500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • Heilszekerheid
Josia, de voorstelling van zijn koningschap in 2 Koningen 22 en 23

Het onderzoek
J. van Dorp schreef dit proefschrift over de voorstelling van het koningschap van Josia in 2 Koningen 22 en 23. Van Dorp promoveerde op dit proefschrift in 1991 aan de universiteit van Utrecht.
J. van Dorp kijkt in dit proefschrift naar de compositie (samenstelling) van 2 Koningen 22 en 23.                          Van Dorp behandelt dus niet de historische kritiek op 2 Koningen 22 en 23 die er is sinds Wellhausen. Die kritiek stelt dat Josia het wetboek heeft laten schrijven en neergelegd heeft in de tempel zodat priester Hilkia het wel moest vinden. Deze visie gaat er vanuit dat de Thora niet hoofdzakelijk door Mozes is samengesteld als eindredacteur maar grotendeels veel later dan Mozes leefde. Van Dorp kijkt alleen naar de eindtekst in 2 Koningen 22 en 23. Om die reden is het een leerzaam proefschrift. Men raakt niet verstrikt in de slangenkuil van de historische kritiek.

Het addertje
Tegelijkertijd zit er een addertje onder het gras. De schrijver ziet 2 Koningen 22 en 23 niet als echte geschiedenis maar als een voorstelling van de schrijver. Zijn historische kritiek blijft bijna onopgemerkt doordat hij vooral de bedoeling van de schrijver benadrukt. Dit heeft een reden. Op het punt van de historische kritiek is alles wel gezegd wat er gezegd moest worden over dit gedeelte. Om die reden verplaatst hij zijn onderzoeksterrein naar de tekst zelf. Het historisch kritische gedachtegoed speelt echter wel op de achtergrond mee. Dit is merkbaar als hij het contrast tekent tussen Manasse en Josia en hij opmerkt: 'Door de negatieve beoordeling van Manasse te verwerken in het verhaal van 2 Koningen 22-23 wordt de positieve voorstelling van Josia beklemtoond'. Hier klinkt mijns inziens de volgende historische kritiek in door: De schrijver schrijft geen echte geschiedenis maar een verhaal. De schrijver van 2 Koningen 22 en 23 zet daarbij de geschiedenis volgens Van Dorp naar de hand door de negatieve beoordeling van Manasse erbij te betrekken en zo het leven van Josia in een goed daglicht te stellen. 2 Koningen 22 en 23 is dus geen echte geschiedschrijving volgens Van Dorp. Dit is de schaduwzijde van dit overigens fraaie proefschrift.   

De opzet                                                                                                                                                                    Van Dorp vertaalt eerst 2 Koningen 22 en 23 en bespreekt de taalkundige en tekstkritische problemen. Daarna kijkt hij naar de compositie, samenstelling van 2 Koningen 22 en 23. Hij komt dan uit op zeven episodes en hij bespreekt de samenhang van de episodes. Daarna bespreekt hij 2 Koningen 22 en 23 en rond hij af met een conclusie waarin hij laat zien dat 2 Koningen 22 en 23 als doel heeft te laten zien dat er niemand was als koning Josia op het gebied van de reformatie.  

De vondst van het wetboek                                                                                                                                      De vondst van het wetboek is van groot belang voor de reformatie van Josia. Hier ging wat aan vooraf. Toen Josia al 18 jaren regeerde begon hij namelijk met de restauratie van de vervallen tempel. Overigens kwam Josia op jonge leeftijd, hij was 8 jaren aan de macht. Hij was dus 26 jaar toen hij deze opdracht gaf om de tempel te restaureren. De tempel was vervallen want Josia zijn opa, Manasse (hoewel hij later tot bekering kwam) en zijn vader Amon hadden meer op met de afgoden dan met de tempel van God.
Juist als deze restauratie plaatsvindt, vindt Hilkia het wetboek. Koning Josia krijgt het te horen wat er in dit wetboek staat en schrikt. Hij stuurt vervolgens de secretaris Safan naar de profetes Hulda en die zegt dat al de verschrikkingen die staan in de wetboek over Juda en Jeruzalem zullen komen omdat men gewandeld heeft in de dienst van de afgoden. Josia zal al dit kwaad niet meemaken omdat hij zich vernederd heeft voor God vanwege deze zonden.

De reformatie                                                                                                                                                           Josia roept al het volk bijeen en treedt samen met heel Juda opnieuw met God in het verbond. Vervolgens laat hij de reformatie uitvoeren. Alle afgoden worden verwijderd uit de tempel en verbrand. Josia was dus een reformatorische koning. Men zou hem met Luther kunnen vergelijken en andersom.

Niemand zoals hij                                                                                                                                                       De heilige schrijver van 2 Koningen 23 merkt op dat er niemand was zoals Josia in het vieren van het Pascha en ook niet in het terugkeren tot de HEERE. Josia keerde terug tot de HEERE met geheel zijn hart, met geheel zijn ziel en met geheel zijn vermogen, merkt de heilige schrijver op. Hier gebruikt hij de taal uit Deuteronomium 6:5. Van Dorp contrasteert  in zijn proefschrift het leven van Josia fraai als hij dit vergelijkt met zijn opa Manasse. In 2 koningen 21: 11-12 en 1 2 Koningen 23:26 krijgt Manasse geen goede pers. Dat is anders in 2 Kronieken 33 waar de bekering van Manasse wel vermeld wordt (Kronieken heeft als uitgangspunt in de geschiedschrijving deze kerntekst 'ook waren in Juda nog goede dingen, 2 Kronieken 12:2).

Terugkeer                                                                                                                                                                  Terecht merkt Van Dorp op dat men niets hoort over de eerste 18 jaren van het leven van Josia. Pas in het 18de jaar van zijn regering begon zijn reformatie maar toen was Josia net 26 jaren oud. Hoogst vermoedelijk leefde Josia daarvoor nog  in de afgodendienst van zijn vader Amon of hij combineerde deze afgodendienst uit onwetendheid met de dienst aan de HEERE. Hij begeerde slechts (door onwetendheid) een restauratie van de tempel wat (vermoedelijk reeds) getuigt van (een ontwaakte) liefde tot de HEERE. De HEERE echter zorgde door de vondst van het wetboek om zo de reformatie te bewerkstelligen. De vondst van dit wetboek betekende namelijk de bekering van Josia, het woord sloeg in, tot de HEERE met geheel zijn hart, ziel en vermogen (kracht). Vooral dit laatste  woord is van groot belang. Als koning had Josia het vermogen (de kracht) om zijn volk ook te betrekken (weliswaar uitwendig) in de bekering tot God. Dit deed hij door samen met het volk een verbond met de HEERE te maken.  Hij betrok dus heel het volk bij de reformatie. Dit was ook overeenkomstig het gevonden wetboek van Mozes (waarbij vooral te denken valt aan Deuteronomium).

God keerde niet terug                                                                                                                                             Helaas was de terugkeer van Josia niet voldoende. De heilige schrijver stelt dat God niet terugkeerde van zijn voornemen om Juda en Jeruzalem te straffen. Ook heeft Josia zijn gezin niet kunnen redden. Zijn zoon Jojakim ging heel anders om met de woorden van de HEERE toen Jeremia die aan hem gaf. Van Dorp laat ook dit contrast zien. Jojakim , de zoon van de Godzalige Josia, versnipperde de woorden van de HEERE en wierp ze in de open haard in zijn winterhuis (Jeremia 36:23-24) Ook verschrikte Jojakim niet van deze woorden zoals zijn vader Josia wel deed. Soms kan een reformatie slechts van korte duur zijn. De koning Jojakim koos voor zichzelf als koning en sloeg daarmee voor heel Juda een verkeerde weg in. Hoe anders was zijn vader Josia.     

Josia en wij
​Hoe zit het met ons? We kunnen overigens ook op subtiele en nette wijze Gods Woord terzijde schuiven door teksten te verzwijgen die ons niet uitkomen of door die in een eigen context te plaatsen. Dan gebruikt men dezelfde woorden als ten tijde van de reformatie maar die vult men dan anders in. Of we nemen de hele leer van de reformatie over maar doen dat niet met ons hart maar slechts uitwendig. Of we keren wel met ons hart terug maar deinzen dan terug om dit te uiten naar buiten toe. Dan missen we de drieslag van Josia. Josia keerde terug met zijn hart, met zijn ziel, dat is zijn hele persoon en met alles wat in zijn vermogen lag. Het begon dus van binnen maar de cirkel werd wijder, steeds wijder want hij betrok als koning naar zijn vermogen heel het volk erbij.      
​Josia en Luther
​Tot slot maken wij een vergelijk tussen Josia en Luther. Josia vond het wetboek en reformeerde land en volk. Luther ontdekte het evangelie en wees land en volk de uitweg naar het heil. Beiden waren reformatoren in hun tijd en omstandigheden. Josia was koning en had de macht en het vermogen om het volk een verbond te laten maken met de HEERE. Die macht en dat vermogen had Luther niet maar Luther gaf geschriften uit en daarom spreekt hij nog steeds door zijn geschriften die de moeite waard zijn om te lezen...
Powered by Create your own unique website with customizable templates.