Dr. C.H. Lindijer
'En alzo zal geheel Israël gered worden'
(Romeinen 11:26)
Redevoering
Deze rede werd uitgesproken door dr. C.H. Lindijer op 10 februari 1969 ter aanvaarding van het ambt van kerkelijk hoogleraar vanwege het Evangelisch-luthers Seminarium aan de universiteit van Amsterdam.
De betekenis van 'heel Israël'
Lindijer stelt dat Paulus de brief aan de Romeinen geschreven heeft nadat keizer Claudius de joden uit Rome had verdreven daar zij ruzie maakten met de christenen. Paulus zou in deze brief de christenen uit de heidenen willen waarschuwen voor een superioriteitsgevoel. In Romeinen 9-11 tekent Paulus Gods weg met Israël. Enerzijds is het een afvallig volk. Anderzijds staat de weg naar de toekomst mogelijkerwijs open. Dan hangt af hoe men Romeinen 11:26 dient te lezen. Wat betekent het woordje 'alzo' en wat betekent 'geheel Israël'. Lindijer leest het min of meer temporeel: eerst zo, dan pas. Eerst Israëls verharding en daaruit volgend de redding van de heidenen en dan zal 'geheel Israël' zalig worden. Lindijer wil in zijn rede vooral zich richten op de vraag wat de uitdrukking 'geheel Israël' wil zeggen. De vraag hoe Paulus het geheimenis kent van het zalig worden van Israël is eenvoudig te beantwoorden daar Paulus erop laat volgen: zoals geschreven staat: De Verlosser zal uit Sion komen en Hij zal de goddeloosheden van Jakob afwenden (Jesaja 59:20). Hier citeert Paulus Jesaja de evangelist van het Oude Testament.
De Verlosser zal uit Sion komen
Lindijer borduurt hier niet verder op door. Deze tekst (Jesaja 59:20) blijkt dus niet vervuld te zijn volgens Paulus bij de komst van Jezus op aarde. Er zal nog een toekomstige vervulling plaatsvinden. Dit is mijns inziens ook de kern van Jesaja 59 waar Jesaja laat zien waarom Israël nog niet gered is zoals eerder is aangekondigd door Jesaja (40-55). De oorzaak is dat Israël zich niet volledig heeft bekeerd tot God en nog leeft in de zonden. Deze zonden maken een scheiding maar er is een uitweg. Jesaja 59 eindigt met die uitweg: 'De Verlosser zal uit Sion komen en Hij zal de goddeloosheden van Jakob afwenden (Jesaja 59:20)'.
De tweede komst van de Verlosser in Romeinen 11:26
Bij de eerste komst van Jezus droeg Jezus de goddeloosheden van Jakob. Jakob moest Jezus laten vallen daar dit verbonden was met de straf die Jezus dragen moest. God gebruikte de zonde van de Joden en de kwade bedoelingen van satan die daardoor opstonden tegen Jezus en Hem verwierpen omdat dit de weg was om de zonden te dragen. Wonderlijk zijn, o God, uw wegen... Paulus meent daarom dat er nog een twee moment is waarbij de Verlosser daadwerkelijk uit Sion zal komen en dan zal geheel Israël zalig worden (Romeinen 11:26). Daarom moet men mijns inziens 'alzo' niet alleen temporeel lezen vanwege hetgeen eraan voorafgaat maar ook lezen als de manier waarop geheel Israël zal zalig worden namelijk zoals beschreven staat zo zal Israël zalig worden omdat de Verlosser uit Sion zal komen...
De betekenis van 'geheel Israël' in Romeinen 11:26 volgens Luther
Nu nog even de vraag wat 'geheel Israël' betekent volgens Lindijer. Lindijer volgt in zijn uitleg de route van de kerk. In de Vroege Kerk ging men dit steeds meer inperken. Men las het niet letterlijk maar meer geestelijk namelijk het geestelijke Israël uit Jood en heiden. Ook de Reformatie bracht daar weinig verandering in. Lindijer stelt dat Luther ook niet zo goed uit de voeten kon met deze tekst. Aanvankelijk leek hij het letterlijk te lezen. Net als de broeders van Jozef naar Jozef kwamen om voor hem te knielen zullen de Joden eens buigen voor Jezus, hun oudste Broeder, schreef Luther zijn colleges over de brief aan de Romeinen in 1515-1516. Maar in 1543 , aan het einde van zijn leven, schrijft Luther dat Paulus in Romeinen 11:26 niet doelt op een algehele bekering van Israël.
De betekenis van 'geheel Israël' bij de opvolgers van de reformatoren
Het zijn de piëtisten en nadere reformatoren, de opvolgers van de reformatoren, die stellen dat het in Romeinen 11:26 om een algehele bekering van Israël in de toekomst gaat. In Nederland is het onder andere Voetius geweest (er kunnen veel meer namen genoemd worden) en in Duitsland onder andere Jakob Spener die Romeinen 11:26 lazen met het oog op een algehele toekomstige bekering van Israël. Spener is op de hoogte van de visie van Luther op Romeinen 11:26. Hij merkt op dat 'onze Luther' twijfelt of Paulus doelt op een algehele bekering van Israël. Voor Jakob Spener, de Duitse piëtist, staat dit buiten kijf.
Aanbevelingen
Aan het einde van zijn rede doet Lindijer nog wat aanbevelingen voor de kerk van nu. Duidelijk is dat het God niet om de enkeling gaat maar om 'heel Israël'. Ook al gaat God een voor ons oog vreemde weg met Israël, door het te vernederen en pas later te verhogen, toch bereikt Hij altijd Zijn doel.
'En alzo zal geheel Israël gered worden'
(Romeinen 11:26)
Redevoering
Deze rede werd uitgesproken door dr. C.H. Lindijer op 10 februari 1969 ter aanvaarding van het ambt van kerkelijk hoogleraar vanwege het Evangelisch-luthers Seminarium aan de universiteit van Amsterdam.
De betekenis van 'heel Israël'
Lindijer stelt dat Paulus de brief aan de Romeinen geschreven heeft nadat keizer Claudius de joden uit Rome had verdreven daar zij ruzie maakten met de christenen. Paulus zou in deze brief de christenen uit de heidenen willen waarschuwen voor een superioriteitsgevoel. In Romeinen 9-11 tekent Paulus Gods weg met Israël. Enerzijds is het een afvallig volk. Anderzijds staat de weg naar de toekomst mogelijkerwijs open. Dan hangt af hoe men Romeinen 11:26 dient te lezen. Wat betekent het woordje 'alzo' en wat betekent 'geheel Israël'. Lindijer leest het min of meer temporeel: eerst zo, dan pas. Eerst Israëls verharding en daaruit volgend de redding van de heidenen en dan zal 'geheel Israël' zalig worden. Lindijer wil in zijn rede vooral zich richten op de vraag wat de uitdrukking 'geheel Israël' wil zeggen. De vraag hoe Paulus het geheimenis kent van het zalig worden van Israël is eenvoudig te beantwoorden daar Paulus erop laat volgen: zoals geschreven staat: De Verlosser zal uit Sion komen en Hij zal de goddeloosheden van Jakob afwenden (Jesaja 59:20). Hier citeert Paulus Jesaja de evangelist van het Oude Testament.
De Verlosser zal uit Sion komen
Lindijer borduurt hier niet verder op door. Deze tekst (Jesaja 59:20) blijkt dus niet vervuld te zijn volgens Paulus bij de komst van Jezus op aarde. Er zal nog een toekomstige vervulling plaatsvinden. Dit is mijns inziens ook de kern van Jesaja 59 waar Jesaja laat zien waarom Israël nog niet gered is zoals eerder is aangekondigd door Jesaja (40-55). De oorzaak is dat Israël zich niet volledig heeft bekeerd tot God en nog leeft in de zonden. Deze zonden maken een scheiding maar er is een uitweg. Jesaja 59 eindigt met die uitweg: 'De Verlosser zal uit Sion komen en Hij zal de goddeloosheden van Jakob afwenden (Jesaja 59:20)'.
De tweede komst van de Verlosser in Romeinen 11:26
Bij de eerste komst van Jezus droeg Jezus de goddeloosheden van Jakob. Jakob moest Jezus laten vallen daar dit verbonden was met de straf die Jezus dragen moest. God gebruikte de zonde van de Joden en de kwade bedoelingen van satan die daardoor opstonden tegen Jezus en Hem verwierpen omdat dit de weg was om de zonden te dragen. Wonderlijk zijn, o God, uw wegen... Paulus meent daarom dat er nog een twee moment is waarbij de Verlosser daadwerkelijk uit Sion zal komen en dan zal geheel Israël zalig worden (Romeinen 11:26). Daarom moet men mijns inziens 'alzo' niet alleen temporeel lezen vanwege hetgeen eraan voorafgaat maar ook lezen als de manier waarop geheel Israël zal zalig worden namelijk zoals beschreven staat zo zal Israël zalig worden omdat de Verlosser uit Sion zal komen...
De betekenis van 'geheel Israël' in Romeinen 11:26 volgens Luther
Nu nog even de vraag wat 'geheel Israël' betekent volgens Lindijer. Lindijer volgt in zijn uitleg de route van de kerk. In de Vroege Kerk ging men dit steeds meer inperken. Men las het niet letterlijk maar meer geestelijk namelijk het geestelijke Israël uit Jood en heiden. Ook de Reformatie bracht daar weinig verandering in. Lindijer stelt dat Luther ook niet zo goed uit de voeten kon met deze tekst. Aanvankelijk leek hij het letterlijk te lezen. Net als de broeders van Jozef naar Jozef kwamen om voor hem te knielen zullen de Joden eens buigen voor Jezus, hun oudste Broeder, schreef Luther zijn colleges over de brief aan de Romeinen in 1515-1516. Maar in 1543 , aan het einde van zijn leven, schrijft Luther dat Paulus in Romeinen 11:26 niet doelt op een algehele bekering van Israël.
De betekenis van 'geheel Israël' bij de opvolgers van de reformatoren
Het zijn de piëtisten en nadere reformatoren, de opvolgers van de reformatoren, die stellen dat het in Romeinen 11:26 om een algehele bekering van Israël in de toekomst gaat. In Nederland is het onder andere Voetius geweest (er kunnen veel meer namen genoemd worden) en in Duitsland onder andere Jakob Spener die Romeinen 11:26 lazen met het oog op een algehele toekomstige bekering van Israël. Spener is op de hoogte van de visie van Luther op Romeinen 11:26. Hij merkt op dat 'onze Luther' twijfelt of Paulus doelt op een algehele bekering van Israël. Voor Jakob Spener, de Duitse piëtist, staat dit buiten kijf.
Aanbevelingen
Aan het einde van zijn rede doet Lindijer nog wat aanbevelingen voor de kerk van nu. Duidelijk is dat het God niet om de enkeling gaat maar om 'heel Israël'. Ook al gaat God een voor ons oog vreemde weg met Israël, door het te vernederen en pas later te verhogen, toch bereikt Hij altijd Zijn doel.
