Samenvatting
Een meeslepend verslag en vlammend betoog van één van de meest geliefde politici ter wereld. Ons economische systeem stelt ons teleur, de rijken worden rijker en de armen armer. De oplossing vereist een fundamentele herziening van onze economie en politiek. In Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme analyseert Bernie Sanders vlijmscherp de destructieve aard van het kapitalistische systeem. Hij laat zien hoe onbegrensd kapitalisme verantwoordelijk is voor ongekende inkomens- en vermogensongelijkheid, hoe het de democratie ondermijnt en hoe het onze planeet vernietigt. Wat nou als we eindelijk zouden erkennen dat economische rechten mensenrechten zijn? Wat als we zouden werken aan een samenleving die een fatsoenlijke levensstandaard voor iedereen biedt? Dit is geen utopische fantasie; dit is democratie zoals we die zouden moeten kennen. Senator Bernie Sanders is bezig met zijn derde termijn in de Amerikaanse Senaat en is momenteel het langstzittende onafhankelijke lid van het Congres in de Amerikaanse geschiedenis. Sanders staat bekend om zijn uitgesproken progressieve standpunten, met name op het gebied van economische ongelijkheid en sociale rechtvaardigheid.
De schrijver
Bernie Sanders is op 8 september 1941 geboren in Brooklyn, New York. Zijn Pools-Joodse vader Elias Sanders emigreerde in 1921 op zeventienjarige leeftijd van Polen naar de Verenigde Staten. Hij studeerde psychologie aan de het Brooklyn College en aan de Universiteit van Chicago. Al vroeg was Sanders actief in de burgerrechtenbeweging van Amerika waardoor hij op 28 augustus 1963 aan de March on Washington for Jobs and Freedom geleid door Martin Luther King deelnam, bekend geworden door de speech I Have a Dream,
Vanaf 1971 werd Bernie Sanders politiek actief. Uiteindelijk leidde dit tot de verkiezing als senator voor de staat Vermont als onafhankelijk kandidaat in 1991. Hij bleef de functie vervullen tot 2007. Sanders noemt zich zelf democratisch socialist en is bekend geworden door zijn, voor Amerikaanse begrippen, linkse standpunten die vooral jongeren aanspreken (bron: https://www.allesoverboekenenschrijvers.nl/bernie-sanders-het-is-oke-om-kwaad-te-zijn-op-het-kapitalisme/.)
Het boek globaal bekeken
Op de voorpagina staat Bernie Sanders. Hij is bezig zijn rechtse mouw op te stropen, zo lijkt op het oog. Dat maakt een strijdbare actieve indruk en dat is nodig want in Amerika is het kapitalisme zeer dominant. De titel is ook helder: "Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme". Dit roept meteen de vraag op of dit boek slechts gaat over het banale van het kapitalisme of reikt de schrijver ook de oplossing aan??
Het boek bevat overigens maar liefst 365 bladzijden maar je leest het wel vlot want de schrijfstijl is gemakkelijk.
Zijn visie op arbeid
Sanders heeft een heldere visie op arbeid. Voor de meeste mensen is arbeid zeer belangrijk en dan niet alleen om geld te verdienen. Dat ook natuurlijk. Zonder werk heb je geen inkomen en wordt het lastig om een goed onderkomen te hebben. We citeren Sanders: Als Amerikaans senator (...) heb ik werkplekken bezocht in bijna elke staat van ons land, Onderweg heb ik duizenden werknemers ontmoet uit alle lagen van de bevolking. Wat ik heb geleerd is dat werknemers natuurlijk goede lonen, goede arbeidsvoorwaarden en goede werkomstandigheden willen. Maar ik heb ook geleerd dat werkende mensen méér willen- iets wat de meesten van hen vandaag de dag niet krijgen. Ze willen waardigheid. Ze willen respect. Ze willen een stem in de besluitvorming. Ze zijn menselijke wezens en willen als zodanig behandeld worden. Of je nu op een boerderij werkt, in een autofabriek, een ziekenhuis of een school - je wil iets zinvols doen.
Zijn visie op kapitalisme
Dit is een belangrijk punt om Sanders recht te doen. Wie alleen de titel van het boek leest zou de indruk kunnen krijgen dat Sanders helemaal niets op heeft met mensen die een zeker vermogen hebben en bijvoorbeeld wonen in een vrijstaand huis. Sanders verzet zich echter tegen ultrakapitalisme. Tegen oligarchen. Hij zegt: "De huidige oligarchen leven in een wereld die zo gescheiden is van de ervaring van de gewone stervelingen dat hun levensstijl buiten de verbeelding van de meesten Amerikanen valt. Deze mensen wonen niet in huizen. Ze bezitten paleizen -enorme landhuizen omringd door verzorgde gazons en hoge hekken. (...) Ze gaan niet naar de plaatselijke spoedeisende hulp als ze ziek zijn. Ze hebben de beste artsen en specialisten tot hun beschikking..."
Sanders ziet mannen zoals Elon Musk niet als boosdoeners. Zij werken hard en zijn innovatief maar er is sprake van een systeemcrisis. Het neoliberale systeem zorgt voor ongelijkheid en dus voor ultrakapitalisme. En dat systeem moet veranderen. Arbeid moet weer lonen en inzet moet beloond worden.
Nieuw moreel besef
Er moet dus een nieuw moraal besef komen. Het besef dat de arbeider er toe doet. Dat wie het loon van de arbeid verlaagt de arbeider besteelt. Bovendien zorgen grote verschillen tussen rijken en armen voor een instabiele en een niet-duurzame samenleving. Neem de tabaksindustrie. Vanwege het grote geld verzwegen zij tientallen jaren de gevaren van roken. Dit leidde tot de dood van honderden duizenden mensen per jaar. Dit kwam zo merkt Sanders scherp op, doordat de tabaksindustrie bewust de wetenschap negeerden. Sanders concludeert: "Met andere woorden, we hebben een enorme Amerikaanse industrie wier bedrijfsmodel is ontworpen om jongeren te verleiden hun producten te kopen, hen chemisch verslaaf te maken hen tee laten lijden om vervolgens honderden miljarden per jaar aan medische kotsen op de belastingbetaler af te schuiven".
Daar komt bij dat de presidentverkiezing in handen zijn van de miljardairs. Op deze manier wordt de democratie verkocht! Morele verontwaardiging is dus op zijn plaats zo blijkt uit deze scherpe analyse van Sanders
Zijn terecht felle aanklachten
Sanders heeft ook een flink aantal aanklachten richting het kapitalisme. Hij merkt op dat het ongebreidelde kapitalisme van bedrijven mensen en het milieu vernietigt. Daarom moet de confrontatie worden aangegaan met het systeem. President Roosevelt wist dat. Deze boodschap sprak hij uit in het midden van de Tweede Wereldoorlog. Hij zei: " We zijn ons er van bewust geworden dat ware individuele vrijheid niet kan bestaan zonder economische zekerheid en onafhankelijkheid". Dat betekent volgens Sanders dat elke man, vrouw of kind basisrechten heeft. Want zo vraagt hij zich terecht af: "Ben je echt vrij als je niet naar de dokter kunt als je ziek bent? Ben je echt vrij als je de helft van je schamele inkomen uitgeeft aan huisvestiging? Ben je echt vrij als je zeventig jaar oud bent en je niet met pensioen kan? Ben je werkelijk vrij als je niet naar een vervolgopleiding kan omdat je familie dat niet kan betalen?" Wie kwaad is, mag zich uitspreken. Zeker als de aanklachten die er liggen er niet om liegen.
Vakbonden als tegenwicht
Een van de oplossingen ziet Sanders in de heropbouw van vakbonden. Zij kunnen een vuist maken tegen het ongebreidelde kapitalisme. Vakbonden werden steeds meer tegengewerkt via allerlei campagnes en stakende arbeiders werden gewoon ontslagen. Om die reden lijden vakbonden een kwijnend bestaan maar juist zij kunnen een vuist maken tegen het kapitalisme. Sanders merkt op: "Vakbonden beschermen werknemers en stellen hen in staat om zich te verenigen tegen de belangen van de grote bedrijven". Hier klinkt een gematigde vorm van Marx in door die zijn Communistisch Manifest eindigde met: "Gij proletariers aller landen verenig u". Sanders wil echter de revolutie opgang brengen op democratische wijze en de vakbond is daar uitermate geschikt voor.
Tegenwicht bieden tegen Trump
Sanders wil en wilde een tegenwicht bieden tegen Trump die de arbeiders wist en weet te winnen door stemmingmakerij en door het ondermijnen het vertrouwen in de democratie De democraat Biden zou het tegenwicht moeten bieden maar die werd belemmerd in de strijd om Build Back Better door eigen partijgenoten die toch teveel ophadden met de miljardairs. Sanders evalueert die periode.
Dubieuze rol van de media
Helaas zijn er ook media zoals de Washington Post die ophanden zijn van het bedrijfsleven en die politieke roddelpraat het land in sturen... Om die reden merkt Sanders op dat een crisis voor de journalistiek ook een crisis betekent voor de democratie. Zo publiceerde Washington Post 16 negatieve verhalen over Bernie Sanders in 16 uur tijd. Dit om de gevestigde orde te plezieren en de hervormingsplannen van Sanders tegen te werken.
Echte politiek
Het boek eindigt met het grote belang van echte politiek. Democraten moeten volgens Sander niet bang zijn om het kapitalisme te veroordelen en verandering te eisen van een corrupt en oneerlijk systeem. Sanders wil af van de roddelpers en zich focussen op de gewone Amerikaan die moeite heeft om rond te komen. Hij wil de echte problemen aanpakken zoals: honger, huisvestiging, gezondheidszorg, intolerantie en klimaat. Sanders wil als eerste het Ultrakapitalisme aanpakken
Beoordeling
Sanders schrijft meeslepend en geeft een heldere boodschap af. Het is vijf voor twaalf wat hem betreft. Bij veel mensen in Amerika staat het water namelijk tot aan de lippen. Sanders maakt zich dan ook grote zorgen om het ultrakapitalisme, dat de oorzaak is van deze armoede. Die zorg is terecht.
De vraag is of dit boek ook een boodschap heeft voor de Nederlandse politiek. In ons land is toch haast geen sprake van ultrakapitalisme in vergelijking met Amerika? Mijns inziens is dat wel het geval. Ook in ons land leven veel mensen in armoede, zijn er milieuschandalen bijvoorbeeld bij Chemours en Tata Steel die lang onder het tapijt zijn geveegd door de politiek. Het is dus ook goed om in ons land kwaad te zijn op het kapitalisme. Maar het is nog beter om je boosheid in te zetten voor een rechtvaardige samenleving waarin iedereen een goede boterham heeft en de natuur weer opbloeit...
Natuurlijk mogen er inkomensverschillen zijn maar iedereen heeft recht op bestaanszekerheid. Al te grote rijkdom zet de verhoudingen in een samenleving onder druk en wie veel geld heeft, leeft ook op grote voet en dat is niet goed voor het milieu. Sanders legt in dit boek terecht de vinger bij de zere plek. Op het punt van het menselijke leven (abortus, euthanasie) en LHBTI scheiden echter grotendeels onze wegen. Maar in dit boek wordt dit slechts terloops genoemd.
Het boek is bestelbaar bij:
https://www.botuitgevers.nl/product/bernie-sanders-het-is-oke-om-kwaad-te-zijn-op-het-kapitalisme/
Een meeslepend verslag en vlammend betoog van één van de meest geliefde politici ter wereld. Ons economische systeem stelt ons teleur, de rijken worden rijker en de armen armer. De oplossing vereist een fundamentele herziening van onze economie en politiek. In Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme analyseert Bernie Sanders vlijmscherp de destructieve aard van het kapitalistische systeem. Hij laat zien hoe onbegrensd kapitalisme verantwoordelijk is voor ongekende inkomens- en vermogensongelijkheid, hoe het de democratie ondermijnt en hoe het onze planeet vernietigt. Wat nou als we eindelijk zouden erkennen dat economische rechten mensenrechten zijn? Wat als we zouden werken aan een samenleving die een fatsoenlijke levensstandaard voor iedereen biedt? Dit is geen utopische fantasie; dit is democratie zoals we die zouden moeten kennen. Senator Bernie Sanders is bezig met zijn derde termijn in de Amerikaanse Senaat en is momenteel het langstzittende onafhankelijke lid van het Congres in de Amerikaanse geschiedenis. Sanders staat bekend om zijn uitgesproken progressieve standpunten, met name op het gebied van economische ongelijkheid en sociale rechtvaardigheid.
De schrijver
Bernie Sanders is op 8 september 1941 geboren in Brooklyn, New York. Zijn Pools-Joodse vader Elias Sanders emigreerde in 1921 op zeventienjarige leeftijd van Polen naar de Verenigde Staten. Hij studeerde psychologie aan de het Brooklyn College en aan de Universiteit van Chicago. Al vroeg was Sanders actief in de burgerrechtenbeweging van Amerika waardoor hij op 28 augustus 1963 aan de March on Washington for Jobs and Freedom geleid door Martin Luther King deelnam, bekend geworden door de speech I Have a Dream,
Vanaf 1971 werd Bernie Sanders politiek actief. Uiteindelijk leidde dit tot de verkiezing als senator voor de staat Vermont als onafhankelijk kandidaat in 1991. Hij bleef de functie vervullen tot 2007. Sanders noemt zich zelf democratisch socialist en is bekend geworden door zijn, voor Amerikaanse begrippen, linkse standpunten die vooral jongeren aanspreken (bron: https://www.allesoverboekenenschrijvers.nl/bernie-sanders-het-is-oke-om-kwaad-te-zijn-op-het-kapitalisme/.)
Het boek globaal bekeken
Op de voorpagina staat Bernie Sanders. Hij is bezig zijn rechtse mouw op te stropen, zo lijkt op het oog. Dat maakt een strijdbare actieve indruk en dat is nodig want in Amerika is het kapitalisme zeer dominant. De titel is ook helder: "Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme". Dit roept meteen de vraag op of dit boek slechts gaat over het banale van het kapitalisme of reikt de schrijver ook de oplossing aan??
Het boek bevat overigens maar liefst 365 bladzijden maar je leest het wel vlot want de schrijfstijl is gemakkelijk.
- De Groene Amsterdammer merkt op: De Amerikaanse politiek heeft volgens Bernie Sanders niets met democratie te maken maar is een oligarchie geworden. Ook noemt hij het een plutocratie: regering van, voor en door de miljardairskaste. De media duidt hij steevast aan als ‘corporate media’, of wat wij de gevestigde of de establishment-media zouden noemen. En er is een klassenoorlog gaande, die wordt gewonnen door het grootkapitaal.
Zijn visie op arbeid
Sanders heeft een heldere visie op arbeid. Voor de meeste mensen is arbeid zeer belangrijk en dan niet alleen om geld te verdienen. Dat ook natuurlijk. Zonder werk heb je geen inkomen en wordt het lastig om een goed onderkomen te hebben. We citeren Sanders: Als Amerikaans senator (...) heb ik werkplekken bezocht in bijna elke staat van ons land, Onderweg heb ik duizenden werknemers ontmoet uit alle lagen van de bevolking. Wat ik heb geleerd is dat werknemers natuurlijk goede lonen, goede arbeidsvoorwaarden en goede werkomstandigheden willen. Maar ik heb ook geleerd dat werkende mensen méér willen- iets wat de meesten van hen vandaag de dag niet krijgen. Ze willen waardigheid. Ze willen respect. Ze willen een stem in de besluitvorming. Ze zijn menselijke wezens en willen als zodanig behandeld worden. Of je nu op een boerderij werkt, in een autofabriek, een ziekenhuis of een school - je wil iets zinvols doen.
Zijn visie op kapitalisme
Dit is een belangrijk punt om Sanders recht te doen. Wie alleen de titel van het boek leest zou de indruk kunnen krijgen dat Sanders helemaal niets op heeft met mensen die een zeker vermogen hebben en bijvoorbeeld wonen in een vrijstaand huis. Sanders verzet zich echter tegen ultrakapitalisme. Tegen oligarchen. Hij zegt: "De huidige oligarchen leven in een wereld die zo gescheiden is van de ervaring van de gewone stervelingen dat hun levensstijl buiten de verbeelding van de meesten Amerikanen valt. Deze mensen wonen niet in huizen. Ze bezitten paleizen -enorme landhuizen omringd door verzorgde gazons en hoge hekken. (...) Ze gaan niet naar de plaatselijke spoedeisende hulp als ze ziek zijn. Ze hebben de beste artsen en specialisten tot hun beschikking..."
Sanders ziet mannen zoals Elon Musk niet als boosdoeners. Zij werken hard en zijn innovatief maar er is sprake van een systeemcrisis. Het neoliberale systeem zorgt voor ongelijkheid en dus voor ultrakapitalisme. En dat systeem moet veranderen. Arbeid moet weer lonen en inzet moet beloond worden.
Nieuw moreel besef
Er moet dus een nieuw moraal besef komen. Het besef dat de arbeider er toe doet. Dat wie het loon van de arbeid verlaagt de arbeider besteelt. Bovendien zorgen grote verschillen tussen rijken en armen voor een instabiele en een niet-duurzame samenleving. Neem de tabaksindustrie. Vanwege het grote geld verzwegen zij tientallen jaren de gevaren van roken. Dit leidde tot de dood van honderden duizenden mensen per jaar. Dit kwam zo merkt Sanders scherp op, doordat de tabaksindustrie bewust de wetenschap negeerden. Sanders concludeert: "Met andere woorden, we hebben een enorme Amerikaanse industrie wier bedrijfsmodel is ontworpen om jongeren te verleiden hun producten te kopen, hen chemisch verslaaf te maken hen tee laten lijden om vervolgens honderden miljarden per jaar aan medische kotsen op de belastingbetaler af te schuiven".
Daar komt bij dat de presidentverkiezing in handen zijn van de miljardairs. Op deze manier wordt de democratie verkocht! Morele verontwaardiging is dus op zijn plaats zo blijkt uit deze scherpe analyse van Sanders
Zijn terecht felle aanklachten
Sanders heeft ook een flink aantal aanklachten richting het kapitalisme. Hij merkt op dat het ongebreidelde kapitalisme van bedrijven mensen en het milieu vernietigt. Daarom moet de confrontatie worden aangegaan met het systeem. President Roosevelt wist dat. Deze boodschap sprak hij uit in het midden van de Tweede Wereldoorlog. Hij zei: " We zijn ons er van bewust geworden dat ware individuele vrijheid niet kan bestaan zonder economische zekerheid en onafhankelijkheid". Dat betekent volgens Sanders dat elke man, vrouw of kind basisrechten heeft. Want zo vraagt hij zich terecht af: "Ben je echt vrij als je niet naar de dokter kunt als je ziek bent? Ben je echt vrij als je de helft van je schamele inkomen uitgeeft aan huisvestiging? Ben je echt vrij als je zeventig jaar oud bent en je niet met pensioen kan? Ben je werkelijk vrij als je niet naar een vervolgopleiding kan omdat je familie dat niet kan betalen?" Wie kwaad is, mag zich uitspreken. Zeker als de aanklachten die er liggen er niet om liegen.
Vakbonden als tegenwicht
Een van de oplossingen ziet Sanders in de heropbouw van vakbonden. Zij kunnen een vuist maken tegen het ongebreidelde kapitalisme. Vakbonden werden steeds meer tegengewerkt via allerlei campagnes en stakende arbeiders werden gewoon ontslagen. Om die reden lijden vakbonden een kwijnend bestaan maar juist zij kunnen een vuist maken tegen het kapitalisme. Sanders merkt op: "Vakbonden beschermen werknemers en stellen hen in staat om zich te verenigen tegen de belangen van de grote bedrijven". Hier klinkt een gematigde vorm van Marx in door die zijn Communistisch Manifest eindigde met: "Gij proletariers aller landen verenig u". Sanders wil echter de revolutie opgang brengen op democratische wijze en de vakbond is daar uitermate geschikt voor.
Tegenwicht bieden tegen Trump
Sanders wil en wilde een tegenwicht bieden tegen Trump die de arbeiders wist en weet te winnen door stemmingmakerij en door het ondermijnen het vertrouwen in de democratie De democraat Biden zou het tegenwicht moeten bieden maar die werd belemmerd in de strijd om Build Back Better door eigen partijgenoten die toch teveel ophadden met de miljardairs. Sanders evalueert die periode.
- Wat is de betekenis van Build Back Better? De BBB-aanpak wil het herstel van de fysieke infrastructuur, sociale systemen en onderdak en de revitalisering van het levensonderhoud ,de economie en het milieu bevorderen
- De Groene Amsterdammer merkt op: "Zeker in het eerste deel dat beschrijft hoe zijn poging om zijn nationale bekendheid te gebruiken om de levens van arme Amerikanen te verbeteren is gestrand, haalt hij ongemeen fel uit naar partijgenoten die in de zak zitten van het grootkapitaal. Het hoofdstuk dat is gewijd aan het falen van zijn Build Back Better Act leest als een frontale aanval op het kartel dat de Democratische Partij domineert".
Dubieuze rol van de media
Helaas zijn er ook media zoals de Washington Post die ophanden zijn van het bedrijfsleven en die politieke roddelpraat het land in sturen... Om die reden merkt Sanders op dat een crisis voor de journalistiek ook een crisis betekent voor de democratie. Zo publiceerde Washington Post 16 negatieve verhalen over Bernie Sanders in 16 uur tijd. Dit om de gevestigde orde te plezieren en de hervormingsplannen van Sanders tegen te werken.
Echte politiek
Het boek eindigt met het grote belang van echte politiek. Democraten moeten volgens Sander niet bang zijn om het kapitalisme te veroordelen en verandering te eisen van een corrupt en oneerlijk systeem. Sanders wil af van de roddelpers en zich focussen op de gewone Amerikaan die moeite heeft om rond te komen. Hij wil de echte problemen aanpakken zoals: honger, huisvestiging, gezondheidszorg, intolerantie en klimaat. Sanders wil als eerste het Ultrakapitalisme aanpakken
- De Groene Amsterdammer merkt scherp op: "De klassenstrijd in Amerika is een harde strijd. De miljardairs zullen hun privileges nooit vrijwillig opgeven. Ze hebben daar simpelweg te veel baat bij. En dus is het makkelijker om je te scharen achter de strijd voor gelijke rechten voor zwarten, vrouwen, LHBTi 'ers, voor abortus. En de miljardairs doen mee. Het kost hun niets. En het staat goed. Maar vergis je niet: these are not nice people Ze doen alsof ze een van ons zijn. Ze geven aan goede doelen. Ze spreken onze taal. We hebben in de VS een groot verslavingsprobleem. Burgers zijn verslaafd aan alcohol, tabak, opioïden, junkfood. En dan gaat het altijd om de armen, zwarten en kwetsbaren. Maar de miljardairs hebben ook een verslavingsprobleem. Zij zijn verslaafd aan hebzucht. Ze willen altijd meer ".
Beoordeling
Sanders schrijft meeslepend en geeft een heldere boodschap af. Het is vijf voor twaalf wat hem betreft. Bij veel mensen in Amerika staat het water namelijk tot aan de lippen. Sanders maakt zich dan ook grote zorgen om het ultrakapitalisme, dat de oorzaak is van deze armoede. Die zorg is terecht.
De vraag is of dit boek ook een boodschap heeft voor de Nederlandse politiek. In ons land is toch haast geen sprake van ultrakapitalisme in vergelijking met Amerika? Mijns inziens is dat wel het geval. Ook in ons land leven veel mensen in armoede, zijn er milieuschandalen bijvoorbeeld bij Chemours en Tata Steel die lang onder het tapijt zijn geveegd door de politiek. Het is dus ook goed om in ons land kwaad te zijn op het kapitalisme. Maar het is nog beter om je boosheid in te zetten voor een rechtvaardige samenleving waarin iedereen een goede boterham heeft en de natuur weer opbloeit...
Natuurlijk mogen er inkomensverschillen zijn maar iedereen heeft recht op bestaanszekerheid. Al te grote rijkdom zet de verhoudingen in een samenleving onder druk en wie veel geld heeft, leeft ook op grote voet en dat is niet goed voor het milieu. Sanders legt in dit boek terecht de vinger bij de zere plek. Op het punt van het menselijke leven (abortus, euthanasie) en LHBTI scheiden echter grotendeels onze wegen. Maar in dit boek wordt dit slechts terloops genoemd.
Het boek is bestelbaar bij:
https://www.botuitgevers.nl/product/bernie-sanders-het-is-oke-om-kwaad-te-zijn-op-het-kapitalisme/
