hij was een op en top prediker van Christus en Gods ontfermende genade. Bij deze uitleg haalt  hij  Filippenzen 2 vers 7 aan waar staat dat Christus, die God is, de gestalte heeft aangenomen van een dienstknecht (slaaf) en zich zo heeft ontledigd. Hij noemt dit Gods 'Zelfontlediging'. De schepping van de mens kostte God niets. Hij hoefde slechts te spreken maar de herschepping kost Hem alles. De Heere wordt een knecht, de Rijkaard wordt straatarm. De Zoon van God wordt Zoon van de mens. Dit alles deed Hij om zondaren te redden. De schepping vergt weinig dank van de kant van de ondankbare mens wat het kostte Gods niets, Hij sprak slechts. Echter de herschepping kostte Hem alles en daar is de eeuwigheid voor nodig om dat te bewonderen. Wie die kostbare genade afwijst, slaat God in Zijn gezicht. 

Een drietal broden 
Salomo biedt de gelovige, zo stelt Bernardus in zijn eerste preek over het opschrift van het Hooglied, een drietal kostelijke broden aan. De eerste twee broden zijn Prediker en Spreuken. Deze twee boeken wijzen de gelovige er vooral op dat liefde voor deze vergankelijke wereld, liefde tot de zonde en zichzelf niet gepast zijn. Het derde brood, het lied van de liederen (Hooglied) laat zien welke liefde een gelovige wel past namelijk de liefde tot de hemelse Bruidegom Jezus, die Zijn Bruid gekocht heeft met de prijs van Zijn bloed. Het boek Prediker leert de mens sterven aan liefde voor deze wereld en het boek Hooglied spoort aan tot de ware liefde, die nooit meer zal ophouden. 

Salomo de vredeskoning 
Het hooglied valt met de deur in huis: 'Ik verlang er naar dat Hij mij een kus geeft met de kus van Zijn mond'. Het Hooglied is van Salomo wiens naam vrede betekent. Het gaat dan ook om een vredeskus, volgens Bernard. De Bruidegom wil dat Zijn bruid (Sulamith, vrouwelijke vorm van Salomo ter vergelijking: Frederik en Frederika) de vrede leert proeven en smaken... 


Een drietal kussen: de kus van de voet, de hand en de mond 
Bernard vindt dat een zondaar niet meteen de kus  van de mond kan verwachten maar er wel naar mag verlangen. Eerst moet de zondaar de voeten van deze Bruidegom leren waarderen en  ontvangt hij/zij kussen. Met deze voeten is de Bruidegom aan het kruis genageld om de zonde van schuldige zondaren te betalen. De gelovige moet dus laag beginnen en dan opklimmen. Daarna ontvangt de gelovige kussen van de milde handen van deze Bruidegom. Het Zijn handen vol van genade en erbarmen. Het Zijn de handen waarmee Hij verloren zonen en dochters omhelst als zij terugkeren tot Hem en het zijn de handen die aan het kruis doorboord zijn geweest voor schuldige zondaren.

Toenemen in de genade: van de voet via de hand naar de  mond
De eerste genade die een zondaar leert, is berouw over de zonde. Dit leert men aan de voeten van Hem en de tweede genade is dat de zondaar de zonde wegdoet en het goede gaat doen. Daar heeft de zondaar Zijn krachtige hand voor nodig. De hand van de Bruidegom die de zondaar kust zodat deze de goede handelingen gaat doen...  
Bernard wil niet te snel opklimmen tot de mond van de Bruidegom. 'Hoog en steil is de sprong van de voet naar de mond en bovendien is de toegang onbetamelijk.Nog met stof bedekt wil gij de heilige mond aanraken. Gisteren pas uit het slijk getrokken verschijnt ge thans voor Zijn heerlijk aangezicht.  De hand moet voor u de overgang vormen'.

De kus van de mond   
'Eerst lag ik in het stof en kuste Uw vererenswaardige voeten omdat Gij mijn zondige leven vergeven hebt. Toen bij het vorderen van de dag richtte U mij met de kus van Uw hand  op om voor u te leven'. De kus van Zijn mond is, volgens Bernard de hoogste zegen die naar meer smaakt. De gevorderden verlangen er steeds weer naar zoals David zei in Psalm 51 vers 14: Geef mij opnieuw de vreugde van uw heil'. De kussen van Zijn mond vormen de voorsmaak van de eeuwige heerlijkheid. Dan zal men Hem zien van aangezicht tot aangezicht en dan is de zondaar uit het slijk van de zonde voor eens en voor altijd verheven... 
Powered by Create your own unique website with customizable templates.