500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • Heilszekerheid
Zondag 20: de Heilige Geest
​
De tekst van Zondag 20

Wat gelooft gij van den Heiligen Geest?
Eerstelijk, dat Hij te samen met de Vader en de Zoon waarachtig en eeuwig God is. Ten andere, dat Hij ook mij gegeven is, opdat Hij mij door een waar geloof Christus en al zijn weldaden deelachtig zal maken, mij  zal troosten, en eeuwig bij mij zal blijven.

​De indeling van zondag 20
​
Zondag 20 legt allereerst de nadruk erop dat de Heilige Geest waarachtig God is, net als de Vader en de Zoon. Hiermee wordt de vraag beantwoord Wie de Geest is. Vervolgens wordt gesteld wat de Geest doet. De Geest maakt Christus en Zijn weldaden deelachtig. Kortom zonder de Geest krijgt men geen deel aan Christus. Bovendien troost de Geest de gelovige en blijft Hij eeuwig bij hem of haar.  Kortom eerst komt de vraag aan de orde Wie de Geest is en vervolgens wat de Geest doet.

​Wie de Geest is
​
Over deze vraag is veel twist geweest in de Vroege Kerk.  Er waren er die stelden dat de Geest een kracht is maar geen Goddelijk Persoon. Wie de hele Schrift over ziet, ontdekt dat dit niet correct is. Zonder meer wordt in de Schrift de Geest voorgesteld als een kracht. Vele Schriftgegevens ondersteunen deze visie.  Echter de Schrift stelt ook dat men de Geest kan bedroeven en de Geest wordt de Trooster genoemd. Daaruit blijkt dat de Geest meer is dan een kracht. Ook doopt men in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Men kan niet dopen namens een kracht. Het woord 'naam' ziet op een Persoon. Bovendien wordt de Geest in deze doopformule in een adem genoemd met de Vader en de Zoon. Uit dit soort Schriftgegevens blijkt het dat de Geest op een lijn staat met de Vader en de Zoon. De Vroege kerk beleed dit en zondag 20 stemt in met de Vroege Kerk Wie de Geest is. Hij werkelijk God is net als de Vader en de Zoon.

Wat de Geest doet
​
​Zondag 20 gaat echter een stap verder dan de Vroege Kerk. Er wordt ook beleden wat de Geest doet. De Geest maakt de weldaden van Christus deelachtig. Kortom dat wat Christus verdiend heeft aan het kruis werkt de Geest uit door het geloof in het hart van een zondaar. Dit accent van de catechismus is typisch reformatorisch.  In de Reformatie ging het over de toe-eigening van het heil. De Geest gaat daarbij volgens de Reformatoren schuil achter het woord van God. Om die reden achtten de reformatoren het van groot belang dat het woord zo goed en helder mogelijk vertaald en uitgelegd wordt. 


Vraag en antwoord 65
Aangezien dan alleen het geloof ons Christus en al zijn weldaden deelachtig maakt, vanwaar komt zulk geloof?
'Van de Heiligen Geest , die het geloof in onze harten werkt door de verkondiging van het Heiligen Evangelie, en het sterkt door het gebruik van de Sacramenten'.
​​Duidelijk valt op dat ook hier wordt beschreven wat de Geest doet. De Geest werkt het geloof maar doet dit niet onmiddellijk dus zonder middelen maar juist heel middellijk namelijk door de verkondiging van het Heilige Evangelie. Het sacrament dient tot versterking van het geloof en werkt het geloof dus niet zoals Rome leert.  Uit dit genoemde blijkt dat de Geest en de toe-eigening een zeer belangrijk thema is in de catechismus. De gevallen mens kan het evangelie niet pakken. Het is de Geest die het evangelie door middel van de verkondiging de zondaar heel persoonlijk aanreikt. Men kan deze Geest wel weerstaan door het aanbod van genade af te wijzen.  


De Persoon van de Geest
​
Er zijn theologen die leren dat de gelovigen eerst te maken krijgen met de werking van de Geest en pas later de Geest als Persoon leren kennen. Dat  laatste valt slechts weinige gelovigen ten deel. Tevens is dit leren kennen van de Persoon van de Geest tot bevestiging van het geloof. Het is een heel aparte weldaad. De Schriftgegevens laten echter zien dat de Geest schuilgaat achter het woord en achter Christus. Een aparte verzegeling of verzekering van de Geest mag men niet verwachten. De Geest werkt middellijk door het evangelie en de sacramenten en werkt en versterkt zo het geloof dat aanvankelijk zwak is en steeds krachtiger wordt...
​
John Owen stelde zijn visie bij
Dr. P de Vries beschrijft in zijn dissertatie over John Owen 'Die mij lief heeft gehad' (p. 326-329) dat Owen aanvankelijk ook meende dat de verzegeling met de Heilige Geest een aparte en bijzondere weldaad was die niet iedereen ten deel valt. Dr P. de Vries stelt dat Owen deze visie later heeft losgelaten en zich heeft ingevoegd in de visie van de Reformatoren dat de Geest de gelovige verzegelt en verzekerd door middel van de woordverkondiging en de sacramenten.  

​
Voor Wie de Geest bestemd is
​
Zondag 20 laat zien Wie de Geest is en wat de Geest doet. Maar de catechismus is ook heel persoonlijk stelt men in orthodoxe kring en daar heeft men gelijk in. De vraag rijst of die Geest ook mij gegeven is ook als ik onbekeerd ben? Allereerst is de Geest reeds gegeven en ontvangen door de gelovigen want geloven kan men niet zonder de Geest. Vervolgens dient de vraag gesteld te worden waar het geven op doelt in zondag 20. Gaat het om het geven in de belofte aan elke hoorder? Ziet de formulering 'ook mij gegeven' erop dat opstellers van de catechismus stellen dat deze Geest in de belofte aan heel de gemeente geschonken wordt? Bij de gelovige is de belofte echter effectief geworden.

Het doel van het geven van de Geest
Het geven van de Geest in zondag 20 kan men niet gelijkstellen aan het ontvangen metterdaad want er staat een doel (een opdat) dat nog gerealiseerd dient te worden of steeds opnieuw gerealiseerd dient te worden. Er staat dat men deze Geest krijgt geschonken opdat Hij mij door het geloof Christus en al Zijn weldaden deelachtig maakt .... Kortom het gaat in zondag 20 om het doel van de schenking van de Geest. Het doel is om Christus en de weldaden van Christus door het geloof deelachtig te maken. Dat is iets wat onbekeerde gemeenteleden ten enenmale missen en dus heel hard nodig hebben maar ook de gelovigen hebben deze realisatie steeds weer en meer nodig... Zo wordt het zwakke geloof versterkt!  


Het doopformulier en vraag en antwoord 74 spreken over de belofte van de Geest aan elke dopeling
​Het reformatorisch doopformulier laat zien dat de Geest in de doop belooft toe te eigenen hetgeen de dopeling in Christus heeft. Deze toezegging wordt gedaan aan elke dopeling. Vraag en antwoord 74 onderschrijft deze visie waar we lezen: 'Zal men ook de jonge kinderen dopen? Ja  want zij zijn evenals de volwassenen in het verbond Gods en in zijn gemeente begrepen, en dat hun door Christus' bloed de verlossing van de zonden en de Heilige Geest, die het geloof werkt, niet minder dan de volwassenen toegezegd wordt' . Ook hier lezen we dat de belofte van de Geest elke gemeentelid dat gedoopt is toekomt.

​De Bijbelse onderbouwing van dit standpunt
​De catechismus in vraag en antwoord 74 en het doopformulier spreken Handelingen 2:38-39 na waar Petrus zegt over de Geest: '
En Petrus zei tot hen: Bekeert u, en een elk van u wordt gedoopt in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden; en gij zult de gave van de Heiligen Geest ontvangen. Want u komt de belofte  toe (van de vergeving en de Geest), en uw kinderen, en allen, die daar verre zijn, zo velen als er de Heere, onze God, toe roepen zal'.  Kortom de Geest wordt geschonken aan dode zondaren en is gewillig om die levend te maken.
​Laat  daarom niemand wanhopen want de Geest is gewillig en bereid om u of jou zalig te maken. Hij wordt geschonken aan elke hoorder en Hij gaat schuil met Zijn enorme kracht achter het evangelie. Echter men kan deze Geest wel weerstaan en bedroeven door Gods woord terzijde te stellen!   
Powered by Create your own unique website with customizable templates.