500 jaar Luther - Alles over het leven van Luther
  • Wij
    • De juichkreet van de reformatie
    • Actueel
    • Thomas More
    • Zijn Joden intelligent?
    • Met een beroep op Luther
    • De bede in de doop: Altijd wil regeren
    • Een moderne vraag
    • Het genadeverbond in het doopformulier
    • Het genadeverbond volgens Jongeleen
    • De volkomen leer van de zaligheid
    • Werkverbond
    • Apologie in tweevoud
    • De almacht van God
    • Een kanttekening bij de theocratie
    • De uitverkiezing bij Luther, Kohlbrugge en Boston
    • Studentenangst
  • Leven
    • Zijn voornaam
    • Zijn achternaam
    • Zijn levensloop
    • Zijn navolgers
    • Zijn ontwikkeling
    • Zijn tijd
    • Zijn worsteling
    • Zijn Augustinus
    • Zijn vrouw en zijn vriend
    • Zijn Nicolaas van Lyra
    • Zijn Psalm 118
    • Zijn Johannes Hus
    • Zijn Reuchlin
    • Zijn Erasmus
    • Zijn tegenstander: Aristoteles
    • Zijn pausen
    • Zijn begin als reformator
    • Zijn pleidooi voor kerkhervorming
    • Zijn besmette imago
    • Zijn Thomas Müntzer
    • Zijn Schriftuitleg
    • Zijn Johannes Agricola
    • Zijn disputen
    • Zijn onderscheid tussen schrift en gesproken Woord
    • Zijn Schriftvisie
    • Zijn postmodernisme
    • Zijn leesroute
    • Zijn uitleg
    • Zijn tafelgesprekken
  • Geschriften
    • Zijn 97 stellingen
    • Zijn 95 Stellingen
    • Brief aan Albrecht von Mainz
    • Brief aan christelijke adel
    • Babylonische gevangenschap
    • Over de goede werken
    • De vrijheid van een christen
    • Brief aan de raadsheren
    • Brief aan Nederland
    • De bruiloft te Kana.
    • De kloostergeloften en het huwelijk
    • Brief van een vertaler
    • Brief van Jacobus
    • Brief aan de Romeinen
    • De brief aan de Galaten
    • De goede Herder
    • De studie theologie
    • De knechtelijke wil
    • Tegen de Joden
    • Tegen het pausdom.
  • Verwant
    • Johannes Huss
    • Reuchlin als voorloper
    • Calvijn
    • Guido de Brès en Menso Alting
    • Borstius
    • Koelman
    • Van der Groe
    • Maccovius
    • Comrie
    • Comrie' s volgers (1)
    • Comrie's volgers (2)
    • Ebenezer Erskine
    • Ralph Erskine (1)
    • Ralph Erskine ( 2)
    • Breuk: Kant en Nietzsche
    • Kohlbrugge
    • J A Wornser sr
    • Ferdinand Domela Nieuwenhuis
    • Barth
    • Bonhoeffer
    • Bultmann
    • Hoornbeeck
    • Eta Linnemann
  • Bijbel
    • The gospel according to Isaiah 53
    • De zeventig weken en de grote verdrukking
    • Lukas 2
    • Wees sterk en moedig (Salomo)
    • Gods rechtszaak in Jesaja 1 en Micha 6
    • Jeremia 46:10 een slachting voor de HEERE
    • Het boek Job
    • Psalm 1 en 2
    • Psalm 7
    • Psalm 42
    • Psalm 51
    • Psalm 72
    • Psalm 77
    • Psalm 124
    • Leeslint Psalm 110
    • Psalm 110 in Hebreeën
    • Psalm 110
    • Psalm 120
    • Psalm 121
    • Psalm 122
    • Psalm 123
    • Vergilius en Jesaja
    • Klacht op goede vrijdag van Jezus
    • (niet) ter wille van Israel (Jesaja 40-55)
    • De ware wijnstok
    • Nieuwe vertalingen
    • Subtiele Schriftkritiek
    • Leeslint Jeremia
    • Gedichten en Psalmen
    • Cursus Bijbels Grieks
    • Aramees in Jeremia 10:11
    • Openbaring 13
    • Vertaling Jesaja 63:1-6
    • Edom in Jesaja 34 en 63
    • Wie schreef Genesis ?
    • De betekenis van de men in Jesaja 35:1a
    • Geduld volgens Jakobus
    • Lopend vuur
    • Retoriek in 1 Korinthe 15
    • Het misoffer en Maleachi 1:11
    • De instructies in 1 Timotheus 4 nader bekeken
    • Het eenmalige offer
    • Keizer Augustus
    • De verwoesting van Jeruzalem
    • De tweevoudige gebiedende wijs in het Nieuwe Testament
    • Een afgesneden zaak
    • Schepping in Genesis 1
    • Schepping in Genesis 2 vers 4 b en verder
    • De val in Genesis 3
    • Meditatieve momenten
    • Het Hooglied is meer dan een liefdeslied
    • De oerrol van Jeremia
    • Schriftoverdenking
    • Cursus Hebreeuws
    • Cursus Hebreeuws vervolg
    • Wat staat er in het Hebreeuws en in het Grieks??
    • Joodse gebeden en liederen
    • Openbaring 7,8,9
    • Openbaring 15 en 16
    • Zijn de brieven aan Timotheus van Paulus?
    • jongeling te Nain
    • Het paradijs
    • Tekst en uitleg
    • Een bewogen prediker
    • Gezanten namens Christus
    • Het tweevoudige doel van de doop
    • De dode zeerollen
    • Het genadeverbond in de Schrift
    • De evolutie van de Bijbel
    • De 'theios aner' en Jezus
    • Esther en de Reformatie
    • De plaats en de betekenis van het boek Ruth
    • Zie Mijn Knecht
    • Jesaja 53
    • 'Ere zij God' nader bekeken
    • Gods woord houdt stand
    • Laat ons overvaren
    • 666
    • Simson
    • Bart Kamphuis
    • Jesaja 7:14
    • De auteurs van Jesaja
    • Psalm 137
    • De geloofstaal van Jona
    • Job de lijdende rechtvaardige
  • Boek
    • Er klopt niks van Onthutsende onthullingen over de evolutietheorie
    • Vergeving en herstel (Anselmus)
    • Evolutie Een ei zonder kip
    • Kan de wetenschap alles verklaren?
    • Boven tijd en toeval
    • Zwingli De Labadie Kohlbrugge
    • De doop in de Nederlandse belijdenisgeschriften
    • Erasmus Begrepen uit de geest der renaissance
    • Athanasius De menswording des Woords
    • Ontluikend christendom
    • Ik ben de HEERE, Uw God, Ebenezer Erskine
    • Boeken over de Psalmen
    • Het verraad der clercken
    • Willem Teellinck Soliloquium
    • Brokkelbrein
    • 1 zo'n mannetje
    • Benne Holwerda herdacht
    • De wereldwijde vloed
    • Een nieuwe geboorte
    • De heruitgave van "Een beschouwing van het verbond der genade"
    • De val van Prometheus
    • De held met duizend gezichten
    • De slag om het hart
    • Het paradijs
    • The Hebrew Bible
    • De doop volgens ds G Boer
    • De zekerheid van het heil
    • Luther voor leken
    • Midden in het leven
    • Adam waar ben jij?
    • Calvijn en zijn uitleg van de Psalmen
    • Kerstens visie op Boston
    • Bemind Henri Nouwen in gesprek
    • Het Hooglied van Salomo
    • Verhaal en feit in de Bijbelse tijd
    • De tijdgeest verstaan
    • Als vrouwen het woord doen
    • Luther on Jews and Judaism
    • Dominicanen in meervoudig perspectief
    • Jesus and the eyewitnesses The Gospels as Eyewitness Testimony
    • Boeken over Jesaja
    • Calvijns klassieke opleiding
    • Academische herdenkingen
    • Dr. C Steenblok
    • Boeken in het kort
    • Kersten in kleur
    • Kersten en het genadeverbond
    • Boston en het genadeverbond
    • Bullinger en het genadeverbond
    • Laurus Boone
    • Eerherstel voor Boone
    • Leeslint doopbelofte
    • Leeslint kinderdoop
    • Dr. J.G. Woelderink Verbond en bevinding
    • Reformatie toen en nu
    • Reformatie vandaag
    • Om het behoud
    • Thomas Boston
    • Separatisme en wereldgelijkvormigheid
    • Wetenschap of vooroordeel?
    • Jeruzalem en Athene
    • Gereformeerde scholastiek
    • Théodore de Bèze
    • De jonge Luther
    • Luther, een sympathieke potentaat.
    • En alzo zal geheel Israel gered worden'
    • Liefde voor Israel
    • Verwacht u Hem?
    • Voetius en de sabbat
    • Het rechtvaardigend geloof
    • Letterknechten
    • Israel in het geding
    • Comrie en het ABC van het geloof
    • Het Oude Testament
    • Het hart van Torah
    • Algemene genade
    • Herman Dooyeweerd
    • De reformatie der prediking
    • De gemeene gratie
    • De grote ontsporing
    • Athanasius als bestrijder der Arianen
    • De reformatie van koning Josia
    • Melanchtons humanisme
    • Melanchton en de oude kerkvaders
    • De Verlichting als kraamkamer
    • Was de Reformatie een vergissing?
    • Luther in het oordeel van Sorbonne
    • Katharina von Bora
    • Het merk Luther
    • De Bijbel als boek van schoonheid
    • Leeslint de dochter van Jefta
    • De Nadere Refomatie van het gezin
    • C.S Lewis De zeebries der eeuwen
    • Mozes en Hammurabi
    • Leeslint de grondtekst
    • Leeslint scriptie schrijven
    • Leeslint de hereniging van 1892
    • Leeslint divers
    • Leeslint vader en zoon
    • Leeslint schepping en evolutie
    • Leeslint Bijbelse sleutelwoorden
  • Politiek
    • Wokeland Coen de Jong
    • Geuzen en glippers
    • Weimarrepubliek
    • Geuzen aan de macht
    • Geuzen in de lage landen
    • Hoop voor de aarde
    • Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
    • Huntingto versus Fukuyama
    • De schijn-elite van valse munters
    • Ode aan het klootjesvolk
    • Op de bank
    • Socratisch motiveren
    • Gevaren van de moderne kapitalistische wereld
    • Luther over de koopman en dewoeker
    • Een land van kleine buffers
    • Democratie en autocratie
    • J.J. Buskes Het nationaalsocialisme
    • De draagbare Ter Braaak
    • Een ongemakkelijke waarheid
    • Dames voor Darwin
    • Prinses Irene en prins Carlos Hugo
    • Microfobie De cult van het kolossale
    • Strijdvaardig leven. In het spoor van Socrates, Seneca en Samoerai
    • De onmisbaren
    • Zetelroof Geerten Waling
    • Framing
    • Bore out
    • Kemal Mustafa
    • Politiek bij een geopende Bijbel
    • Eigen volk eerst
    • Edmund Burke
    • Oikofobie Thierry Baudet
    • Baudet en het kabinet
    • Keynes en de staatskas
    • Marx: zijn geboorteplaats en zijn leven
    • Standbeeld voor Marx
    • Marx' materialisme
    • Opium van het volk
    • Vervreemding
    • Ottho Gerhard Heldring
    • Pieter Jelles Troelstra
    • Het doopformulier besproken
    • Niet bij brood alleen
  • Dordt 400
    • De synode van Emden 1571
    • Leerregels les 1
    • Samenvatting Les 1
    • Leerregels les 2
    • Samenvatting les 2
    • Leerregels les 3
    • Wat maar vooral ook hoe
    • Leerregels les 4
    • Leerregels les 5
    • Leerregels les 6
    • Beelden van synode en land
    • Beeld van een vis in sterk stromend water
    • Theologische uitdrukkingen
    • De plaats van de leerregels
    • Les opzet eerste ochtend
    • Historische context
    • Waarom de Synode
    • Waarom Dordrecht
    • Waarom Bogerman
    • Synodeleden
    • Johannes Drusius de voorbereider van de Statenvertaling
    • De Statenvertaling
    • Johannes Maccovius
    • Kloosterkerk Den Haag
    • Kerend tij in Utrecht
    • Algenoegzaam
    • De welmenende roeping in de Dordtse leeregels
    • Pastoraal
    • Zondag 20
    • Het doopformulier uitgelegd
    • Dordt in diskrediet
    • Van Dordt naar Ulrum
    • Beza en de verkiezing
    • De verschillen na de Synode
    • Cornelis Hoen
    • Jacobus Trigland
    • De (theo)logische visie tijdens en na Dordt
    • Wordt heel de wereld zalig?
    • Rechtvaardigmaking van eeuwigheid
    • Bavianen en slijkgeuzen
    • Dubbele predestinatie
    • Augustinus' uitleg van Romeinen 9
    • Luther en de verkiezing
    • De aard van het geloof
    • Natuurlijk licht
    • Catechese
    • Artikel 8 dominees
    • Luther en artikel 8
    • Willem Teellinck en zijn avondmaalsvisie
    • Heilszekerheid
Reformatie vandaag
​500 jaar hervorming in debat met Rome
​en nieuwe vormen van doperse radicaliteit

​Klaas van der Zwaag

​Reformatie vandaag
​
Klaas van der Zwaag heeft twee dikke boeken van ruim 800 pagina's per boek geschreven. Mijns inziens een heel grote prestatie. De twee boeken lijken op het oog een soort encyclopedie over de Reformatie en de versnippering van de Reformatie daarna. Men kan ze gebruiken als naslagwerken om meer te weten te komen over de positie van de Reformatie ten opzichte van Rome en het Doperdom en het debat van kerkhistorici over deze positie en de periode erna. Toch doet men als men de boeken alleen zo bekijkt, de intentie van de schrijver geen recht. De hoofdtitel van het boek 'Reformatie vandaag' geeft aan dat de schrijver van mening is dat de Reformatie ons ook vandaag veel kan leren en de weg kan wijzen. Ecclesia reformata semper reformanda (de kerk die reeds gereformeerd is moet het altijd weer worden) is de leus van de schrijver. Zo eindigt boek twee met 95 stellingen voor vandaag. In die stellingen laat de schrijver zien hoe hij aankijkt tegen de Reformatie en wat die Reformatie voor vandaag kan betekenen. Men moet als geïnteresseerd gemeentelid echter wel een lange adem hebben en veel geduld om bij die pagina's te komen.

Het gevaar van de derde weg 
In het eerste boek gaat het vooral om de Reformatie in verhouding tot Rome en wordt er aan het einde een begin gemaakt met het Doperdom. Dit was de derde weg die in die tijd mogelijk was en die door de Reformatoren te vuur en zwaard werd bestreden. Het Doperdom stelde de Geest en de vrome mens boven de Schrift (dode letter). De schrijver laat in het tweede boek zien hoe die derde weg weer in werd geslagen door nazaten van de Reformatie. De Nadere Reformatoren kregen te maken met de derde weg van Jean de Labadie en diens opvolger Pierre Yvon. A Brakel waarschuwde in zijn 'Redelijke godsdienst' voor de gevaren van mystiek. De schrijver citeert de studie van M.J. A de Vrijer over Schortinghuis. Volgens De Vrijer bleef Schortinghuis die waarschuwde voor letterkennis binnen de Schrift maar zijn nazaten gingen verder en deden de Schrift af als een dode letter met alle gevolgen van dien. Men verviel namelijk in Geestdrijverij.        

​Het Bijbelse pad tussen Rome en Doperdom
​In boek 1 begint de schrijver met citaten van theologen. Veel citaten hebben als thema dat de Reformatie de rechte weg is tussen het Doperdom en Rome. Daar gaat het in deze twee boeken over. Bij Rome heeft volgens W. van Beek de mens niet genoeg aan zijn doop en moet er wat bij. In het Doperdom staat de mens en zijn wedergeboorte centraal en niet Gods belofte van vergeving die  in de doop verzegeld wordt aan het voorhoofd van elke kindje dat gedoopt wordt. De schrijver heeft  een ruime verbondsopvatting in navolging van Calvijn en ons doopformulier (stelling 82). God is de Eerste in het leven van elk kerklid. In de doop biedt de Drie-enige God zijn heil aan, aan elke gedoopte.

Het gevaar van het bevindelijke Doperdom
De schrijver is van mening dat bij Rome de vrome mens en diens inspanning naar het heil centraal staat en niet Gods genadige belofte. Bij het Doperdom staat de mens en zijn inspanning voor de heiliging in het middelpunt en is er sprake van wereldmijding. Bovendien is het Doperdom meer behept met de Geest dan met het bemiddelende woord van God. Het gebed waarin men pleit op de beloften en het lezen van de Schrift met de rijke beloften voor arme gevallen zondaren veracht men (de visie van onder anderen Woelderink duikt op bij de kritiek op het moderne Doperdom). Rome is meer behept met de traditie dan met het woord van God. Voor vandaag ligt er de les in dat niet de vrome geestelijke mens en diens bevinding mag gaan heersen over de Schrift (de schrijver geeft de romans van Jan Siebelink 'Knielen op een bed violen' en Franca Treur 'Dorsvloer vol confetti' als voorbeeld) want dan wordt het heil voor de goegemeente onbereikbaar (daar kreeg Franca Treur mee te maken in haar jeugd). Gods woord verdient het primaat. Hij is met Zijn nodiging in Zijn woord de Eerste (vooral als men gedoopt is) en werkt in de lijn van de gedoopte geslachten Zijn trouw verbond uit... Bovendien moet men niet doen aan wereldmijding (men heeft wereldmijding volgens de schrijver dr. W. Aalders ten onrechte verweten. Hij was alleen bang voor een aardsgericht christendom: het chiliasme van Da Costa en de 'Gemeene gratie' van dr. A. Kuyper). Men moet het woord van God de wereld indragen. Ook anderen mogen horen van dit heil.    

​Terug naar de Reformatie en het heil
​De schrijver ziet de Reformatie niet als een afgesloten tijdperk maar als een beweging, een proces dat noodzakelijk is om te komen tot een herleving van het ingezonken christendom in ons land (ecclesia reformata semper reformanda). Hij deelt deze visie met zijn overleden vader (W. van der Zwaag). De vader van de schrijver heeft met grote betrokkenheid dikke boeken geschreven over het Reveil, een reformatorische opwekkingsbeweging in de kerk van begin 19de eeuw. Terug naar de Reformatie betekent ook terug naar de ruime prediking van de beloften aan alle hoorders en de leer van de rechtvaardiging van de goddeloze die hen vrijspreekt van de eeuwige toorn. Daarbij dient wel de wet als leefregel gehanteerd te blijven anders verwordt de rechtvaardiging van de goddeloze tot de rechtvaardiging van het goddeloze (stelling 73). Klagen over wereldgelijkvormigheid bij de jeugd ziet de schrijver terecht niet als een oplossing. Het heil moet voor hen niet onbereikbaar zijn want dan reikt men hen geen geestelijke wapens aan in deze strijd tegen de wereldgelijkvormigheid. In eigen kracht kunnen zij die strijd nooit aan (stelling 74). 

​Voor wie 'Reformatie vandaag' geschreven is
​
Ik denk allereerst aan liefhebbers van de kerkgeschiedenis en kerkbestuurders. De schrijver reikt kerkbestuurders goede punten over de Reformatie aan voor vandaag. Wel denk ik dat kerkbestuurders die deze schoen passen hem ook dit keer niet aan zullen trekken. Voor het gemiddelde gemeentelid liggen de zaken nog weer anders. Zij zullen 'Reformatie vandaag' te dik en te ingewikkeld vinden. 'Reformatie vandaag' is meer bestemd voor de theologisch ontwikkelde lezers uit de gereformeerde gezindte. Wil de schrijver van dit omvangrijke boek toch het gewone gemeentelid bereiken dan lijkt het mij verstandig als hij wat hoofdlijnen uit deze omvangrijke studie verwoordt in een boekje voor het gemiddelde gemeentelid. Natuurlijk  zal een aantal kerkbestuurders als zij 'Reformatie vandaag' lezen, het weer in hun prediking en/of pastoraat op eenvoudige wijze in de gemeente uitdragen. Dan komt het toch nog op de goede plaats terecht... In de Reformatie ging het toch ook over het bereiken van het heil voor het gewone gemeentelid en daar gaat het uiteindelijk over in 'Reformatie vandaag'.  
Powered by Create your own unique website with customizable templates.