Het Hooglied een liefdeslied par excellence
Een liefdeslied over een jongen en een meisje
Het Hooglied kun je letterlijk opvatten als een lied van liefde tussen een jongen en meisje. Het Hooglied bezingt dan deze liefde die in het paradijs volmaakt was maar nu geschonden maar door de HEERE weer enigszins herstelt. Het Hooglied bezingt dan de ideale liefde tussen één man en één vrouw. Dat hogere ideaal kenden de volken rondom Israël niet.
Hooglied gaat een spade dieper
De vraag is echter of Hooglied dan niet een te hoog ideaal neerzet. In de Bijbel komen we de gebrokenheid van de liefde tussen man en vrouw tegen als Paulus schrijft aan de mannen (Efeze 5:25): " Mannen, heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zich voor haar heeft overgegeven". In het Hooglied heeft de Bruidegom zijn bruid steeds lief. Voor de Bruidegom is die aansporing niet nodig.
Volgens dr. H. Post bijvoorbeeld (in zijn boek over Hooglied) gaat het Hooglied slechts over de liefde tussen een jongen en meisje. De vraag is of je op deze manier Hooglied niet te laag inschat. Alleen al de Hebreeuwse naam sjier hasjsjieriem lied van (alle) liederen geeft aan dat het om de overtreffende trap gaat. Het is niet zomaar een lied.
Deze overtreffende trap van de liefde krijgt mijns inziens inhoud en glans in Hooglied als de bruid de liefde beschrijft van haar Bruidegom (8:7): " Vele wateren kunnen de liefde niet uitblussen en rivieren spoelen haar niet weg". Niet voor niets wijst de kanttekening van de Statenvertaling naar Romeinen 8: 38-39: "Want ik ben ervan overtuigd dat noch dood, (....) noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heere".
Ook de zin van de bruid (5:2) "ik sliep maar mijn hart waakte" laat zich het beste verklaren vanuit het geestelijke leven. Er is sprake van een verachtering van de bruid in de genade maar in haar hart leeft nog wel het door God gewerkte verlangen. De liefde van haar kant staat op de waakvlam. Die van Hem staat in brand en is onuitblusbaar (8:7) en zo liggen de zaken geestelijk veelal.
Een protestlied
Mimi Deckers-Dijs neemt het Hooglied niet alleen letterlijk maar zij ontkent het auteurschap van Salomo en plaatst het boek na ballingschap dus in een nieuwe context. Men die nieuwe context kan zij haar punt maken. Ze ziet Hooglied als "Een liefdeslied als protest". Dit is de samenvattende inhoud van haar boek over Hooglied (met al titel: Een liefdeslied als protest) Wanneer ballingen weer terugkeren in hun eigen land Israël, soms met hun buitenlandse vrouwen, ontdekken zij dat ook volksgenoten die niet in ballingschap zijn afgevoerd, soms getrouwd zijn met niet-Hebreeuwse vrouwen. Dit zorgt voor een botsing van culturen, zoals die in iedere tijd voorkomt. In het Bijbelboek Ezra-Nehemia komt deze botsing van culturen ter sprake. Buitenlandse vrouwen kunnen gewoon worden teruggestuurd. Maar is dit wel Gods wil? In Hooglied komt volgens haar een openlijke waardering naar voren, niet alleen voor de waardigheid en integriteit van de vrouw in het algemeen, maar ook voor de buitenlandse vrouw in het bijzonder.
Een huwelijkslied van koning Salomo met een diepere laag
De naam Sulamith is de vrouwelijke vorm van Salomo. Hij heet zeg maar Freek (Vrede) en zij Frederika. De kanttekening van de Statenvertaling stelt dat dit lied gemaakt is toen Salomo trouwde (met de dochter van farao) maar dit lied gaat dieper namelijk over Christus en Zijn bruid volgens de kanttekening van Statenvertaling
De geestelijke uitleg van Hooglied
Geestelijke uitleg van het Hooglied kun je verdelen in typologisch en de allegorie. Bij de typologische uitleg is de Bruidegom het type van Christus en de bruid het type van de gelovigen. Niet alles wordt vergeestelijkt. Dat gebeurt wel als men Hooglied als een allegorie leest. Dat zit achter elk detail een geestelijke zaak. De typologische uitleg is om die reden vooral veiliger. Het Hooglied lezen als een allegorie is een discutabele onderneming waarbij men het Hooglied al gauw laat buikspreken volgens dr. G. Ch Aalders in Hooglied (Uit het COT). De vraag is wel of er een demarcatie lijn valt te ontdekken tussen allegorie en typologie. Dat vraagt dan weer om richtlijnen. Bijvoorbeeld om deze richtlijn: in hoeverre loopt een vergeestelijking in de pas met de rest van de Schrift?
Verder onderzoeken
https://theologienet.nl/bestanden/rutherford-leer-15-preken.pdf
Preek 4 De slaperige bruid
De uitleg en prediking van Hooglied
Dr. P. de Vries
In deze brochure voert dr. P. de Vries een pleidooi voor de klassieke uitleg
van het boek Hooglied: in dit Bijbelboek gaat het om de verhouding tussen God
en Zijn volk en wij mogen ook zeggen tussen Christus en Zijn Kerk. Deze
verhouding wordt met beelden uit de relatie tussen man en vrouw dan wel tussen bruidegom en bruid geïllustreerd. Ongetwijfeld heeft daarom het boek Hooglied
ook een boodschap als het gaat om de liefde tussen man en vrouw.
Dr. P. de Vries was docent hermeneutiek en theologie van het Oude en Nieuwe
Testament aan het Hersteld Hervormd Seminarie.
Een liefdeslied over een jongen en een meisje
Het Hooglied kun je letterlijk opvatten als een lied van liefde tussen een jongen en meisje. Het Hooglied bezingt dan deze liefde die in het paradijs volmaakt was maar nu geschonden maar door de HEERE weer enigszins herstelt. Het Hooglied bezingt dan de ideale liefde tussen één man en één vrouw. Dat hogere ideaal kenden de volken rondom Israël niet.
Hooglied gaat een spade dieper
De vraag is echter of Hooglied dan niet een te hoog ideaal neerzet. In de Bijbel komen we de gebrokenheid van de liefde tussen man en vrouw tegen als Paulus schrijft aan de mannen (Efeze 5:25): " Mannen, heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zich voor haar heeft overgegeven". In het Hooglied heeft de Bruidegom zijn bruid steeds lief. Voor de Bruidegom is die aansporing niet nodig.
Volgens dr. H. Post bijvoorbeeld (in zijn boek over Hooglied) gaat het Hooglied slechts over de liefde tussen een jongen en meisje. De vraag is of je op deze manier Hooglied niet te laag inschat. Alleen al de Hebreeuwse naam sjier hasjsjieriem lied van (alle) liederen geeft aan dat het om de overtreffende trap gaat. Het is niet zomaar een lied.
Deze overtreffende trap van de liefde krijgt mijns inziens inhoud en glans in Hooglied als de bruid de liefde beschrijft van haar Bruidegom (8:7): " Vele wateren kunnen de liefde niet uitblussen en rivieren spoelen haar niet weg". Niet voor niets wijst de kanttekening van de Statenvertaling naar Romeinen 8: 38-39: "Want ik ben ervan overtuigd dat noch dood, (....) noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heere".
Ook de zin van de bruid (5:2) "ik sliep maar mijn hart waakte" laat zich het beste verklaren vanuit het geestelijke leven. Er is sprake van een verachtering van de bruid in de genade maar in haar hart leeft nog wel het door God gewerkte verlangen. De liefde van haar kant staat op de waakvlam. Die van Hem staat in brand en is onuitblusbaar (8:7) en zo liggen de zaken geestelijk veelal.
Een protestlied
Mimi Deckers-Dijs neemt het Hooglied niet alleen letterlijk maar zij ontkent het auteurschap van Salomo en plaatst het boek na ballingschap dus in een nieuwe context. Men die nieuwe context kan zij haar punt maken. Ze ziet Hooglied als "Een liefdeslied als protest". Dit is de samenvattende inhoud van haar boek over Hooglied (met al titel: Een liefdeslied als protest) Wanneer ballingen weer terugkeren in hun eigen land Israël, soms met hun buitenlandse vrouwen, ontdekken zij dat ook volksgenoten die niet in ballingschap zijn afgevoerd, soms getrouwd zijn met niet-Hebreeuwse vrouwen. Dit zorgt voor een botsing van culturen, zoals die in iedere tijd voorkomt. In het Bijbelboek Ezra-Nehemia komt deze botsing van culturen ter sprake. Buitenlandse vrouwen kunnen gewoon worden teruggestuurd. Maar is dit wel Gods wil? In Hooglied komt volgens haar een openlijke waardering naar voren, niet alleen voor de waardigheid en integriteit van de vrouw in het algemeen, maar ook voor de buitenlandse vrouw in het bijzonder.
Een huwelijkslied van koning Salomo met een diepere laag
De naam Sulamith is de vrouwelijke vorm van Salomo. Hij heet zeg maar Freek (Vrede) en zij Frederika. De kanttekening van de Statenvertaling stelt dat dit lied gemaakt is toen Salomo trouwde (met de dochter van farao) maar dit lied gaat dieper namelijk over Christus en Zijn bruid volgens de kanttekening van Statenvertaling
De geestelijke uitleg van Hooglied
Geestelijke uitleg van het Hooglied kun je verdelen in typologisch en de allegorie. Bij de typologische uitleg is de Bruidegom het type van Christus en de bruid het type van de gelovigen. Niet alles wordt vergeestelijkt. Dat gebeurt wel als men Hooglied als een allegorie leest. Dat zit achter elk detail een geestelijke zaak. De typologische uitleg is om die reden vooral veiliger. Het Hooglied lezen als een allegorie is een discutabele onderneming waarbij men het Hooglied al gauw laat buikspreken volgens dr. G. Ch Aalders in Hooglied (Uit het COT). De vraag is wel of er een demarcatie lijn valt te ontdekken tussen allegorie en typologie. Dat vraagt dan weer om richtlijnen. Bijvoorbeeld om deze richtlijn: in hoeverre loopt een vergeestelijking in de pas met de rest van de Schrift?
Verder onderzoeken
https://theologienet.nl/bestanden/rutherford-leer-15-preken.pdf
Preek 4 De slaperige bruid
De uitleg en prediking van Hooglied
Dr. P. de Vries
In deze brochure voert dr. P. de Vries een pleidooi voor de klassieke uitleg
van het boek Hooglied: in dit Bijbelboek gaat het om de verhouding tussen God
en Zijn volk en wij mogen ook zeggen tussen Christus en Zijn Kerk. Deze
verhouding wordt met beelden uit de relatie tussen man en vrouw dan wel tussen bruidegom en bruid geïllustreerd. Ongetwijfeld heeft daarom het boek Hooglied
ook een boodschap als het gaat om de liefde tussen man en vrouw.
Dr. P. de Vries was docent hermeneutiek en theologie van het Oude en Nieuwe
Testament aan het Hersteld Hervormd Seminarie.
